بزرگنمايي:

آریا بانو - کجارو / خانه تاریخی آقازاده و سایر خانه‌های قدیمی و اعیانی مجاور آن، مجموعه‌ای دیدنی و بی‌نظیر در ابرکوه یزد هستند که در سفر به این شهر باید از آن‌ها دیدن کنید.مجموعه‌ی تاریخی آقازاده یا پردیس گردشگری ابرکوه در استان یزد، یکی از جاذبه‌های گردشگری و دیدنی این شهر به شمار می‌رود. این پردیس شامل پنج خانه‌ی تاریخی مربوط به دوران قاجار می‌شود که زیباترین آن‌ها را می‌توان خانه‌ی آقازاده دانست؛ به‌خصوص که به‌خاطر داشتن بادگیر دوطبقه و تزیینات بی‌نظیر معماری معروف شده و تنها خانه‌ی قابل بازدید عمومی این مجموعه است. در حال حاضر هر یک از این خانه‌های تاریخی، کاربری جدیدی دارند و شامل اقامتگاه‌های سنتی، رستوران و کافه هستند.
مجموعه تاریخی ابرکوه شامل پنج خانه‌ی تاریخی به‌ نام‌های آقازاده، سید علی آقا، حسینی دوست، موسوی و گبری است که در یکی از محله‌های قدیمی شهر ابرکوه قرار دارد. قدمت این خانه‌ها که به دوران قاجار برمی‌گردد، به یکی از خانواده‌های اعیانی شهر تعلق داشت که در یک کوچه و در کنار هم زندگی می‌کردند. طی یک پروژه‌ی 10 ساله، مرمت و بازسازی این بناها و تغییر کاربری آن‌ها از سال 1385 آغاز شد. این مکان، یک مجموعه‌ی کامل گردشگری است که ضمن بازدید و دیدن خانه‌های اصیل و با معماری کویری می‌توانید از رستوران و کافه‌ی آن استفاده کنید و در آن‌ها اقامت داشته باشید.
خانه‌ی آقازاده کجاست؟ محله‌ی دروازه میدان! این یکی از ده‌ها آدرسی است که مسافران ابرکوه، سراغش را می‌گیرند. محله‌ای با کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی و خانه‌های خشتی و گلی با دیوارهای کاهگلی که بی‌شک برای هر بازدیدکننده‌ای جذاب به نظر می‌رسد. در این محله می‌توانید از خانه‌هایی دیدن کنید که هرکدام داستان و سرگذشت خود را دارند و حالا پس از گذشت چند قرن، میزبان گردشگران و مسافران هستند و آن‌ها را به شنیدن حکایت‌ها و سرنوشت‌شان دعوت می‌کنند.
آقازاده، نام خانه‌ای تاریخی در شهر سروهای ایران است که به‌خاطر داشتن بادگیری دوطبقه‌، در میان خانه‌های ابرکوه شهرت دارد. داستان این خانه از عهد قاجار و سال 1157 خورشیدی که به سفارش حاج حسین ابرقویی ساخته شد، تا امروز ادامه دارد. مساحت خانه 820 متر مربع است که توسط معماری به نام استاد رضا ساخته شد. حاج حسین از ثروتمندان و مجتهدان زمان خود در ابرکوه و از شاگردان آیت‌ الله محمد حسن شیرازی معروف به میرزای شیرازی بود. وی فعالیت‌های خیرخواهانه‌ی مختلفی در زمینه‌های گوناگون انجام داد؛ حفر سه رشته قنات در این شهر نیز از جمله فعالیت‌های ابرقویی است.
کُلون در را به صدا در آورید و از سردر ورودی بگذرید، همان طور که هشتی و دالان وروردی را پشت سر می‌گذارید، هوای خنک حیاط را استشمام خواهید کرد. ساختمان‌های اطراف حیاط، حوض مستطیلی شکل و فضای سرسبز و کف سنگ‌فرش حیاط شاید اولین مواردی باشند که می‌بینید؛ اما بدون شک بادگیر مشهور و دوطبقه‌ی خانه که بر بالای اتاق شاه‌نشین و تالار اصلی، باابهت جا خوش کرده است، نظرتان را جلب خواهد کرد و برای لحظه‌ای محو تماشای آن خواهید شد.
