بزرگنمايي:

آریا بانو - ایسنا / معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با انتشار برنامه جامع پیشنهادی کاهش آلودگی هوا اعلام کرد که برای کاهش آلودگی هوا در کلانشهر تهران می‌بایست 17 هزار میلیارد تومان بودجه در نظر گرفت.
شهرداری تهران برنامه پیشنهادی خود برای کاهش آلودگی هوای تهران را منتشر کرده است، طبق برنامه‌ای که از سوی معاونت حمل و نقل و ترافیک ارائه شده، در صورت تزریق اعتبارات و همچنین همت مسئولان می‌توان، بخش قابل ملاحظه‌ای از آلودگی هوای تهران را طی 4 سال کاهش داد.
مرگ سالانه 5000 تهرانی به علت آلودگی هوا
بنابراین گزارش، برنامه کاهش آلودگی هوا با تاکید بر کاهش ذرات معلق و غلظت 2.5 میکرون تنظیم شده است و از این رو عمده تمرکز برنامه، در کاهش تولید ذرات اولیه از منابع و ذرات ثانویه ناشی از آلاینده‌های nox و voc است و این برنامه صرفا به منابع تولید آلایندگی در داخل مرزهای تهران می‌پردازد.
براساس این برنامه که متناسب با کاهش نشر آلاینده‌ها از منابع متحرک تنظیم شده است، پیش بینی می‌کند، با سرمایه گذاری عمومی بالغ بر 17 هزار و 422 میلیارد تومان طی 4 سال می‌توان نشر آلاینده‌های ذرات معلق را به میزان 55 درصد و سایر آلاینده‌های گازی را به میزان 45 درصد کاهش داد که 4400 میلیارد تومان از منابع مالی آن باید در سال اول از سوی دولت تأمین شود و مابقی منابع مورد نیاز هم به صورت تسهیلات بانکی و آورده مالکان و بهره‌برداران در نظر گرفته شده است.
طبق مستندات برنامه جامع پیشنهادی کاهش آلودگی هوای تهران، سالانه بین 4000 تا 5000 شهروند تهرانی جان خود را در مواجهه مستقیم با ذرات معلق هوای تهران از دست می‌دهند و صدمه اقتصادی آلودگی هوای تهران بالغ بر 2.6 میلیارد دلار در سال یعنی حدود 120 هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است.
در این برنامه عدم توسعه حمل و نقل عمومی پاک و ارزان، بارگذاری جمعیتی و وسایل نقلیه بیش از حد ، کیفیت پایین خودروهای داخلی، عمر بالای ناوگان حمل و نقل، واقعی نبودن قیمت حامل‌های انرژی و نقض مقررات اجرایی از دلایل ساختاری آلودگی هوا تعیین شده است و همچنین کنترل و حذف آلودگی هوا از منبع، پرداخت هزینه تولید آلودگی از سوی منابع، تامین بودجه مورد نظر از بودجه‌های عمومی و تاکید بر توسعه حمل و نقل عمومی و ساختار انسان محور از سیاست‌های این برنامه جامع است.
بر اساس مطالعات انجام شده، کلیه وسایل نقلیه فارغ از نوع آن، نقش 70 درصدی در تولید ذرات معلق دارند که در این میان وسایل گرمایش خانگی و تجاری در تولید ذرات معلق 2 درصد، نیروگاه‌ها، پالایشگاه و صنایع 27 درصد در تولید آلایندگی نقش دارند. و این در حالی است که در گروه آلایندگی وسایل نقلیه ، کامیون با 23 درصد، اتوبوس‌های شرکت واحد 12 درصد، سایر اتوبوس ها 18 درصد، موتور سیکلت 10 درصد، مینی بوس 4 درصد، در تولید ذرات معلق نقش دارند.
در این برنامه نوسازی و بهسازی اتوبوس‌های شهر تهران اعم از حمل و نقل عمومی و بخش خصوصی مورد توجه قرار گرفته است که بر این اساس عنوان شده که سهم اتوبوس‌های شرکت واحد در آلاینده‌های گازی برابر با یک درصد و دیگر ذرات 12 درصد است. همچنین سهم سایر اتوبوس‌ها به صورت عمده از کل آلاینده‌های انتشاری گازی، برابر یک درصد است. در سال اول باید هزار دستگاه اتوبوس و سال دوم 2000 دستگاه اتوبوس دیگر جایگزین شود و این در حالی است که طبق برنامه باید 8200 دستگاه اتوبوس واحد و 4800 دستگاه اتوبوس طبق این برنامه نوسازی و بهسازی شوند.
