بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / این روزها برخی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا دچار حالت‌های وسواسی شده‌اند که نیاز به مدیریت دارد
همان‌طور که شاهد هستیم، بعضی افراد برای پیشگیری از ابتلا به کرونا و مراقبت از خود دچار حالت‌های وسواسی شده‌اند و زندگی‌شان از حالت عادی خارج شده است. مثلا به تازگی مراجعه‌ای داشتم که این روزها از رفتن به دست شویی عمومی (در محل کار یا ... ) خودداری کرده یا مسافت بسیار طولانی را پیاده رفته که سوار تاکسی نشود. در موارد دیگر، فردی آن‌قدر شستن دست‌ها را ادامه داده و در یک روز این عمل را تکرار کرده بود که دست‌هایش زخمی شده بود! اهمیت این رفتارها از این نظر است که از حالت عادی خود خارج شده و می‌تواند برای فرد یا روابط او مشکل ایجاد کند. اما با تمام این تفاسیر چه می‌توان کرد و راه‌حل این مشکلات چیست؟
ریشه افکار وسواسی باید شناسایی شود
آن چه که می‌تواند در چنین شرایطی کمک کننده باشد، این است که بفهمیم ریشه این مشکل در چیست؟ اگر دقت کنید، رفتار وسواسی معمولا در افکار وسواسی ریشه دارد، طوری که اگر به یک فرد وسواسی بگویید چه در ذهن تو می‌گذرد به این اشاره می‌کند که بسیار نگران است که اتفاقی برایش بیفتد یا ممکن است ترس از ابتلا به بیماری یا حتی عواقب آن داشته باشد. این ترس‌ها گاهی تا حدی شدید است که کل زندگی تحت تاثیر قرار گرفته و ممکن است مرتب افکار مرگ در سر داشته یا حتی خواب بسیار آشفته‌ای را تجربه کند. شناسایی افکار منفی یا باورهای غیرمنطقی فرد را آرام می‌کند و متوجه اشتباه بودن آن باورها و افکار می‌شود تا بتواند آن را تغییر دهد. اما اغلب به این راحتی این مشکل حل نمی‌شود و باید روی هیجانات فرد از جمله ترس و اضطراب کار کرد.
بدانید که ترس‌تان طبیعی است اما ...
معمولا کار کردن روی هیجانات به آن سادگی که از نامش پیداست، نیست. یعنی این که به فردی بگوییم نباید بترسی و این ترس توست که باعث این رفتار وسواسی شده، کافی نیست تا بتواند او را از این رفتار بازدارد و وسواس اش را درمان کند. کار کردن روی ترس و اضطراب مستلزم طی کردن یک فرایند پیچیده روان درمانی است که باید در حضور روان شناس انجام شود. با این حال، کمکی که فرد در چنین مواقعی می‌تواند به خودش بکند، این است که بداند بخشی از ترس و نگرانی‌اش کاملا طبیعی است و باید به آن توجه کند تا بتواند از خودش مراقبت کند و زمینه مبارزه با بیماری یا پیشگیری از آن را فراهم آورد. اما این ترس شدید فقط مربوط به این موقعیت یعنی بیماری نیست و می‌تواند ریشه در اتفاقات گذشته داشته باشد. منظور از اتفاقات گذشته همان رویدادهایی است که قبلا در زندگی ما رخ داده و احساساتی همچون ترس ایجاد کرده ولی هیچ‌گاه به طور اصولی به آن پرداخته نشده است و حل کردن مسائل گذشته یکی از راه‌هایی است که می توان بر ترس‌های کنونی غلبه کرد.
نباید رفتارهای پیشگیرانه به وسواس دایمی تبدیل شود
ممکن است رفتارهای وسواس‌گونه باعث شود که حتی با نابودی ویروس کرونا، باز هم برخی از رفتارها مثل شستن وسواس‌گونه دست و اجسام و ... ادامه یابد و این ترس مدت‌ها در وجودمان ریشه داشته باشد. حواس‌مان باشد که انجام رفتارهای پیشگیرانه نقش زیادی در پیشگیری از یک بیماری دارد اما این اقدامات خود نباید مشکل تازه‌ای ایجاد کند. پیشنهاد می‌شود که اگر بروز چنین مشکلی را در خودتان احساس می کنید، این روزها کمتر در معرض اخبار ناراحت کننده قرار بگیرید و بیشتر اخباری را مطالعه کنید که حاوی اطلاعات مفید درباره پیشگیری یا درمان بیماری است.
نویسنده : دکتر رضا یعقوبی | روان‌شناس سلامت