آریا بانو - سلامتی گرانبهاترین هدیه ای است که خداوند متعال به بشر ارزانی کرده است و همگی می دانیم که انسان سالم، از عوامل موثر در توسعه پایدار هر جامعه است و البته نقش دارو در این میان بسیار اساسی، موثر و تعیین کننده است.

به گزارش بانو نیوز ، در بسیاری از کشورها در مورد فروش دارو ، قوانینی وجود دارد. ساده ترین قانون فروش داروها و تقسیم بندی آنها به دو دسته است؛ یکی داروهایی که فقط پزشک می تواند آنها را تجویز کند و با نسخه پزشک به فروش می رسند و دیگری داروهایی است که بدون نسخه پزشک می توان آنها را تهیه کرد (مانند آسپرین و استامینوفن و…) بعضی از داروهایی که بدون نسخه می توان آنها را تهیه کرد بی خطرند و در تسکین برخی بیماری های جزیی سودمند؛ ولی نباید از نظر دور داشت که یکی از بزرگترین خطرات خوددرمانی این است که با درمان علامتی ممکن است احساس اطمینان و آرامش کاذب به بیمار دست بدهد اما هیچ‌کدام از این داروها، بیماری را درمان نمی کنند بلکه فقط علایم بیماری را به طور موقت و بدون درمان ریشه ای از بین می برند.
البته داروهای بدون نسخه اگر به مقدار درست و به مدت زمان لازم و تعیین شده مصرف شوند تقریباً بی خطرند و مصرف نادرست و به مدت طولانی آن‌ها باعث بروز عوارض مورد اشاره می شود (اگر داروی بی نسخه ای خوردید و پس از چند روز بهتر نشدید و علایم بیماری ادامه یافت یا بدتر شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید)
بیشتر بخوانید:
چگونه بر استرس کرونا غلبه کنیم؟ خصوصی سازی حیاط خلوت دولت است آب در آسیاب دشمن ریختن از طریق کرونا در ایران درصد بالایی از بیماران در مواقع ضروری به پزشک مراجعه نمی کنند، حتی برخی پژوهش‌ها حاکی از آن است که ایرانی‌ها تنها در هنگام بروز بیماری های عفونی، شکستگی ها و سرطان ها به سرعت به پزشک مراجعه می کنند و در مواردی مثل سرما خوردگی، سردرد و… سهل انگاری یا خوددرمانی می کنند.
به‌دلیل اهمیت و تاثیری که استفاده غیرمنطقی و غیراصولی از این کالا (دارو) هم در اقتصاد خانوار و هم در روند درمان می تواند داشته باشد، صرف نظر از سایر عواملی که در تهیه دارو یا عدم وجود آن نقش و تاثیر دارند، باید به نقش مردم به عنوان اصلی ترین عامل فرهنگ مصرف دارو همچنین نقش گروه پزشکی به عنوان تاثیرگذارترین رکن فرهنگ تجویز دارو توجه جدی شود.
بی‌اعتمادی به کیفیت دارو، دسترسی راحت مردم به دارو، عدم دسترسی به پزشک در برخی موارد، گرانی درمان (ویزیت پزشک)، اهمیت ندادن بیمار به تجویز نسخه پزشکی و مهمتر از همه نداشتن اطلاعات کافی را، می توان از مهمترین علل مصرف خودسرانه دارو ذکر کرد.
امروزه بطور فزاینده در جهت رفع یا کاهش انواع درد از فراورده های تسکین بخش ‌ مختلف استفاده می شود. برخی ازمصارف بدنبال توصیه اقوام ،آشنایان افراد فاقد صلاحیت علمی و بدون عوارض بی رویه مصرف این قبیل دارو ها انجام می شود. در صورتی که مصرف برخی از دارو ها با توجه به بیماری های گوناگون سبب تشدید عوارض جنبی یا تداخل دارویی شده و ضرر این موضوع از منافع آن فزونی می یابد.

عوارض بی رویه مصرف دارو در ایران
گفته می شود که هر ایرانی سالانه 339 عدد دارو مصرف می کند که حدود دو تا چهار برابر استاندارد جهانی است. بعضی ها البته معتقدند این آمار دقیق نیست و ما در این زمینه هم در دنیا رتبه اول راکسب کرده ایم. آمار رسمی وزارت بهداشت می گوید در 8 سال گذشته، متوسط تعداد داروهای تجویز شده در هر نسخه، بیش از چهار قلم بوده است که در حال حاضر متوسط کشوری آن به 3/6 قلم رسیده است.
این در حالی است که میانگین جهانی در این زمینه کمتر از دو قلم در هر نسخه است.فاصله دارو با سم فقط یک قدم است و مصرف بی رویه آن می تواند حتی مرگ مصرف کننده را به دنبال داشته باشد و این امر در حال حاضر مورد بی توجهی اغلب مردم قرار گرفته است. گرچه دارو رکن اصلی درمان در دنیا است و 75 درصد درمان ها از طریق آن صورت می گیرد اما مردم باید آگاه باشند که مصرف بی رویه آن می تواند خطر جدی برای سلامت آنان باشد و عوارض آن در برخی مواقع غیر قابل جبران است.
