آریا بانو - فارس / آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری گفت: متأسفانه بسیاری از افراد دارای مشکل دیده شدن هستند زیرا در دوران رشد والدینشان نتوانسته اند آن طور که لازم است به فرزندان خود توجه کنند.
هر روز که از خواب بیدار می شود، اولین کاری که انجام می دهد، سری به شبکه های اجتماعی می اندازد. خانه های رنگی، اتومبیل های گران قیمت و زندگی های لاکچری. افسرده می شود، روزش را با غم بسیار آغاز می کند؛ چراکه او هم دوست دارد همچون صاحبان عکس های لاکچری و خیالی در آن زندگی ها پادشاهی کند، اما سبک زندگی اش این اجازه را به او نمی دهد که چنین زندگی را داشته باشد.
این بخشی از واقعیت امروز ماست که هر روز شاهد عکس هایی از زندگی های لاکچری، خانه های رنگی و خیالی هستیم که معلوم نیست در پشت پرده آن چه خبر است. زندگی های کاذبی که بسیاری از زندگی های حقیقی افراد را تحت تأثیر خود قرار می دهد و چه بسا که بسیاری از زندگی ها به همین دلایل از هم پاشیده شدند.

مجید ابهری آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری معتقد است: خانواده ها، نهادهای متولی و فرهنگی می توانند با برنامه ریزی و آموزش های لازم در این زمینه از انحرافات بیشتر جلوگیری کنند، اما اگر یک یا دو سال دیگر بخواهیم به این فکر بیفتیم، هیچ کاری نمی توانیم انجام دهیم؛ بنابراین باید نهادهای آموزشی، خانواده ها، رسانه ها به ویژه صداوسیما در این زمینه از کارشناسان واقعی و صاحب نظران دلسوز استفاده کرده و اجازه ندهند فضای مجازی، زندگی سرمایه های آینده کشور را به غارت ببرند.
او بر این باور است: از آنجا که تعداد قابل توجهی از جوانان ما به علت نداشتن سرگرمی های مناسب برای اوقات فراغت در وب گردی و سرگردان شدن در فضای مجازی به سر می برند، می توان گفت تعداد قابل توجهی از نوجوانان و جوانان ما از افراد سرگردان در فضای مجازی هستند.
** سبک زندگی در چه مفاهیمی گنجانده می شود؟
- با ورود و گسترش فضای مجازی در جامعه طبعا سبک تفکر و زندگی مناسب با این فرآیند نیز در جامعه به وجود آمد؛ سبک زندگی مجازی عبارتند از نوعی زندگی است که شرایط خود را با فضای مجازی تطبیق می دهد، خریدهای خود را از آن انجام می دهند، روابط دوستی و ارتباطات عاطفی خود را در این فضا ایجاد کرده و ادامه می دهند. همچنین فرصت بسیار قابل توجهی از اوقات خود را در این فضا می گذراند.
100 درصد سوئیت هوم ها می توانند با برنامه ریزی های علمی و عملی مانند استارت آپ ها و اقلام دیگر این گونه افراد را در مسیر درست هدایت کرد تا از ضایع شدن وقت آنها جلوگیری کرد و کانال های فکری و آموزشی درستی را پیش پای آنها قرار داد.
کسانی که زندگی خود را با شرایط این فضا تطبیق داده و از آن به عنوان تکیه گاه فکری، علمی و حقیقی استفاده می کنند، در مسیر سبک زندگی فضای مجازی قدم بر می دارند؛ به همین جهت این گونه افراد هر روز بر تعدادشان افزوده می شود.

