بزرگنمايي:

آریا بانو -
ارمنستان؛ مقصدی جذاب برای سفرهای تابستانی 3
١
٠
کجارو / ارمنستان علی‌رغم برخورداری از طبیعتی کم‌نظیر و غذاهایی لذیذ، از چشم گردشگران بسیاری پنهان مانده است. این کشور، با قرار گرفتن در منطقه‌ی قفقاز، فرهنگی منحصربه‌فرد و سوغاتی‌هایی ارزشمند دارد.
شهرت آسیا، به‌عنوان مقصدی محبوب برای تعطیلات تابستانی، در حال فراگیرتر شدن است و اروپا نیز در این زمینه از محبوبیتی به قدمت بیش از یک قرن برخوردار است. اما منطقه‌ای بین این دو قاره وجود دارد که به‌طرزی ناباورانه و غیرمنصفانه مورد بی‌مهری مسافران قرار گرفته است. کشورهای قفقاز جنوبی، که از فضای فرهنگی منحصربه‌فردی برخوردار هستند و نمی‌توان آن‌ها کاملاً اروپایی یا آسیایی توصیف کرد، از دید بسیاری از مسافران پنهان مانده است. در میان این کشورها، ارمنستان، یکی از دیدنی‌ترین و متنوع‌ترین کشورهای جهان، از جایگاهی ویژه برخوردار است.
به‌غیر از این واقعیت که کارداشیان‌ها ارمنی هستند، شهرت دیگری را نمی‌توان برای ارمنستان در نظر گرفت و البته، این موضوع هم واقعا تقصیر این کشور نیست. فرقی نمی‌کند با چه هدفی بخواهید وارد این کشور بشوید؛ خواه بازدید از مناظر طبیعی و پیاده‌روی در کوهستان‌های نفس‌گیر آن و خواه، لذت بردن از غذاهای باستانی و خوشمزه یا آشنایی با تاریخ غنی آن؛ در هر صورت از اینکه در مسیر رفتن به کشورهای قفقاز جنوبی ارمنستان را به‌عنوان اولین ایستگاه خود برگزینید، پشیمان نخواهید شد. در ادامه خواهید دانست که چرا باید ارمنستان را در فهرست مقاصد سفرهای تابستانی خود بگنجانید.
تاریخ باستانی و سنت‌های زیبا
حتی برای علاقه‌مندان تاریخ که به وسعت و عمق اطلاعات تاریخی خود می‌بالند هم تاریخ ارمنستان، مانند یک راز باقی مانده است. این کشور، به‌عنوان اولین کشور جهان که در سال 301 میلادی، مسیحیت را به‌عنوان مذهب رسمی خود پذیرفت، محل نخستین کلیسای جامع مسیحیان جهان است. کلیسای جامع اچمیادزین (The Etchmiadzin Cathedral)، که ساخت آن در سال 303 به پایان رسید، هنوز هم در شهر اچمیادزین پا بر جا است و تا به امروز، همچنان مرکز مذهبی کلیه‌ی ارامنه‌ی جهان باقی مانده است.
بناهای تاریخی مذهبی زیادی را می‌توان در سرتاسر ارمنستان یافت که قدمت‌شان به قرن‌ها سال پیش می‌رسد و از سبک معماری قرون وسطایی برخوردار هستند. حتما باید از صومعه‌ی گغارد (Monastery of Geghard) در استان کوتایک بازدید کرد. این صومعه بیش از 800 سال قدمت دارد و متشکل‌از چندین کلیسا و آرامگاه حفر شده در دل صخره است و در میان صخره‌های سربه‌فلک‌کشیده و زیبای دره‌ی آرارات قرار دارد.
صومعه‌ی تاتو (Monastery of Tatev) بنایی به‌یادگارمانده از قرن نهم است که به‌شدت ارزش بازدید را دارد. این صومعه‌ی حواری ارمنی در فلاتی در استان سیونک واقع شده است و به‌عنوان یک مرکز علمی روشنفکری و مذهبی فعالیت می‌کند. برای رسیدن به صومعه، باید با استفاده از تله‌کابینی به طول 5.5 کیلومتر، مسیری را به سمت بالای فلات پیمود. این تله‌کابین در زمان ساخت خود، طولانی‌ترین تله‌کابین جهان بوده است. روش دیگر برای رسیدن به آنجا، رانندگی در مسیری 40 دقیقه‌ای در جاده‌ای است که از دره‌ی واروتان گورگه (Vorotan Gorge) می‌گذرد.
