بزرگنمايي:

آریا بانو - سیناپرس / آلودگی جیوه ناشی از فعالیت‌های انسانی یک تهدید جدی برای اکوسیستم دریایی است و مطالعات جدید نشان می‌دهد که آلودگی ناشی از این مواد سمی به عمیق ترین دورترین نقاط اقیانوس‌ها نیز نفوذ کرده است.
در حالت طبیعی، جیوه عنصری است که می‌تواند از طریق فوران‌های آتش‌فشانی و آتش سوزی جنگل‌ها تولید شده و به محیط زیست وارد شود، این نوع از آلودگی جیوه ای معمولاً در مقیاس کم و قابل کنترل توسط طبیعت است اما آلودگی جیوه ناشی از فعالیت‌های انسانی بر اثر زباله‌های صنعتی، سوزاندن زباله‌ها، فعالیت‌های معدنی و فرایند تولید انرژی در نیروگاه‌ها به وجود آمده و باعث افزایش میزان جیوه موجود در هوا می‌شود که در نهایت مسیر خود را به جریان‌های آبی و به طور خاص رودخانه‌ها پیدا کرده و در پایان مسیر به دریاها و اقیانوس‌ها خواهد رسید.
به تازگی دو تیم مستقل از دانشمندان در مطالعات خود در اعماق اقیانوس‌های جهان موفق به شناسایی مقادیر قابل توجهی جیوه در بدن آبزیان ساکن این دریاها شده‌اند که به طور خاص ماهی‌ها و سخت پوستان را آلوده کرده است اما نکته قابل تأمل در این مطالعات، کشف این نوع از آلودگی در عمیق ترین نقطه اقیانوس‌ها موسوم به گودال ماریانا (Mariana Trench) است که 11 هزار متر ژرفا دارد. جیوه پس از ورود به اقیانوس و سایر منابع آبی، از طریق زنجیره غذایی وارد بدن جانداران شده و به طور خاص در بدن ماهی‌ها و سایر موجودات آبزی تجمع می‌کند. این جانوران نیز به نوبه خود توسط شکارچیان بزرگ‌تری مانند ماهی شمشیر و کوسه‌ها شکار شده و در نتیجه سموم جیوه در بخش‌های مختلف دریا منتشر شده و شرایط به نوعی پیش می‌رود که جانوران مقیم این مناطق دارای مقادیر بسیار بالایی از این ماده سمی در بدن خود هستند.
جیوه برای انسان و سایر حیوانات سمی است و مسمومیت ناشی از آن می‌تواند منجر به بروز اختلالاتی جدی در هنگام تولد شده و مشکلات عصبی در موجودات زنده به وجود آورد.
به تازگی دو تیم مستقل از دانشمندان در مطالعات خود در اعماق اقیانوس‌های جهان موفق به شناسایی مقادیر قابل توجهی جیوه در بدن آبزیان ساکن این دریاها شده‌اند که به طور خاص ماهی‌ها و سخت پوستان را آلوده کرده است اما نکته قابل تأمل در این مطالعات، کشف این نوع از آلودگی در عمیق ترین نقطه اقیانوس‌ها موسوم به گودال ماریانا (Mariana Trench) است که 11 هزار متر ژرفا دارد.
دکتر رویو سان (Ruoyu Sun) از اعضای این تیم پژوهشی و استاد دانشگاه تیانجین (Tianjin University)، از کشو چین در این رابطه گفت: «یافته‌های ما بسیار عجیب و شگفت آور است. تحقیقات پیشین به این نتیجه رسیده بودند که جیوه متیل (methyl mercury) عمدتاً در چند صد متری سطح آب اقیانوس‌ها تولید می‌شود.»
وی در ادامه توضیحات خود افزود: «مطالعات پیشین نشان می‌داد که ماهی‌های ساکن آب‌های سطحی و شکارچیانی که از این موجودات به‌عنوان طعمه استفاده می‌کنند، در معرض خطر آلودگی قرار دارند و انتشار آلودگی جیوه در اقیانوس‌ها محدود است؛ اما مطالعات اخیر نشان می‌دهد که این ایده درست نبوده و آلودگی جیوه در حد بسیار بیشتری از تصورات دانشمندان، در اکوسیستم اقیانوسی منتشر شده است.»
نتایج یک مطالعه دیگر نشان می‌دهد که شکل خاص جیوه موجود در موجودات آبزی به طور طبیعی در محیط آب‌های عمیق تولید نمی‌شود و به احتمال زیاد بخش اعظم این آلودگی ناشی از فعالیت‌های انسانی است.
دکتر جوئل بلوم (Joel Blum) از پژوهشگران و اساتید دانشگاه میشیگان ایالات متحده آمریکا در این رابطه گفت: ما می‌دانیم که این آلودگی سموم جیوه از آب‌های سطحی به عمق اقیانوس‌ها رسوب کرده و همچنین در لاشه‌های آبزیانی که به پس از مرگ به کف دریا می‌افتند نیز وجود دارد و از سوی دیگر این ماده سمی در پستانداران دریای و حتی موجودات ذره بینی ساکن آب‌ها دیده می‌شوند و در نهایت شاهد این هستیم که امروزه در عمیق ترین نقاط اقیانوس‌ها نیز آلودگی جیوه وجود دارد.
این تحقیقات نشان دهنده تأثیرات گسترده‌ای است که فعالیت‌های انسان حتی در دورترین محیط‌ها می‌تواند داشته باشد. یافته‌های فوق همچنین می‌تواند منجر به درک بیشتر دانشمندان در مورد چگونگی تأثیر جیوه در محیط زیست اقیانوس‌ها شود.