علت وزوز گوش چیست؟ بررسی دلایل و روش‌های درمان

آریا بانو - وزوزی گوش یکی از شایع‌ترین مشکلات شنوایی است که می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.

وزوز گوش، یا همان تینیتوس تجربه‌ای است که بسیاری از ما حداقل یک بار آن را تجربه کرده‌ایم؛ صدای زنگ، سوت یا وزوزی که در گوش می‌پیچد و گاهی تمرکز و آرامش ما را مختل می‌کند. این مشکل ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد؛ از کم‌شنوایی مرتبط با سن و آسیب به سلول‌های شنوایی گرفته تا فشار خون بالا و حتی استفاده طولانی‌مدت از هندزفری با صدای بلند. جالب است بدانید که صدای بلند و طولانی از هندزفری می‌تواند سلول‌های حساس گوش داخلی را تحریک کرده و در طول زمان باعث وزوز گوش شود.
وزوز گوش چیست؟
وزوزی گوش یکی از شایع‌ترین مشکلات شنوایی است که می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. برای بسیاری، علت وزوز گوش ناشی از آسیب سلول‌های شنوایی، افزایش سن، استرس یا قرارگیری طولانی‌مدت در معرض صداهای بلند است. شناخت دقیق علت‌ها و علائم وزوزی گوش، اولین گام برای درمان مؤثر و پیشگیری از تشدید آن است.
علائم وزوز گوش چه چیزهایی هستند؟
وزوز گوش یا صدای زنگ در گوش می‌تواند از یک نویز خفیف و مداوم تا صداهای بلند و ضربانی متغیر باشد و ممکن است در یک یا هر دو گوش احساس شود. شدت و نوع صدا بسته به علت زمینه‌ای متفاوت است و می‌تواند به زندگی روزمره اختلال وارد کند.
شایع‌ترین علائم وزوز کردن گوش:
زنگ زدن یا صدای هیس و کلیک: این صداها ممکن است مداوم یا متناوب باشند و تمرکز و شنیدن صداهای واقعی را مختل کنند. وزوز ضربان‌دار: بیشتر در شب و هنگام استراحت محسوس است، زیرا صداهای محیطی کمتر هستند و ممکن است با ضربان قلب هم‌زمان شود. سرگیجه و سردرد: وزوز همراه با سرگیجه، فشار سر یا سینوس‌ها می‌تواند فعالیت روزانه و خواب را سخت کند. تغییرات بعد از بیماری یا درمان: کرونا، عفونت گوش، شستشوی گوش یا برخی داروها می‌توانند وزوز را ایجاد یا تشدید کنند. فشار خون بالا و کم‌خونی: جریان خون غیرطبیعی یا پمپاژ شدید قلب می‌تواند صدای ضربان را در گوش منعکس کند. پارگی پرده گوش یا آسیب‌های صوتی: سوراخ شدن پرده گوش یا قرارگیری طولانی در معرض صداهای بلند، وزوز گوش ایجاد می‌کند. استرس و اضطراب: یکی از علل شایع وزوز گوش است و در بیشتر افراد با کاهش استرس، شدت صدا کاهش می‌یابد. علائم همراه: حالت تهوع، استفراغ، مشکلات تمرکز، اختلال خواب، تحریک‌پذیری و کاهش حافظه می‌تواند با وزوز طولانی‌مدت همراه باشد. انواع وزوز گوش:
وزوز ذهنی: فقط فرد صدا را می‌شنود و شایع‌ترین نوع است. وزوز عینی: هم بیمار و هم پزشک قادر به شنیدن صدا هستند و معمولاً ناشی از مشکلات عروقی یا انقباض عضلات گوش است.

چرا گوش دچار وزوز می‌شود؟
وزوز گوش یا تینیتوس (Tinnitus) به شنیدن صداهایی مانند زنگ، سوت، هیس یا غرش گفته می‌شود که منبع خارجی ندارند و صرفاً توسط فرد شنیده می‌شوند. این عارضه یک بیماری مستقل نیست، بلکه معمولاً نشانه‌ای از اختلالات زمینه‌ای در گوش، سیستم عصبی یا گردش خون است.
آسیب به سلول‌های گوش داخلی قرارگیری طولانی‌مدت در معرض صداهای بلند می‌تواند موهای ریز گوش داخلی را خم یا آسیب‌دیده کند. این سلول‌ها سیگنال‌های الکتریکی به مغز می‌فرستند و مغز آن‌ها را به صدا تبدیل می‌کند که نتیجه آن وزوز گوش است.
کاهش شنوایی مرتبط با سن با افزایش سن، تعداد رشته‌های عصبی فعال در گوش کاهش می‌یابد و کم‌شنوایی پیرگوشی ایجاد می‌شود. این وضعیت یکی از شایع‌ترین علل وزوز گوش در افراد بالای 60 سال است.
صداهای بلند و استرس شغلی استفاده طولانی‌مدت از هدفون با صدای بالا، ابزارآلات پر سر و صدا، یا کار در محیط‌های شغلی پر سر و صدا می‌تواند به عصب شنوایی آسیب زده و وزوز ایجاد کند.
اختلالات عروق خونی و فشار خون فشار خون بالا و غلظت خون باعث افزایش جریان خون در رگ‌های اطراف گوش و سر می‌شود. این تغییرات، صدای ضربان یا وزوز را در گوش ایجاد می‌کند که به آن وزوز گوش ضربان‌دار می‌گویند.
کم خونی و مشکلات گردش خون کمبود آهن باعث می‌شود قلب برای رساندن خون به اندام‌ها، فشار بیشتری ایجاد کند. گوش‌ها این تغییرات جریان خون را به صورت وزوز یا ضربان می‌شنوند.
مشکلات ساختاری و پرده گوش سوراخ یا آسیب پرده گوش ناشی از پرواز، غواصی، صداهای بلند یا عفونت می‌تواند باعث وزوز گوش شود. تغییرات استخوان رکابی در گوش میانی (اتواسکلروز) نیز از دیگر علل شایع به ویژه در جوانان است.
عفونت‌ها و التهاب گوش عفونت‌های مکرر گوش یا وجود مایع در گوش میانی می‌تواند کاهش شنوایی و وزوز مداوم ایجاد کند. در بسیاری موارد، پس از درمان عفونت، وزوز بهبود می‌یابد.
استرس و اضطراب استرس شدید و مداوم می‌تواند وزوز گوش را تشدید کند. در بعضی افراد، رفع استرس باعث کاهش یا ناپدید شدن وزوز می‌شود، اما در برخی موارد مزمن می‌گردد.
داروها و درمان‌ها برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها (وانکومایسین، نئومایسین)، داروهای ضد سرطان، دیورتیک‌ها، آسپرین در دوز بالا و برخی ضد افسردگی‌ها می‌توانند وزوز گوش ایجاد یا تشدید کنند.
بیماری‌ها و اختلالات نادر اختلالات خاصی مانند بیماری مینیر، نوروم آکوستیک، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی، آلرژی، و برخی تومورها می‌توانند باعث وزوز گوش شوند.

