بزرگنمايي:

آریا بانو - پدر علم ژنتیک ایران گفت: با تحلیل داده‌های ژنتیکی می‌توان متوجه شد که میزان ریسک ابتلا به بیماری در افراد و سطح درگیری آنها در صورت ابتلا به ویروس چقدر است.

پرفسور داریوش فرهود با اشاره به تأثیر ژنتیک بر روی تمام مسائل زندگی انسان، اظهار کرد: ویروس کرونا نیز بر افراد با ویژگی های ژنتیکی مختلف، به شکل متفاوتی اثر می گذارد.
این متخصص ژنتیک پزشکی با بیان اینکه ویژگی ها و استعدادهای افراد تحت تاثیر دو عامل محیط و ژنتیک است، افزود: ویژگی های درونی هر فرد نشان دهنده پتانسیل درونی اوست و در صورتی که فرد در محیط مناسبی رشد پیدا کند، این پتانسیل ها بروز کرده و فرد را در مسیر موفقیت زندگی قرار می دهد.
وی با اشاره به اینکه هیچ یک از دو فاکتور محیط و ژنتیک نسبت به دیگری ارجحیت ندارد، توضیح داد: مشخصات ژنتیکی، ویژگی های درونی فرد را مشخص می کند که فرد در چه موردی می تواند قوی باشد و یا بالعکس از پتانسیل خوبی برخوردار نباشد، اما با قرارگیری در محیط مناسب، پتانسیل درونی فرد رشد پیدا کرده و در مواردی که ضعف دارد، با تلاش و تمرین بهتر شود و به موفقیت دست یابد.
عضو کمیته اخلاق پزشکی ایران، در ادامه به شیوع ویروس کرونا اشاره و تصریح کرد: بیماری های باکتریایی با آنتی بیوتیک ها قابل کنترل هستند، درحالی که بیماری هایی با منشأ ویروسی با آنتی بیوتیک ها قابل مهار کردن نیستند و دائما دچار تغییر وضعیت و یا به عبارتی تغییر ژنتیکی می شوند. هر نوع تغییر ژنتیکی نیز علائم بالینی متفاوتی را به همراه دارد. برای مثال ویروس کرونا در ایران ابتدا دستگاه تنفسی را درگیر می کرد، سپس روی حس بویایی و چشایی افراد اثر گذاشت و با جهش های ژنتیکی دیگر، باعث بروز علائم گوارشی و سپس بدن درد و سردرد شدید شد.
تمام بیماری ها زمینه ژنتیکی دارند
وی از بیماری های ویروسی به عنوان قاتل درجه یک بشریت یاد کرد و افزود: در کنار بیماری های ویروسی، بیماری های ژنتیکی اهمیت گسترده ای دارند، به گونه ای که می توان گفت تمام بیماری ها زمینه ژنتیکی دارند.
پرفسور فرهود با تصریح براینکه چهار دسته مهم بیماری های غیرواگیر شامل بیماری های قلبی عروقی، سرطان ها، متابولیک، اعصاب و روان زمینه ژنتیکی دارند، افزود: برخی از افراد به این بیماری ها مبتلا می شوند و ژن های مربوط به بیماری را دارند.
متخصص ژنتیک به استعدادیابی بیماری در افراد اشاره و اظهار کرد: شرکت «مای اسمارت ژن» در ایران، استعدادیابی بیماری افراد را به صورت یک پکیج کامل ارائه می دهد، بدین صورت که با استفاده از بزاق افراد، «دی ان ای» آن ها را استخراج و تحلیل می کند و 25 ویژگی در 4 گروه شخصیت، هیجانات، عملکردهای شناختی (مانند ویژگی های ذهنی) و موفقیت تحصیلی افراد مشخص می شود.
وی با بیان اینکه در کنار بررسی های ژنتیکی، تیم روانشناسی، محیط و ویژگی های فرد را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد، افزود: این فرایند منجر به هدایت افراد در مسیری می شود که احتمال موفقیت آن ها را بیشتر می‌کند.