زیرزمینی با معماری دستکند که از ویژگی‌های این منطقه است، کلاه فرنگی، اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری، سایر بخش‌های خانه آقازاده را تشکیل می‌دهند. تالاری با مقرنس‌‌های زیبا، ارسی‌هایی با شیشه‌های رنگی چشم‌نواز، گچ‌بری‌های ختایی، اسلیمی به کار رفته در درها و پنجره‌ها و قطاربندی‌های (نوعی مقرنس‌کاری) از جمله تزیینات خانه‌ی آقازاده هستند که در برابر دیدگان شما دل‌نوازی می‌کنند.
بادگیر آقازاده و اسکناس 2000 تومانی!
فکر می‌کنید طرح بادگیر معروف خانه‌ی آقازاده را کجا دیده‌اید؟ پشت اسکناس آبی دو هزار تومانی!
از سال 1393 که سری سوم اسکناس‌های دو هزار تومانی چاپ شد، طرح خانه و بادگیر خانه‌ی آقازاده بر آن خودنمایی می‌کند. این بادگیر معروف با 18 متر ارتفاع و 18 متر مربع مساحت، در کنار کلاه فرنگی (نورگیر) بنا قرار گرفته و دارای 19 دریچه‌ جهت تنظیم هوا است که با بادگیر دوم ارتباط دارد. این بادگیر به‌گونه‌ای طراحی شده است که حتی در صورت نبود باد، هوای داخل بنا را تلطیف می‌کند.
بعد از دیدن خانه آقازاده می‌توانید ناهارتان را در همین مکان میل کرده و چای و دمنوش را در کافه‌ی آن نوش جان کنید. آقازاده در حال حاضر به‌عنوان رستوران و کافی‌شاپ فعالیت دارد و تنها خانه‌ی این مجموعه است که امکان بازدید از آن وجود دارد. رستوران این خانه در طبقه‌ی همکف واقع شده که ظرفیت پذیرایی آن، 100 نفر و کافی‌شاپ، 40 نفر است.
جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی با هدف آشنایی با غذاهای محلی، آیین و رسوم محلی ابرکوه و نمایشگاه‌های کتاب و... از جمله فعالیت‌های فرهنگی و هنری این خانه به حساب می‌آیند.
موسوی، خانه‌ای خشتی با دیوارهای کاهگلی بلند است که شامل حیاط مرکزی و اتاق‌های اطراف آن می‌شود. این خانه در همسایگی خانه آقازاده و سید علی آقا قرار دارد. اگر دوست دارید در خانه موسوی اقامت داشته باشید، پیشنهاد ما اتاق‌های طبقه‌‌ی اول این اقامتگاه است؛ چراکه می‌توانید بادگیر آقازاده را ببینید.
خانه سید علی آقا، اقامتگاه
از دیگر خانه‌های محله دروازه میدان می‌توان به خانه‌ی سید علی آقا اشاره کرد؛ خانه‌ای با دو بخش اندرونی و بیرونی و حیاطی با حوض سنگی در وسط آن که همسایه‌ی دیواربه‌دیوار آقازاده است. اتاق‌ها و ساختمان‌های خانه در سه جبهه حیاط قرار دارند. این خانه یکی از اقامتگاه‌های پردیس گردشگری ابرکوه به حساب می‌آید؛ پس پیشنهاد می‌کنیم برای داشتن یک شب زیبا و دیدن بادگیر آقازاده از پشت شیشه‌های رنگی اتاق‌های سید علی آقا، در این مکان اقامت داشته باشید.
خانه حسینی دوست، اقامتگاه
خانه‌ی حسینی نیز از دیگر خانه‌ها و اقامتگاه‌های سنتی محله‌ی دروازه میدان به شمار می‌رود که معماری آن مانند خانه‌های مجاورش است. بناهای این خانه در یک طبقه ساخته شده‌اند و فقط ساختمان‌های ضلع جنوبی آن، دوطبقه هستند.
خانه گبری، امور فرهنگی
خانه‌ی پنجم مجموعه آقازاده، خانه گبری نام دارد که برای امور فرهنگی در نظر گرفته شده است. این خانه‌ی خشتی و گلی، دارای حیاطی هشت‌ضلعی، سقف‌های جناقی، صفه‌ها و گچ‌بری زیبا است.
اطلاعات بازدید از خانه آقازاده
ساعت و روز بازدید: همه روزه از ساعت هشت صبح تا 21:30 شب
هزینه بلیط (از آبان 1398): برای بازدیدکنندگان داخلی معادل 3000 تومان؛ برای بازدیدکنندگان خارجی معادل 20 هزار تومان
نشانی: ابرکوه، میدان امام حسین (ع)، خیابان شهید باهنر، مجموعه تاریخی آقازاده