عوارض بی رویه مصرف دارو
مصرف بی رویه دارو در حالی در کشور به شدت افزایش یافته که سالیانه دولت میلیاردها تومان بابت آن هزینه می کند و این در حالی است که درصد بالایی از این داروها بدون دلیل پزشکی مصرف می شود و هیچ سودی برای فرد ندارد. افزایش مصرف دارو در کشور نشات گرفته از عدم اطلاع مردم از اثرات نامطلوب مصرف بی رویه دارو است. اغلب مردم از عوارض مصرف بی رویه دارو بی اطلاع هستند و توجهی به هشدارها و خطرات غیر قابل جبران مصرف بی رویه دارو ندارند.
گفتنی است چنین اشتباهی فقط به کشورما اختصاص ندارد. برخی منابع خبری به نقل از پزشکان اداره دارو و غذای آمریکا اعلام کردند که محققان این اداره درخواست کردند از فروش بدون نسخه داروهای سرماخوردگی و سرفه برای کودکان جلوگیری شود. به گزارش خبرگزاری رویترز از نیویورک ، پزشکان می گویند مصرف بی رویه این داروها برای کودکان و نوجوانان عوارض جانبی به همراه دارد. پزشکان می گویند این داروها به خصوص برای کودکان چهار تا شش ساله خطرناک است.
یکی از عوامل عوارض بی رویه مصرف دارو احتمال به خودکشی
دکتر حسن یزدانی ، عضو هیت علمیه دانشگاه علوم پزشکی همدان در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سلامت شبکه خبری تهران نیوز درباره مصرف بی‌رویه دارو اظهار داشت: افزایش بی رویه مصرف دارو بدون نسخه پزشک از سوی بسیاری از افراد در حالی رخ می دهد که احتمال به بروز خودکشی دارد.
این در حالی است که تاکنون تصور می شد تنها مصرف خودسرانه داروهای اعصاب موجب بروز برخی رفتارها در افراد می شود اما مصرف انواع داروها می تواند عوارضی مانند بروز رفتارهای ناهنجار و خودکشی را به دنبال داشته باشد.
چنانچه هرگونه دارویی به مقدار زیاد و بدون تجویز پزشک مصرف شود می تواند منجر به تغییر رفتار و بروز رفتارهای ناهنجار در افراد شود.
به گفته دکتر یزدانی، در این میان می توان به داروهایی نظیر داروهای آسم، صرع، داروهای ترک سیگار و حتی برخی داروهای کم ضرر دیگر اشاره کرد.البته کمپانی های دارویی معتقدند که این موارد عمومیت ندارد، اماباتوجهبهاینکه برخی بیماران با مصرف این گونه داروها دست به اقدامات غیر طبیعی و حتی خودکشی زده اند بهتر است قبل از مصرف هر گونه دارویی با پزشک متخصص مشورت شود.
بدون تجویز پزشک دارو تهییه نکنید
وی معتقد است که بهتر است افراد سعی نکنند که به هر طریقی و بدون تجویز پزشک داروها را تهیه و مصرف کنند زیرا برخی از داروها تنها به دلیل بی ضرر بودنشان نیست که در داروخانه ها توزیع می شود و نیاز به نسخه کتبی ندارند.
افزایش مصرف دارو و مصرف داروی بدون تجویز پزشک، تاثیر چشمگیری در سلامت و کیفیت زندگی مردم دارد که هم اکنون بهترین رویکرد موجود می تواند منطقی شدن قیمت داروها باشد. پیروی نکردن از پروتکل های درمانی صحیح و افزونی مصرف دارو بدون نظر پزشک، معضلی برای سلامت زندگی مردم و اقتصاد جامعه دارویی بوده، ضمن اینکه نحوه تاثیر کاهش سود دهی داروخانه ها و کاهش سیستم انگیزش داروساز و داروخانه دار در رشد بی رویه مصرف دارو تاثیر مستقیم دارد.
دکتر یزدانی تاکید کرد: اگر چه پیشرفت علم داروپزشکی و صنعت داروسازی و ارائه داروهای متنوع در سالهای اخیر انقلابی در دانش پزشکی و امر درمان بیماران بوجود آورده است اما متاسفانه همزمان با این تکامل پدیده دیگری نیز در همه کشورها، بخصوص کشورهای جهان سوم بوجود آمده و رشد کرده است و آن روی آوردن بیش از حد مردم به داروها و مصرف غیرعملی و غیرپزشکی از داروهاست. دارو یکی از کالاهای استراتژیک است و کالاهای استراتژیک معمولا با تغذیه، دفاع و سلامتی کل جامعه سر و کار دارند و نیازهای اساسی جامعه را در بر می‌گیرند.
انتهای متن/*