** هر کدام از کاربران با یک هدف وارد فضای مجازی می شوند؛ گروهی از آنها بیشترین ساعات اوقات زندگی خود را در فضای مجازی سپری می کنند. اگر بخواهیم دسته بندی برای کاربران داشته باشیم، بنظر شما آنها را به چند دسته می توانیم دسته بندی کنیم؟
- کاربران فضای مجازی یعنی کسانی که زندگی خود را با این فرآیند تطبیق داده و بر اساس آن حرکت می کنند. آنها معمولا به گروه های مختلف تقسیم می شوند. گروه اول کسانی هستند که تنها برای سرگرمی چند ساعت در روز به این فضا مراجعه کرده و برای عقب نماندن از غافله امروزی ها اقداماتی در آن انجام می دهند؛ عکسی در صفحه شخصی اینستاگرام شان می گذارند یا توسط توئیتر نظرات خود را اعلام کرده و از نظریات دیگران استفاده می کنند.
متأسفانه گروه های سوئیت هوم آسیب های روحی و روانی بسیاری را در کاربران معمولی می توانند ایجاد کنند. نکته اساسی این است که ما باید بدانیم ظهور عده ای از الگوهای رفتاری در فضای مجازی باعث ایجاد تقلید و مسیر تفکر در این زمینه می شود، یعنی عده ای بدون منطق و تفکر تلاش می کنند تا زندگی خود را مطابق الگوهای فضای مجازی تغییر دهند، همین ها هستند که خانواده و والدین خود را تحت فشار قرار می دهند تا اقلام مطرح شده در این فضا را برای آنها تهیه کنند و یا دست به اقدامات ناخوشاید و غیراخلاقی می زنند تا بتوانند در این مسابقه ناخوشایند و غیراخلاقی شرکت کنند.
گروه دوم افرادی هستند که بیشتر اوقات بیداری خود را در این فضا می گذرانند؛ حتی آب خوردن خود را تصویر گرفته و در این فضا به اشتراک می گذرانند و از دیگر درباره آن نظر خواهی می کنند. همچنین آنها در مورد مسائل موجود درباره دیگران به اظهارنظر می پردازند، یعنی به عنوان یک فرد مجازی وارد این فضا شده و حتی اسم، فامیل و شغل و حرفه خود را نیز اشتباهی یا برعکس می گویند؛ بنابراین این افراد کسانی هستند که بیشتر اوقات بیداری خود را در فضای مجازی سپری کرده و همسو با افراد دیگری که مثل خودشان هستند، در این فضا حضور دارند و وقتت خود را در آن می گذرانند.
گروه سوم عده ای هستند که از این فضا برای درآمد، تبلیغات و کارهای دیگر استفاده می کنند. آنها افرادی هستند که آموزش های لازم را یا یادگرفته اند و در این زمینه خود آموز بوده اند؛ بنابراین درآمدهای کلانی از این فضا دارند، اما اکثریت افرادی که وارد این فضا می شوند، نمی دانند که این گونه افراد حضور خود را با مادیات گره زده اند؛ بنابراین این سه گروه را می توان افرادی دانست که سبک زندگی خود را با فضای مجازی گره زده و کار و زندگی خود را با آن می گذرانند.

با ورود فضای مجازی، اینترنت و شبکه های مجازی انواع مصرف ها وارد زندگی مردم شده است و در جامعه ما مصرف گرایی، تشریفات و رقابت های ناسالم در انتخاب الگوهای مصرف باعث شده تا مصرف به عنوان یکی از ارکان زندگی بخشی از مردم قلمداد شود.

مصرف گرایی سبب بروز مشکلات اقتصادی می‌شود
مصرف گرایی در جامعه سبب بروز مشکلات اقتصادی، مالی، عصبی و روحی می شود و در نهایت شاهد پانومی رفتاری یا آشتفگی رفتار برای مصرف گرایان خواهیم بود.
**چرا برخی از کاربران بیشترین ساعت از زندگی خود را در فضای مجازی سپری می کنند و خصوصی ترین مسأله زندگی شان را در این فضا به اشتراک می گذرانند؟
- متأسفانه بسیاری از فرزندان ما دارای مشکل دیده شدن می باشند، زیرا در خانواده و در دوران رشد مورد توجه والدین نبوده و یا پدرومادر آنها به علت های مختلف از قبیل گرفتارهای مادی و حرفه ای نتوانسته اند آنطور که لازم است به فرزندان خود توجه کنند؛ این گونه افراد برای دیده شدن و مورد توجه قرار گرفتن، فضای مجازی را انتخاب کرده و متأسفانه از حرکت کوچک خود گزارشی در این فضا ارائه داده و محتاج دیده شدن و یا مورد توجه قرار گرفتن می باشند.
لایک هایی که افتخارآفرینی می کنند
همچنین آنها که به تعداد لایک برای خود افتخارآفرینی می کنند و هرچه تعداد لایک های آنها بالا برود، انگار گروه تشخص و جایگاه اجتماعی و فرهنگی شان بالا رفته است؛ درحالی که این گونه لایک ها هیچ تأثیری در رشد فکری، اجتماعی و فرهنگی افراد نداشته است بلکه رشد کاذبی را برای آنها فراهم می کند.
**گروه های سوییت هوم تا چه اندازه دانش و آگاهی دارند و می توانند توصیه های درست به مردم معمولی بدهند؟
- متأسفانه با گسترش فضای مجازی ما شاهد رشد کاذب درباره برخی از افراد می باشیم؛ همان هایی که فضای مجازی را تریبون علمی خود قرار داده و اندک دانش خود را در آن منعکس می کنند. اینها اقیانوسی به عمق یک بند انگشت هستند، یعنی چیزهایی را که در جاهای دیگر در فضای مجازی یاد گرفته اند، بلافاصله به نام خود در این فضا نقل می کنند.

