بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / جوانی 27 ساله‌ام و متاهل. پدر هستم و یک پسر 2 ساله هم دارم. این روزها، استرس زیادی به خاطر کرونا دارم و مدام فکر می‌کنم که ناقل هستم و به زودی می‌میرم. اضطراب مرگ، دست از سرم برنمی‌دارد. چه کنم؟
رفتارهای وسواسی که به دو دسته ذهنی و عینی تقسیم می‌شوند، ریشه در چند موضوع دارند که با آگاهی از آن‌ها می‌توان نسبت به کاهش رفتار وسواسی امیدوار بود.
اطلاعات غلط‌تان را اصلاح کنید
یک مثال غیر کرونایی بزنیم و برویم سراغ اچ آی وی، بعضی افراد حاضر نیستند با فرد HIV مثبت دست دهند و روبوسی کنند، یا در کنار وی بنشینند و چای بنوشند. بی‌شک وحشت شان از انتقال بیماری، این افراد را به شدت از انجام چنین کارهایی پرهیز می‌دهد ولی واقع امر این است که اگر راه‌های اثبات شده انتقال ویروس HIV را بدانند، هیچ نگرانی نخواهند داشت. تمام کارهایی که گفته شده کاملا بی‌خطر است و هرگز ویروس یاد شده از طریق دست دادن و هوای بازدم ناقل منتقل نخواهد شد که دلیل آن برمی‌گردد به کارکرد زیستی خود این ویروس که با دیگر انواع ویروس‌ها متفاوت است. برگردیم سر کرونا که شیوه های انتقال بیشتری دارد. کارکرد زیستی کووید 19 و میزان بیماری‌زایی آن در فرد رابطه مستقیم با توان زیستی و روانی سیستم ایمنی افراد دارد بنابراین بعضی از افراد ناقل می‌شوند ولی بیمار به معنای رایج این روزها نمی‌شوند. این قسمت پیامک‌تان که می‌ترسم ناقل باشم و به زودی بمیرم، تصور اشتباهی است. دانستن این اطلاعات صحیح ، از میزان تنش شما هموطن گرامی خواهد کاست. پس تلاش کنید با مطالعه و آگاهی از نتیجه آزمایش ها و تجربیات علمی و پژوهشی منتشر شده از منابع کاملا معتبر، نگرانی‌های افراطی و بی‌مورد خود در خصوص انتقال یا شدت بیماری را کاهش دهید و به شدت از وب‌گردی و خواندن و شنیدن اطلاعات زرد و نمایشی در شبکه‌های اجتماعی در این خصوص پرهیز کنید که وسواس‌های شما را افزایش خواهد داد.
شاید دچار تنش حل نشده هستید
مطابق بسیاری از نظریه‌های روان شناسی ریشه وسواس، اضطراب است. به زبان ساده، داشتن نگرانی مفرط از بیمار شدن دیگران و خود که یک رفتار وسواسی است، از ناتوانی شما در مدیریت اضطراب‌تان است. این‌ که نکند عوامل مختلف محیطی از جمله آلودگی باعث آسیب به دیگران یا خودم شود. حال وجود چنین زمینه قبلی اگر با تنش‌های جدید کووید 19 هم ترکیب شود، احتمالا فرد هر لحظه خود را در معرض بیماری صعب‌العلاج و مرگ می‌داند که باید حق داد شرایط واقعا غیرقابل تحملی را برای وی ایجاد می‌کند. درمان چنین شرایط ترکیبی بر می‌گردد به کاهش میزان تنش و اضطراب حل نشده که دارودرمانی و به ویژه روان درمانی چاره کار است. دقت کنید که یک فرد فاقد چنین اختلال اضطرابی هم نسبت به آلودگی با کووید 19 نگران می‌شود ولی نه به شدت فردی که مثال زده شد، فرق است بین نگرانی از آلودگی و بیمار شدن با هر لحظه باور داشتن به مرگ خود و عزیران خود.
طبیعی است که نگران باشید
بنابراین و بی‌شک در شرایط کنونی، بیشتر ما به نسبت‌های متفاوت ولی طبیعی دچار اضطراب و نگرانی آلوده شدن هستیم و این امری کاملا طبیعی است. البته جالب است تعدادی هم اصلا چنین تنشی را ندارند که دلیل آن دو عامل، یکی ناآگاهی از نحوه انتقال و دیگری اعتقاد به باورهای غلط خود در باره بیمار نشدن و ... است که برمی‌گردد به برخی نگرش‌های فرهنگی و حتی اجتماعی خاص. نگرش‌هایی که این روزها جان بسیاری را گرفته است.
نویسنده : رضا زیبایی | روان‌شناس عمومی و استاد دانشگاه