تأثیر متفاوت کرونا بر افراد با ویژگی های ژنتیکی مختلف
پدر علم ژنتیک ایران با اشاره به اینکه ژنتیک روی تمام مسائل زندگی انسان تأثیر دارد، توضیح داد: ویروس کرونا بر افراد با ویژگی های ژنتیکی مختلف به شکل متفاوتی اثر می گذارد و ریسک ابتلا به بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ بعضی از افراد به سادگی مبتلا می شوند و عده ای نسبت به بیماری مقاوم ترند.
وی ابتلای افراد و درگیر شدن ریه ها با ویروس کرونا را ریشه در ویژگی های ژنتیکی افراد دانست و تصریح کرد: با تحلیل داده های ژنتیکی می توان متوجه شد که ریسک مبتلا شدن به بیماری کرونا برای کدام فرد کم است یا زیاد. از طرف دیگر در صورتی که فرد مبتلا شود چه میزان احتمال دارد او خفیف یا شدید درگیر شود.
پروفسور فرهود تأکید کرد: درصورتی که فردی ریسک پایینی برای ابتلا به کرونا داشته باشد، تنش و اضطراب حاصل از ترس درگیر شدن به بیماری برای این فرد کمتر می شود و در نتیجه از سلامت روانی بهتری برخوردار خواهد بود.
مزایای دانستن اطلاعاتی ژنتیکی افراد
وی همچنین دانستن اطلاعات ژنتیکی افراد را در مراقبت و درمان در صورت ابتلا به بیماری مفید دانست و گفت: اگر بدانیم فردی دچار درگیری شدید ریه نمی شود، بهتر است به بیمارستان مراجعه نکند و در منزل مراقبت شود، اما در مورد کسانی که درگیری شدید ریه پیدا می کنند، از همان روزهای اول بیماری بهتر است سریعا به بیمارستان مراجعه کرده و تحت درمان قرار گیرند.
این متخصص ژنتیک با تشبیه کووید19 به یک گردباد، اظهار کرد: ویروسی که اکنون در آفریقای جنوبی است همان ویروسی است که اوایل در چین بود، همچنین ویروسی که در حال حاضر در هندوستان وجود دارد بعد از مدتی وارد کشور ما خواهد شد و علائم جدیدی خواهد داشت.
وی تأکید کرد: برای مقابله با همه گیری کرونا توجه به نکات بهداشتی مطرح شده از سوی وزارت بهداشت بسیار مهم است، اما در کنار آن مطلع کردن افراد نسبت به واکنش بدن آن ها به این بیماری نیز می تواند به کاهش تنش ها و اضطراب های جانبی کمک کنند.
تأثیر تغییرات ژنتیکی بر تولید واکسن
پدر علم ژنتیک ایران با اشاره به جهش های ژنی مختلفی که در ویروس کرونا اتفاق افتاده است، گفت: هیچ واکسن مؤثر و کارآمدی وجود نخواهد داشت و حداقل تا پایان 1400 ما با این ویروس درگیر خواهیم بود. تغییرات ژنتیکی ویروس و رنگ عوض کردن آن تولید واکسن را با مشکل مواجه می کند. مشابه این ویروس، ویروس آنفلوآنزا است که هر سال به علت تغییرهای ژنتیکی باید نوع جدید واکسن را برای آن بسازند.
پروفسور فرهود با بیان اینکه امروزه بیماری های غیر واگیر، مهم ترین عامل مرگ و میر افراد هستند، گفت: این بیماری ها به ترتیب اهمیت و کشندگی عبارتند از؛ بیماری قلبی عروقی، سرطان ها، بیماری های متابولیک (دیابت، چاقی) و بیماری های روانی.
وی خاطرنشان کرد: برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های غیر واگیر، لازم است مردم سبک زندگی خود را اصلاح کنند و در کنار آن نسبت به همه گیری بیماری های ویروسی که دشمن شماره یک بشریت هستند، هوشیار و آگاه باشند.