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که در سفرهای خود عاشق سوغاتی خریدن هستید، اما اصلا به دنبال خریدن همان آهنرباهای کلیشه‌ای برای در یخچال و کابینت نیستید، از دیدن آنچه در ارمنستان خواهید دید به‌شدت هیجان‌زده خواهید شد. بسیاری از مورخان ارتفاعات ارمنستان را زادگاه فرش شرقی می‌دانند. سنت فرش‌بافی، ریشه‌ای عمیق در فرهنگ ارامنه دارد. موزه فرش مگرین (Megerian Carpet) در شهر ایروان، پایتخت این کشور، فرش‌هایی متعلق به دوران قرن شانزدهم تا نوزدهم را به نمایش گذاشته است و حتی آن‌ها را به مشتریان می‌فروشد. اگر خواهان سوغاتی هستید که از ارزش و اعتبار زیادی برخوردار و بازگوکننده‌ی تاریخ و سنت این کشور باشد، هیچ چیزی بهتر از یک فرش ارمنی نیست.
کوه‌هایی خیره‌کننده و دریاچه‌ای با انعکاسی از آسمان
یکی از بارزترین ویژگی‌های چشم‌انداز طبیعی ارمنستان، کوه آرارات است که ارتفاعی در حدود 5140 متر دارد. اگرچه از نظر فنی این کوه‌ها در مرزهای ترکیه واقع شده است، اما این کوه از دیدگاه ارامنه به‌عنوان سمبل سرزمین مادری آن‌ها، اهمیت بسزایی دارد. کوه آرارات همان نقطه‌ای است که در داستان طوفان عظیم که در کتاب مقدس مسیحیان روایت شده، به آن اشاره شده است و گفته می‌شود کشتی نوح در آنجا به زمین نشست. طبق این داستان، نوح به‌همراه خانواده‌اش در دره‌ی آرارات سکنی گزید. بهترین چشم‌انداز از این کوه‌ها را می‌توان از پارک پیروزی (Victory Park) یا صومعه‌ی خور ویراپ (Monastery of Khor Virap) در دشت آرارات مشاهده کرد.
اگر ترجیح می‌دهید به‌جای آنکه فقط به کوهستان‌ها خیره بشوید، وارد آن شوید و به ماجراجویی بروید، باید به دریاچه‌ی سوان (Lake Sevan) در اعماق کوه‌های قفقاز بروید. این دریاچه به‌اندازه‌ای مرتفع است که گاهی‌وقت‌ها به نظر می‌رسد آب‌های آن به آسمان پیوند خورده است. ارمنی‌ها، دریاچه‌ی سوان را که بزرگ‌ترین دریاچه‌ی این کشور است، به‌عنوان دریاچه‌ی ارمنستان یاد می‌کنند و بازدیدکنندگان آن به‌راحتی می‌توانند یک روز کامل از روزهای تابستان را در کنار آب‌های گرم آن به استراحت و تجدیدقوا مشغول شوند. حتی یک مجتمع رهبانی قرن نهمی به نام سواناوانک (Sevanavak) نیز در نزدیکی آن قرار دارد که می‌تواند مقصد خوبی برای سفرهای شما به کوهستان منطقه باشد.
برای آنکه ساعاتی را واقعا در فضای کوهستان منطقه غرق شوید، یکی از مسیرهای پیاده‌روی کوهستانی را در منطقه‌ی تاووش در شمال شرقی پیاده بپیمایید. نه‌تنها جنگل‌های بلوط، دره‌های عمیق و نهرهای فراوانی در پارک ملی دیلیجان (The Dilijan National Park) به چشم می‌خورند، بلکه مسیر پیاده‌روی ترانس‌قفقازی (Transcaucasian Trail) نیز در آن واقع شده است که شامل دو مسیر پیاده‌روی طولانی با طولی بیش از 570 متر در منطقه‌ی قفقاز است.