بر همین اساس 1584میلیارد تومان بودجه عمومی برای کاهش حدود 9 درصد انتشار ذرات معلق در حوزه جایگزینی اتوبوس‌های شرکت واحد نیاز است که در سال اول این اتوبوس‌ها می‌بایست از طریق ارائه یارانه و اسقاط خریداری شوند که بر همین اساس 1584 میلیارد تومان بودجه عمومی برای کاهش حدود 9 درصد از انتشار ذرات معلق لازم است.
در بخش دیگر این برنامه جامع، به اهمیت نصب فیلتر دوده تاکید شده و آمده است که قیمت متوسط هر دستگاه فیلتر دوده حدود 100 میلیون تومان تخمین زده شده است که هزینه اجرای برنامه 200 میلیارد تومان است که می‌بایست از طریق سهم عمومی پرداخت شود و در سال دوم نیز می‌بایست 200 میلیارد تومان برای خرید فیلتر دوده هزینه شود که براین اساس با صرف 200 میلیارد تومان بودجه عمومی می‌توان شاهد کاهش انتشار 3 درصدی ذرات معلق باشیم.
کاهش 22درصدی ذرات معلق معطل 6210 میلیارد تومان
در ادامه این برنامه با تاکید بر نوسازی و بهسازی ناوگان کامیون آمده است که سهم این نوع وسیله نقلیه در تولید ذرات معلق حدود 20 درصد است، اما می‌توان با جایگزینی و نصب فیلتر دوده این مسئله را کاهش داد به گونه‌ای که در سال اول و دوم اجرای برنامه 10 هزار کامیون جایگزین و در سال سوم و چهارم نیز 20 هزار کامیون نوسازی خواهند شد که بر همین اساس با توجه به اینکه قیمت متوسط هر دستگاه کامیون 650 میلیون تومان تخمین زده است، به نظر می‌رسد با صرف هزینه 6210 میلیارد تومان برای نوسازی و به سازی‌کامیون‌ها، شاهد کاهش 22 درصدی ذرات معلق در شهر باشیم.
در بخش دیگری از این گزارش، با اشاره به سهم 10 درصدی موتور سیکلت در تولید ذرات معلق آمده است که 800 هزار موتورسیکلت بنزینی با برقی باید جایگزین شوند که در سال اول 100 هزار، سال دوم 200 هزار، سال سوم 250 هزار و سال چهارم نیز می‌بایست 250 هزار موتور نوسازی شود واین در حالی است که اگر متوسط قیمت هر دستگاه 22 میلیون تومان در نظر گرفته شده باشد با صرف 3600 میلیارد تومان بودجه عمومی می‌توانیم شاهد کاهش انتشار 10 درصدی ذرات معلق باشیم و این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که موتور سیکلت در تولید سایر آلاینده‌های گازی نقش 18 درصدی دارد که با نوسازی این مشکل مرتفع می‌شود.
در مورد جایگزینی مینی بوس‌های فرسوده نیز شهرداری تهران معتقد است با این که مینی بوس‌ها سهم 4 درصدی در تولید ذرات معلق دارند اما می‌توان در سه سال برنامه جایگزینی مینی بوس‌های فرسوده را به اتمام رساند و اگر قیمت متوسط هر دستگاه مینی بوس را 450 میلیون تومان در نظر بگیریم با صرف 3015 میلیارد تومان می‌توان برای کاهش انتشار حدود 2 درصد از ذرات معلق اقدام کرد.
براساس این برنامه پیشنهادی، می‌بایست 3 میلیون دستگاه سواری فرسوده اسقاط شوند چرا که سهم کل این دستگاه‌ها از آلایندهای گازی منتشر شده برابر با 39 درصد است که برهمین اساس می بایست در سال اول 50 هزار دستگاه، سال دوم 150 هزار دستگاه و سال سوم 180 هزار دستگاه جایگزین شوند که با صرف 4294 میلیارد تومان از محل بودجه عمومی می‌توان شاهد کاهش انتشار 25 درصد آلاینده‌های گازی باشیم.
در این برنامه جامع قید شده است که براساس بررسی های انجام شده،‌30 هزار دستگاه کاتالیست تاکسی باید تعویض شوند که در سال اول 10 هزار دستگاه، سال دوم 10 هزار دستگاه و سال سوم 10 هزار دستگاه دیگر جایگزین کاتالیست‌های فرسوده تاکسی‌های شهر تهران شوند که با صرف 30 میلیارد تومان از محل بودجه عمومی می‌توان 2.5 درصد از آلاینده‌های گازی را کاهش داد.