بزرگنمايي:

آریا بانو - بیگ بنگ / دانشمندان، دورترین و قدیمی‌ترین، اختروش کیهان را کشف کردند. این اختروش در فاصلۀ 13 میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد، این یعنی نور این اختروش از حدود 670 میلیون سال پس از «بیگ‌ بنگ» به ما می‌رسد. یافتن این جرم کیهانی می‌تواند به درک بهتر مراحل آغازین سیاهچاله‌ها و نحوه شکل‌گیری آن‌ها کمک کند.
اختروش‌ها سیاهچاله‌های بسیار پرجرمی هستند که در مرکز کهکشان‌ها قرار دارند که ماده را به هم می چسبانند. آنها درخشش زیادی دارند و اغلب چراغ های کیهانی نامیده می شوند و یکی از دورترین اجرام در کیهان هستند که در حال حاضر مطالعه می کنیم. گمان می‌رود که اختروش‌ها زمانی شکل می‌گیرند که سیاهچاله‌های کلان‌جرم، موادی که پیرامون آن‌ها را احاطه کرده است، مثل گاز و ستارگان، می‌بلعند و یک دیسک چرخان عظیم از مواد باقیمانده به جا می‌گذارند.
نور این اختروش جدید حدود 13 میلیارد سال طول کشید تا به زمین برسد؛ به عبارت دیگر این جرم زمانی را نشان می‌دهد که کیهان تنها پنج درصد، از عمرش گذشته شد. برآورد می‌شود که این اختروش حدود 1000 برابر درخشان‌تر از کهکشان راه شیری است، به همین دلیل هنوز هم می‌توانیم آن را در چنین فاصلل دوری ببینیم. این اختروش بسیار جوان است و البته جوانی‌اش به معنای کوچک بودنش نیست، زیرا میزبان یک سیاهچاله کلان‌جرم، با جرم 1.6 میلیارد برابر جرم خورشید است.
این موضوع چالشی برای دانشمندانی است که هنوز به صورت دقیق و کامل نمی‌دانند چنین اجرام عظیمی چگونه توانسته‌اند در چنین زمان کوتاهی شکل بگیرند. “فیج وانگ”، محقق هابل ناسا در دانشگاه آریزونا و نویسنده اصلی مقاله پژوهشی در اظهارات خود می‌گوید: «سیاهچاله‌هایی که با ستارگان اولیه بسیار پرجرم ساخته می‌شوند نمی‌توانند تنها طی چند صد میلیون سال در چنین ابعادی بزرگ شوند.» کهکشان میزبان این اختروش 200 برابر سریع‎تر از کهکشان ما، ستارگان جدید می‌سازد.
یک سناریو مبنی بر شکل‌گیری سیاهچاله‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که یک ستاره به شکل «اَبَر‌نو‌ اختر» (Supernova) منفجر و سپس دچار فروپاشی می‌شود. چنین اجرامی می‌توانند به مرور زمان، با اجرام دیگر با چنین شرایط مشابهی ادغام و به سیاهچاله‌های کلان‌جرم وعظیم تبدیل شوند. اما به نظر می‌رسد که برای اینکه چنین چیزی با این سرعت اتفاق بیفتد، در اطراف آن‌ها جرم کافی وجود نداشته باشد. توضیحات پیشین بیان می‌کردند که ستارگان عظیم و پرجرم اولیه اغلب از هیدروژن تشکیل شده‌اند و فاقد سایر عناصری هستند که در ستارگان جدیدتر وجود دارد. چنین چیزی به آن‌ها اجازه می‌دهد به سرعت تشکیل شوند و سوخت سیاهچاله‌ها را تامین کنند. مدل و توضیح دیگر بر اساس «خوشه‌ ستاره‌ای»های متراکم شکل گرفته است که در همان ابتدا در یک سیاهچاله فرو می‌ریزند.
اما این اختروش J0313-1806 کشف شد، بسیار بزرگتر از آن است که با هر دو نظریه بالا قابل توضیح باشد. “شاهوی فان”، استاد و مدیر دپارتمان نجوم دانشگاه آریزونا می‌گوید: «این یافته به شما می‌گوید که مهم نیست شما چه کار می‌کنید، منبع این سیاهچاله قاعدتا باید با سازوکار دیگری شکل گرفته باشد. در این نمونه، موضوع بر سر حالتی است که در آن مقادیر عظیمی از گازهای هیدروژن سرد اولیه، مستقیما در منبع و خاستگاه یک سیاهچاله فرو می‌ریزد.»
اخترشناسان افزون بر جرم بسیار عظیم این اختروش، یک جریان خروجی سریع از این اختروش را نیز یافته‌اند که بادهایی با 20 درصد سرعت نور از آن خارج می‌شود. «انرژی حاصل از چنین جریان خروج با سرعت بالایی، به قدر کافی بزرگ است که بر روی تشکیل آن در سراسر کهکشان میزبان اختروش تاثیر بگذارد.» جزئیات بیشتر این پژوهش در Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.