مسیر جنوبی، از میان گرجستان و ارمنستان می‌گذرد و روستاهای کوهستانی را به هم وصل می‌کند و چشم‌اندازهایی باورنکردنی از دره‌های اطراف، قله‌های کوهستانی و دریاهای خزر و سیاه پیش روی چشمان گردشگران قرار گرفته است. اگر پیاده‌روی در این مسیرهای اسطوره‌ای نمی‌تواند شما را به‌اندازه‌ی کافی سر ذوق بیاورد، پس باید بدانید که کوه‌های ارمنستان و به‌ویژه، اطراف دیلیجان، کوه آتیس (Mt. Atis) و دریاچه‌ی سوان، تبدیل به مکانی محبوب برای پاراگلایدرسواری شده است.
زمستان‌ها هم، پیست اسکی زاخکازور (Tsaghkadzor ski resort) مملواز بازدید‌کننده‌هایی است که می‌خواهند در فصل زمستان، آدرنالین بدن خود را افزایش بدهند. قیمت‌های این منطقه بسیار منطقی‌تر از قیمت‌های کوه‌های آلپ سوئیس هستند.
ارمنستان یکی از قدیمی‌ترین و خوشمزه‌ترین سنت‌های آشپزی جهان را دارد. «اسپاس» یا «Spas» نوعی سوپ خامه‌ای است که از ماست ارمنی تخمیری به نام «ماتسون» یا «matsun» تهیه می‌شود و خیلی از رستوران‌های سنتی ایروان و شهرهای دیگر ارمنستان آن را سرو می‌کنند. «کوفته‌ی» ارمنی یا «kyufta» (کوفته گوشت) و «تولما» یا «tolma» (دلمه‌ی برگ انگور که با گوشت چرخ‌کرده پر می‌شود) به همراه «خروات» یا «khorovats» (نوعی کباب آبدار) نیز از غذاهای موردعلاقه‌ی محلی‌ها هستند.
نان لواش، نان پیتای ارمنی، آنقدر مشهور است که حتی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو نیز ثبت شده است و بسیاری از مردم از آن برای پیچیدن دور «باستورما» یا «basturma» (گوشت خشک شده به‌همراه انواع ادویه‌های مختلف) استفاده می‌کنند. «گاتا» یا «gata» نیز که نوعی شیرینی پفی در اشکال و اندازه‌های متنوع است، دسر موردعلاقه‌ی ارمنی‌ها است. این نوع شیرینی در هر منطقه به روش خاص همان جا پخته می‌شود.
ارمنستان برای تولید میوه و سبزیجات سالم در مقادیر انبوه، از آب‌وهوای معتدل و بسیار مناسبی برخوردار است و بنابراین، بازارها و فروشگاه‌های این کشور همیشه پر از سبزیجات، میوه‌ها و توت‌های متنوع است. زردآلوی طلایی ارمنی را شاید بتوان مشهورترین محصول تولیدی این کشور دانست؛ چراکه پرتوهای درخشان آفتاب را جذب می‌کنند و رنگ زرد خورشید را به خود می‌گیرند. در واقع، گفته می‌شود که محل اصلی پیدایش این میوه در ارمنستان بوده است و نماد مهمی برای این کشور به‌شمار می‌آید. سیب، هلو، آلو، انگور، انجیر و انار ارمنی نیز از محصولات رایج این کشور هستند و به‌خاطر طعم آبدار و مزه‌ی منحصربه‌فردشان حتی در خارج از این کشور هم طرفداران زیادی دارند.
آب آشامیدنی ارمنستان، نه‌تنها آبی تازه و تمیز است، بلکه یکی از خالص‌ترین آب‌های جهان است. آب‌های ارمنستان از منابع معدنی طبیعی سرچشمه می‌گیرند و طعم تمیز آن هیچ‌وقت برای ارمنی‌ها کهنه نمی‌شود. به افتخار 2750‌مین سالگی ایروان در سال 1968، تعداد 1750 فواره در نقاط مختلف شهر نصب شد که آبی تمیز و باطراوت را در میان ساکنان شهر توزیع می‌کنند. براساس افسانه‌های کهن ارمنی، آب شهر جرموک خواصی درمانی دارد.