100 درصد سوئیت هوم ها می توانند با برنامه ریزی های علمی و عملی مانند استارت آپ ها و اقلام دیگر این گونه افراد را در مسیر درست هدایت کرد تا از ضایع شدن وقت آنها جلوگیری کرد و کانال های فکری و آموزشی درستی را پیش پای آنها قرار داد.
آموزش آشپزی می دهند، مسائل زندگی را یاد می کنند یا در مسائل زناشویی به آموزش مهارت های زندگی وارد می شوند، درحالی که از نگاه تخصصی و علمی زمانی که این گونه نظریات را مطالعه می کنیم پی به بی پایه بودن و غیرعلمی بودن آنها می بریم و متأسفانه عده دیگری که هیچ گونه مایه و پایه علمی ندارند، به دنبال این گونه افراد راه افتاده اند و نظریات آنها را برای خود اصل علمی و منطقی قرار می دهند.
**تا چه اندازه زندگی سوئیت هوم هایی که در فضای مجازی شاهد هستیم، واقعی است؟
- متأسفانه پژوهش علمی در این زمینه انجام نشده است، اما از آنجا که تعداد قابل توجهی از جوانان ما به علت نداشتن سرگرمی های مناسب برای اوقات فراغت در وب گردی و سرگردان شدن در فضای مجازی به سر می برند، می توان گفت تعداد قابل توجهی از نوجوانان و جوانان ما از افراد سرگردان در فضای مجازی هستند.
**سوئیت هوم ها تا چه اندازه ممکن است سبب ایجاد آسیب های روحی و روانی در کاربران معمولی شود؟
- متأسفانه این گروه ها آسیب های روحی و روانی بسیاری را در کاربران معمولی می توانند ایجاد کنند. نکته اساسی این است که ما باید بدانیم ظهور عده ای از الگوهای رفتاری در فضای مجازی باعث ایجاد تقلید و مسیر تفکر در این زمینه می شود، یعنی عده ای بدون منطق و تفکر تلاش می کنند تا زندگی خود را مطابق الگوهای فضای مجازی تغییر دهند، همین ها هستند که خانواده و والدین خود را تحت فشار قرار می دهند تا اقلام مطرح شده در این فضا را برای آنها تهیه کنند و یا دست به اقدامات ناخوشاید و غیراخلاقی می زنند تا بتوانند در این مسابقه ناخوشایند و غیراخلاقی شرکت کنند.

زمانی که ما به کودکان، نوجوانان و جوانان الگوهای مصرف را ارائه ندهیم، آنها براساس نیازهای غریزی و فطری به دنبال آن می روند و در نهایت اقلامی را پیدا می کنند که مطابق با فرهنگ غربی و آموزه هایی است که در جنگ روانی مورد نظر دشمنان است.
زمانی که ما به کودکان، نوجوانان و جوانان الگوهای مصرف را ارائه ندهیم، آنها براساس نیازهای غریزی و فطری به دنبال آن می روند و در نهایت اقلامی را پیدا می کنند که مطابق با فرهنگ غربی و آموزه هایی است که در جنگ روانی مورد نظر دشمنان است.
** آیا می توان سوئیت هوم را سروسامان داد و در مسیر درستی هدایت کرد؟
- ج: البته هنوز دیر نشده است؛ خانواده ها، نهادهای متولی و فرهنگی می توانند با برنامه ریزی و آموزش های لازم در این زمینه از انحرافات بیشتر جلوگیری کنند، اما اگر یک یا دو سال دیگر بخواهیم به این فکر بیفتیم، هیچ کاری نمی توانیم انجام دهیم.
متأسفانه بسیاری از فرزندان ما دارای مشکل دیده شدن می باشند، زیرا در خانواده و در دوران رشد مورد توجه والدین نبوده و یا پدرومادر آنها به علت های مختلف از قبیل گرفتارهای مادی و حرفه ای نتوانسته اند آنطور که لازم است به فرزندان خود توجه کنند؛ این گونه افراد برای دیده شدن و مورد توجه قرار گرفتن، فضای مجازی را انتخاب کرده و متأسفانه از حرکت کوچک خود گزارشی در این فضا ارائه داده و محتاج دیده شدن و یا مورد توجه قرار گرفتن می باشند.
بنابراین باید نهادهای آموزشی، خانواده ها، رسانه ها به ویژه صداوسیما در این زمینه از کارشناسان واقعی و صاحب نظران دلسوز استفاده کرده و اجازه ندهند فضای مجازی، زندگی سرمایه های آینده کشور را به غارت ببرند.
** بنابراین شما معتقد هستید که سوئیت هوم ها ظرفیت مضاعفی دارند. درست است؟
- بله 100 درصد سوئیت هوم ها می توانند با برنامه ریزی های علمی و عملی مانند استارت آپ ها و اقلام دیگر این گونه افراد را در مسیر درست هدایت کرد تا از ضایع شدن وقت آنها جلوگیری کرد و کانال های فکری و آموزشی درستی را پیش پای آنها قرار داد.
** در این مسیر چه کسانی باید وارد میدان شوند؟
- نهادهای آموزشی، آموزش و پرورشی، وزارت ورزش، صداوسیما و سایر سمن ها و نهادهای غیردولتی می توانند در این زمینه وارد علم شوند.