بزرگنمايي:

آریا بانو - رمزگشایی از پخش نشدن فوتبال‌های خارجی در شهرهای مرزی
٥٢٨
١
خراسان / مدتی هست که کاربران فوتبال‌دوست شبکه‌های اجتماعی، از پدیده عجیبی در پخش مسابقات فوتبال تلویزیون خبر می‌دهند؛ در شهرهای مرزی کشور، شبکه‌های 3 و ورزش در زمان پخش مسابقات فوتبال خارجی، برنامه‌هایی دیگر نظیر مستند، فیلم سینمایی یا مسابقات تکراری ورزش‌های دیگر را پخش می کنند! در حالی که در شهرهای غیرمرزی کشور، این‌گونه نیست و مسابقه فوتبال در دسترس است. این ماجرا را پیگیری کردیم و به نتایج جالبی رسیدیم.
به حق پخش مربوط است؟
شائبه‌ای که با توجه به سابقه صداوسیما از همان ابتدا مطرح شد، این بود که تلویزیون حق پخش مسابقات را نمی خردو آن‌ها را بدون مجوز پخش می‌کند. دلیل پخش نشدن مسابقات در شهرهای مرزی نیز این‌طور بیان می‌شد که مسئولان صداوسیما نمی‌خواهند شرکت‌ها و شبکه‌های ارائه‌دهنده حق پخش مسابقات، از این اقدام صداوسیما که خلاف قوانین کپی‌رایت است، باخبر شوند. به استناد کامنت‌های فراوان شبکه‌های اجتماعی، همین روایت مورد قبول کاربران است. با این حال شواهدی هم وجود داشت که نشان می‌داد این روایت چندان صحیح نیست؛ از طرفی هر بیننده امکان عکس و فیلم گرفتن از صفحه تلویزیون را دارد و پنهان نگه داشتن پخش هرروزه مسابقات فراوان، از شرکت‌هایی که حق پخش را در اختیار دارند، کار ساده‌ای نیست. از طرف دیگر، تصاویری که از تلویزیون پخش می‌شود، به اصطلاح تمیز (Clear) است و آرم شبکه ندارد، بنابراین احتمالاً مشکل، حق پخش نیست.
ماجرای قراردادهای پخش
دلیلی که باعث شده مسابقات فوتبال خارجی، در شهرهای مرزی پخش نشود، مسائل مربوط به قراردادهای حق پخش است. ماجرا از این قرار است که چون صداوسیما مسابقات را برای مردم ایران روی آنتن می‌برد، در قراردادهای پخش مسابقات فوتبال، ذکر می‌کند که این مسابقات فقط توسط «فرستنده‌های زمینی» در داخل محدوده مرزهای جمهوری اسلامی ایرانی پخش می‌شود؛ به همین دلیل است که مسابقات فوتبال خارجی از طریق امواج ماهواره، در دسترس نیست. منحصر کردن قرارداد به مرزهای ایران، باعث می‌شود قرارداد ارزان‌تر تمام شود و هزینه‌ای برای مخاطبان خارج از مرزها که مخاطب هدف شبکه‌های 3 و ورزش نیستند، صرف نشود. اشکال آن جاست امواجی که فرستنده‌های زمینی در شهرهای مرزی ارسال می‌کنند، در شهرهای مرزی کشورهای همسایه هم قابل دسترسی است. آن‌طور که شنیده‌ایم، معاونت فنی صداوسیما، در حال انجام اقداماتی است تا این مشکل حل شود.
کشورهای همسایه، چرا که نه؟
بحث دیگری که در این میان پیش می‌آید، بر سر پخش نشدن مسابقات برای کشورهای همسایه است. می‌دانید که ایران با هفت کشور پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق هم‌مرز است و در برخی از این کشورها، جمعیت‌هایی وجود دارد که زبان فارسی را متوجه می‌شوند. دقیق‌تر این است که بیشتر مردم افغانستان، مرزنشینان ارمنستان و بخشی از جمعیت دو کشور عراق و ترکمنستان برای فهمیدن زبان فارسی مشکلی ندارند. وقتی امواج فرستنده‌های زمینی صداوسیما بدون هزینه یا اقدام اضافی، به شهرهای مرزی این کشورها می‌رسد و مخاطبانی را پای تلویزیون می‌کشاند، می‌توان با صرف هزینه‌ای (که شاید رقم چندان بالایی نباشد) فوتبال‌دوستان را جذب کرد. طبیعتاً وقتی سازمان صداوسیما بنا به مأموریت خود در عرصه جنگ نرم، روی کشورهای حوزه تمدنی ایران هدف‌گذاری می‌کند، منطقی نیست که از این ظرفیت چشم بپوشد و خوب است این اقدام را نوعی سرمایه‌گذاری بداند.
مصطفی قاسمیان