روش‌های درمان وزوز گوش
وزوز گوش یا تینیتوس یک عارضه شایع است که درمان آن به علت زمینه‌ای ایجاد آن بستگی دارد. در ادامه روش‌های حرفه‌ای و کاربردی درمان وزوز گوش به تفکیک ارائه شده است:
شستشوی گوش: حذف جرم یا انسداد گوش می‌تواند صدای وزوز را کاهش دهد و شنوایی را بهبود بخشد. درمان بیماری عروق خونی : اگر وزوز ناشی از مشکلات عروقی باشد، ممکن است نیاز به دارو، جراحی یا روش‌های تخصصی دیگر باشد. سمعک: در موارد کاهش شنوایی مرتبط با سن یا سروصدا، استفاده از سمعک به بهبود شنوایی و کاهش وزوز کمک می‌کند. تغییر دارو: اگر وزوز گوش ناشی از عوارض دارویی باشد، پزشک داروی جایگزین یا کاهش دوز را توصیه می‌کند. دستگاه‌های الکترونیکی: ماشین نویز سفید: تولید صداهایی مانند بارش باران یا امواج اقیانوس برای کاهش توجه به وزوز. دستگاه پوشش‌دهنده: شبیه سمعک، صدای سفید کم‌رنگ تولید می‌کند و وزوز را کاهش می‌دهد. درمان‌های طبیعی و خانگی برای رفع مشکل
مکمل‌ها و گیاهان دارویی: جینکو بیلوبا، جینسنگ، آکای برای بهبود گردش خون گوش و کاهش وزوز مؤثرند. مواد طبیعی: سیر، عسل، گردو، روغن سیاه دانه برای کاهش صدای گوش و تقویت گوش داخلی توصیه می‌شوند. طب سنتی و روش‌های مکمل: سرکه سیب، چای زنجبیل، روغن خردل، خمیر ریحان می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. روش‌های تخصصی مکمل برای رفع مشکل
زالو درمانی: استفاده پشت گوش می‌تواند وزوز، کاهش شنوایی ناگهانی و اوتیت میانی را کاهش دهد، ولی برای پارگی پرده گوش مناسب نیست. حجامت: در افراد مبتلا به فشار خون بالا یا غلظت خون، می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و وزوز را موقتا تسکین دهد. لیزر درمانی: لیزر سطح پایین در وزوز گوش ذهنی مؤثر است و استفاده مداوم تا یک ماه نتایج قابل توجهی دارد. داروهای موثر برای کاهش علائم
قرص‌ها: نورتریپتیلین، جینکو تیدی، جینکوگل، آنتی هیستامین‌ها، آلپرازولام، بتاهیستین، نیکوتینیک اسید. قطره‌ها: اوتیسپت، بتامتازون، قطره وزوز گوش هلسی برای درمان محلی و کاهش التهاب یا عفونت گوش. در صورتی که وزوز گوش ناشی از بیماری زمینه‌ای یا کاهش شنوایی باشد، درمان علت اصلی بیشترین تاثیر را در کاهش صدا خواهد داشت. استفاده همزمان از روش‌های پزشکی، طبیعی و مکمل می‌تواند نتیجه بهتری ایجاد کند. پیشنهاد می‌شود برای انتخاب روش مناسب و بررسی علت وزوز گوش، حتماً با پزشک مشورت کنید.
جمع‌بندی
وزوز گوش یا تینیتوس مشکل شایعی است که می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. برای چگونه وزوز گوش را برطرف کنیم، ابتدا باید علت زمینه‌ای مشخص شود؛ عواملی مانند کاهش شنوایی، مشکلات عروق خونی، فشار خون بالا یا تجمع جرم گوش می‌توانند نقش داشته باشند. استفاده از سمعک، دستگاه نویز سفید، تغییر دارو یا روش‌های طبیعی مانند جینکو بیلوبا، طب سوزنی و مدیتیشن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. برای چگونه وزوز گوش را درمان کنیم، بهترین رویکرد ترکیبی و تحت نظر پزشک متخصص است تا نتیجه موثر و ایمن حاصل شود.