بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / ابتکاری جالب برای کاهش عوارض روان‌شناختی که به دلیل ممنوعیت بغل کردن عزیزان در دوران کرونا به وجود آمده است
ماجرای آغوش در دوران کرونا برای یک مرکز نگهداری سالمندان در برزیل به‌قدری جدی شد که یک «تونل آغوش» را ترتیب دادند تا سالمندان بتوانند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، عزیزان‌شان را بغل کنند. یک آغوش امن از کودکی تا بزرگ سالی، می‌تواند احساس امنیت را به انسان هدیه بدهد. این روزها که حتی بچه‌ها از در آغوش گرفتن مادربزرگ و پدربزرگ‌شان هم منع می‌شوند، متوجه می‌شویم که نه‌ فقط از نظر فیزیکی بلکه در یک قرنطینه روانی هم به سر می‌بریم اما آیا لامسه هم مثل بقیه حواس اهمیت دارد؟ 
تماس فیزیکی مهم است
حس لامسه، اولین حسی است که در مغز انسان شکل می‌گیرد و هنگام تولد هم به‌خوبی تکامل‌یافته است تا جایی‌که فعال شدن هزار ژن در سه‌ماه اول تولد، وابسته به تماس پوستی مادر و نوزاد است. با این یافته علمی، حدس و تردیدی باقی نمی‌ماند که تماس پوستی مهم است. پوست، اطلاعات شناختی و هیجانی ما را هویدا می‌کند و مصداق مَثل «رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر درون» است. معمای دلبستگی، برای یک روان شناس آمریکایی به نام «هری هارلو»، به‌قدری سؤال‌برانگیز بود که باعث شد اواخر دهه 50 میلادی، روی نوزاد میمون‌ها پژوهشی انجام دهد. او اعتقاد داشت نیاز نوزاد به مادر فراتر از نیازهای گرسنگی، دفع و ... است.
راحتی تماس مهم‌تر است یا غذا؟!
هارلو، بچه میمون‌ها را بعد از تولد، از مادرشان جدا کرد و آن‌ها را در یک قفس همراه با یک مادر جایگزین قرار داد. حالا میمون‌ها دو انتخاب داشتند: مادری که با تور سیمی و مادری که با حوله ساخته ‌شده بود. مادر سیمی به میمون‌ها غذا می‌داد اما میمون حوله‌ای خیر. انتخاب میمون‌ها «مادر حوله‌ای» بود. این آزمایش روشن کرد که راحتی تماس در مقایسه با شیردهی و تغذیه، از اهمیت بسیار بیشتری در رشد و واکنش‌های عاطفی برخوردار است. آزمایش‌های بعدی این روان شناس نشان داد وقتی مادر حوله‌ای در اتاق حضور داشت، بچه میمون‌ها بهتر می‌توانستند در نزدیکی مادر، به کاوش اتاق بپردازند و بعد از دوری، دوباره به او نزدیک می‌شدند. در حالی‌که وقتی مادر حوله‌ای را از اتاق بیرون می بردند، میمون‌ها علاقه‌ای به جست‌وجو و گشتن نداشتند و گوشه‌ای کز می‌کردند، می‌لرزیدند و جیغ می‌کشیدند! با این‌که این آزمایش بحث‌برانگیز بود اما نشان داد محرومیت از آغوش مادر، آثار تخریبی دارد و نوزاد دچار محرومیت عاطفی می‌شود. نکته‌ ای که بعدها درباره فرزند انسان هم به اثبات رسید.
چاره‌‌ای جز مراقبت از خودمان نداریم
برای رسیدن به آن چه قبلاً داشته‌ایم، چاره‌ای ‌جز مراقبت از سلامتی جسم و روان خودمان نداریم. امروز آهسته‌تر حرکت می‌کنیم، حتی شاید متوقف ‌شده باشیم و با فاصله‌های دومتری، چهره‌های خسته‌مان را پشت ماسک‌ها پنهان می‌کنیم؛ به امید این‌که با رفتن کرونا، سریع‌تر حرکت کنیم و فاصله میان ما و عزیزان‌مان حذف شود. یادمان نرود روزی باید این فاصله را برداریم چون به آن نیاز داریم هرچند، قطعا الان زمان مناسبی نیست. 
نویسنده : نگار فیض‌آبادی | کارشناس ارشد روان شناسی بالینی