بزرگنمايي:

آریا بانو - سلامانه: دکتر مجتبی امیری، متخصص پوست و مو، عضو هیات علمی دانشگاه: عرق ماده‌ای بی‌رنگ و بی‌بو است که نقش اصلی آن تنظیم دمای بدن است. در پوست بدن انسان دو نوع غده عرق وجود دارد؛ غدد آکرین که روی پوست همه قسمت‌های بدن وجود دارد اما در کف دست و پاها و صورت بیشتر است. غدد آپوکرین در چین‌های بدن و ناحیه تناسلی وجود دارد که تعریق در این قسمت‌ها با کمی تغییر در بو و رنگ همراه است که در عملکرد هورمون‌ها موثر است.
تعریق کف دست و پا ربطی به گرما ندارد
تعریق منتشر در سطح بدن برای تنظیم دمای بدن اتفاق می‌افتد. این نوع تعریق مکانیسم طبیعی بدن است و در صورتی که خیلی زیاد باشد، آزمایش پرکاری تیروئید پیشنهاد می‌شود تا از عملکرد متابولیسم بدن اطمینان حاصل شود. اما نوعی از تعریق بیش از حد که باعث شکایت برخی افراد می‌شود، تعریق کف دست و پا یا «هایپرهیدروز» است که می‌تواند از حالت خفیف تا شدید (چکه‌کردن عرق از دست‌ها) را دربرگیرد.‌ هایپرهیدروز تحت تاثیر گرمای بدن نیست بلکه سیستم پاراسمپاتیک در بروز آن نقش دارد. شرایطی مانند ترس، خجالت و هیجان عامل زمینه‌ساز آن است که پس از کسب آرامش، برطرف می‌شود. این نوع تعریق در اکثریت قریب به اتفاق افراد زمینه سرشتی دارد و هیچ بیماری زمینه‌ای عامل آن نیست.
برای کاهش تعریق دست و پا چه می‌توان کرد؟
درمان‌های مختلفی برای‌ هایپرهیدروز مطرح است که رفتاردرمانی برای کاهش حالات هیجانی اولین مورد آن است. ترجیحا درمان‌های خوراکی توصیه نمی‌شود زیرا با خشکی دهان و چشم همراه است. گاهی درمان‌ موضعی ترکیبات کلرید آلومینوم نیز توسط پزشک پیشنهاد می‌شود که در کنترل عرق طی 24 تا 48 ساعت تاثیر دارد.
تزریق بوتاکس در کف دست و پا نیز می‌تواند تعریق را در دوره‌ای شش ماهه تا یک ساله کنترل کند. البته این کار باید توسط پزشک متخصص و باتجربه صورت گیرد.
عمل جراحی سمپاتکتومی نیز یکی از روش‌های درمان است که گانگلیون‌های ریشه خلفی نخاع که در ترشح عرق تاثیر دارند، قطع می‌شود. البته این روش معمولا توصیه نمی‌شود زیرا اکثر افرادی که تحت این عمل قرار می‌گیرند، به جای بهبود تعریق دست، دچار ‌هایپرهیدروز جبرانی در تنه می‌شوند که مشکل‌ساز است و در زندگی شخصی اختلال به ‌وجود می‌آورد.
بوی بد عرق ناشی از باکتری‌های پوست است
عرق ماده‌ای بی‌بو است. تغذیه می‌تواند در این زمینه تاثیر داشته باشد و خوردن سیر، بعضی از ادویه‌ها و سبزیجات می‌توانند زمینه‌ساز بوی نامطبوع عرق شوند. همچنین محیط مرطوب باعث می‌شود میکروب‌هایی که در سطح پوست وجود دارند، لایه شاخی پوست را تجزیه کنند و در نتیجه بوی بد ناشی از بقایای باکتری‌های در سطح پوست، متساعد شود. شستشوی روزانه پوست به‌خصوص چین‌های بدن و لابلای انگشتان پا و سپس خشک کردن این قسمت‌ها باعث رفع بوی نامطبوع عرق می‌شود. البته می‌توان از روش‌هایی برای کاهش میزان باکتری‌های سطح پوست استفاده کرد اما اگر فرد بهداشت را رعایت نکند، مشکل دوباره عود می‌کند. درواقع هیچ ضرورتی برای کاهش تعریق نیست بلکه فقط باید با رعایت نظافت مانع از فعالیت و باقی‌ماندن باکتری‌ها روی سطح پوست شد.