بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / 18 اردیبهشت به‌عنوان روز بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج نام گذاری شده چطور خبر مبتلا شدن یکی از عزیزان‌مان به یک بیماری خاص را به او بدهیم؟
 زندگی مجموعه‌ای از اخبار خوب و بد است. مجموعه‌ای از خوشی‌ها و بدی‌ها و سلامتی و ناخوشی است. برخی از ناخوشی‌ها از قبیل مبتلا شدن به بیماری صعب‌العلاج(سرطان و ...) ممکن است برای خودمان یا اطرافیان‌مان رخ دهد. داستان زمانی سخت‌تر می‌شود که بخواهیم خبر مبتلا شدن یکی از عزیزان و نزدیکان‌مان به‌خصوص افراد سالمند به یک بیماری خاص را بدهیم. 18 اردیبهشت به عنوان روز بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج نام گذاری شده است. بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج، بیماری‌هایی است که در جامعه عمومیت ندارند و درمان آن‌ها به فراهم کردن شرایط ویژه‌ نیاز دارد. طبیعتا دادن این خبر به بیمار، کار ساده‌ای نیست اما راهکارهایی وجود دارد تا با کمترین آسیب، آن را انجام دهید.
توصیه‌هایی درباره اطلاع‌رسانی بیماری به نزدیکان‌مان
1 هیجان‌زده و غمگین نشوید
قبل از صحبت با بیمار برای اطلاع‌دادن ابتلایش به یک بیماری خاص، آرامش خودتان را به دست آورید. اگر هیجان‌زده، مشوش، غمگین و ... هستید روی شنونده تاثیر منفی خواهید داشت. نفس عمیق بکشید و به خودتان مسلط باشید. سپس وارد عمل شوید.

2در ابتدا مقدمه‌چینی کنید
تند و سریع و بدون مقدمه صحبت نکنید. ابتدا مقدمه‌ای از خبر بیماری بگویید. با آرامشی همراه با تماس چشمی شروع به صحبت کنید و مثلا از این که بیماری‌های صعب‌العلاج خیلی شایع شده و درمان زمان‌بری دارند و در بسیاری از مواقع سبب فوت نمی‌شوند و ... . بگویید صحبت را با این جمله شروع کنید: «من باید راجع به موضوعی باهات صحبت کنم و متاسفانه خبر خوبی نیست و ... ».
3 درباره جزئیات بیماری صحبت نکنید
بعد از مقدمه چینی خبر بیماری را به صورت کلی و سریع مطرح کنید و درباره جزئیات و روال درمان و علایم بیماری‌ و ... صحبتی نکنید. سریع خبر را اطلاع‌رسانی کنید زیرا وارد جزئیات شدن و کش دادن بیشتر باعث اذیت‌شدن شنونده می‌شود چون در این مرحله می‌داند که خبر بدی خواهد شنید. اگر دنبال اطلاعات تکمیلی بود، بگویید که باید با پزشک صحبت کند.
4 از علل بیماری چیزی نگویید
بدون بار احساسی منفی و هیجانات، این خبر تلخ را به آن فرد اطلاع‌رسانی کنید. در این مرحله، به هیچ وجه در مورد علل بیماری و ... نیازی به توضیح نیست. ذهن بیماری را با چنین چیزهایی درگیر مسائل بی‌فایده نکنید.
5 چند بار تمرین کنید
افراد مختلف ظرفیت متفاوتی در شنیدن این اخبار دارند مثلا سالمندان ظرفیت و توان کمتری دارند. پس احتیاط کنید و چند بار، کلمات و جملاتی که می‌خواهید استفاده کنید در ذهن خودتان تمرین کنید تا رشته کلام در دست‌تان بماند.
6 خبر را کم و زیاد نکنید
خبر بیماری را همان طور که در حقیقت هست، اطلاع دهید و آن را دستکاری و کم و زیاد نکنید و به آن شاخ و برگ ندهید. بیانی آرام داشته باشید و شنونده بعد از اطلاع‌رسانی ما مجموعه از احساسات ترس، نگرانی، غم و... تجربه می کند پس لازم است با او همدلی کنیم و چشم اندازهای امید را هم به او نشان دهیم اما در این باره، زیاده‌روی نکنیم.
7 شنونده خوبی باشیم
بعد از گفتن خبر بیماری، حتما شنونده سوالاتی می‌پرسد. پس شنونده خوبی باشیم و به سوالاتش تا جایی که می توانیم و اطلاعات دقیق داریم، پاسخگو باشیم. در صورتی که شنونده شوکه شده بود و سکوت کرده بود به او احترام بگذاریم و به زور وارد صحبت با او نشویم. باید انتظار هر واکنشی را از شنونده داشته باشیم و بتوانیم موقعیت را مدیریت کنیم و به او کمک کنیم آرامش را به دست آورد.
8 امید بیهوده ندهید
خلاصه کلام این که، در اطلاع‌رسانی خبرهای منفی از قبیل بیماری‌های صعب‌العلاج، ظرفیت و توان شنونده را در نظر بگیرید و با بچه‌ها مانند بزرگسالان رفتار نکنید و همچنین با سالمندان مانند جوانان رفتار نکنید و از دادن امیدهای بیهوده به شنونده خودداری کنید و راه گفت‌وگو را برایش باز بگذاریم. نقش کسی که خبر بیماری را می‌دهد بسیار مهم است. پس باید یاد بگیریم چطور اخبار بد را منتقل کنیم. در صورتی که درست عمل نکنیم احتمال آسیب زدن به شنونده خواهد بود و برای شما به احساس گناه منتهی می‌شود که چرا با سهل‌انگاری و ناآگاهی از نحوه اطلاع‌رسانی خبرهای منفی مثل بیماری سبب آسیب به فرد دیگری شدم.
نویسنده : دکتر زهرا وفائی‌جهان | ‌ روان‌شناس