آریا بانو - تحقیقات نشان می دهد، انسان ها به محض احساس خستگی، قبل از هر چیز با خود مرور می کنند که آیا شب های قبل به اندازه کافی خوابیده اند اما کارهای کوچک زیادی وجود دارد که انجام دادن یا انجام ندادن آنها می تواند خستگی بیشتر یا کمتری را در طول روز برای ما به همراه بیاورد.
1- وقتی خسته هستیم کمتر نرمش می کنیم و فکر می کنیم با کم کردن فعالیت فیزیکی، ته مانده انرژی خود را ذخیره کرده ایم! براساس تحقیقی که در دانشگاه جورجیا انجام شده است، نرمش هفتگی فقط در حد سه روز در هفته و هر روز بیست دقیقه می تواند پس از یک ماه و نیم، احساس خستگی را کمتر کرده و احساس انرژی داشتن را در هر یک از ما ایجاد کند. نرمش منظم با رساندن اکسیژن و مواد غذایی به بافت ها، زمینه کاهش خستگی را فراهم می کند.
2- ما به اندازه کافی آب نمی نوشیم. از دست دادن بخشی از آب بدن، می تواند تاثیر محسوس روی سطح خستگی ما داشته باشد (تحقیقی آمی گودسن). براساس گزارش گودسن، کاهش آب بدن موجب کاهش حجم خون و افزایش غلظت آن می شود که به تبع آن، کارآیی قلب در پمپاژ خون کاهش می یابد.
طبیعی است که در این حالت اکسیژن و مواد غذایی به اندازه قبل به اندام ها و بافت ها نمی رسند. گودسن در تحقیقات خود پیشنهاد می کند هر کس به ازای هر کیلوگرم وزن خود در طول روز مناسب است 30 سی سی آب بنوشد. به عبارتی فرذدی با وزن 50 کیلوگرم، باید یک و نیم لیتر آب در روز بنوشد.

3- گاهی به اندازه کافی، آهن به بدن ما نمی رسد. کمبود آهن می تواند احساس لختی و خستگی، ضعف و عدم تمرکز را ایجاد کند. همچنین کسانی که کمبود آهن دارند، زودتر ممکن است عصبانی شوند. دلیل این امر هم، مانند بسیاری از موارد دیگر، به دلیل کاهش اکسیژنی است که به ماهیچه ها و سلول ها می رسد. طبیعی است که کمبود آهن ممکن است به خاطر رژیم غذایی نامناسب یا به خاطر بیماری های مختلف باشد که در حالت دوم، بررسی و نظر پزشک لازم خواهد بود.
4- کمالگرایی می تواند دلیلی برای احساس خستگی دائمی باشد. کسانی که کمالگرا بوده و تلاش می کنند هر کاری را به بهترین شیوه قابل تصور انجام دهند (که معمولا هم امکانپذیر نیست) انرژی و وقت بیشتری را صرف کار می کنند و این می تواند برای آنها خستگی دائمی به همراه داشته باشد.
دانشمندان ضمن تاکید بر اهمیت انتخاب هدف های چالش برانگیز، توصیه می کنند که اهداف غیرقابل دسترس نداشته باشیم. یکی از راه های مناسب، تعیین محدودیت زمانی برای هر کار یا پروژه است.
اگر شما روی جزییات گزارشی که می نویسید حساس هستید و بارها آن را مرور می کنید، شاید راه مناسب این باشد که با خود بگویید من تحت هر شرایطی، بیشتر از 2 ساعت برای این گزارش وقت نخواهم گذاشت.
5- نگرانی های بیهوده می تواند عامل مهمی برای خستگی باشد. اگر هر فریاد مدیرتان، برای شما خطر اخراج را تداعی می کند، اگر هر شب منتظر هستید که داعش به ایران حمله می کند یا نه، اگر هر روز صبح خیابان را نگاه می کنید تا ببینید بالاخره ماشین تان را دزدیدند یا این کار را قرار است در روزهای آتی انجام دهند، اگر هر روز نگران تصادف فرزند خود در مسیر خانه به مدرسه هستید، قطعا این اضطراب دائمی شما را خسته و فرسوده خواهد کرد.
بیرون رفتن از خانه، کمی نرمش کردن، اجتناب از خواندن اخبار حوادث و سوانح (که برخلاف تصور برخی که آنها را آگاهی بخش می دانند، کارکردهای منفی آنها خیلی بیشتر است) و مطرح کردن دغدغه ها با سایر دوستان، می تواند در کاهش این نگرانی ها موثر باشد.
6- ارزیابی بازار نخوردن صبحانه می تواند باعث خستگی شود. بعضی از ما احساس می کنیم شامی که شب خورده ایم، ذخیره شده تا انرژی صبح ما را تامین کند در حالی که غذای شب، انرژی کار کردن قلب و خون رسانی به بدن در طول مدت خواب را تامین کرده و صبح هنگام، نیازمند انرژی و سوخت تازه ای برای بدن خود هستیم.
طبیعی است که هر یک از ما، براساس ذائقه خود، نوع متفاوتی از صبحانه را انتخاب می کنیم اما به هر حال، شیر کم چرب، میوه جات و سایر غذاهای سالم، می توانند گزینه های خوبی برای راه انداختن جدی تر سیستم متابولیسم باشند.

7- عادت های کاری نادرست هم می توانند منشاء جدی خستگی باشند. دفتر کار شلوغ، قدرت تمرکز و همینطور پردازش اطلاعاتت را از مغز ما می گیرد. کار کردن در روزهای تعطیل، چک کردن ایمیل ها در کافی شاپ و زمانی که قرار بوده صرف استراحت شود، پاسخ دادن به تلفن در تمام ساعات شبانه روز، نمونه دیگری از عادات نادرستی هستندکه فرصت استراحت را از بدن و مغز می گیرند.
تغییر ساعت خواب در روزهای تعطیل هم می تواند موجب بروز خستگی شود. دیر خوابیدن ها و دیر بیدار شدن، عادت زمانی بدن را به هم می ریزد و یکی دو روز زمان لازم خواهد بود تا بدن دوباره به ساعات کار هفته عادت کند. قطعا روزهای تعطیل نیازمند خواب و استراحت هستیم اما شب بیداری های طولانی می تواند تاثیر واقعا نامطلوبی داشته باشد.
8- وابستگی بسیار زیاد به کافئین هم می تواند تبعات نامطلوبی داشته باشد. استفاده متعادل از کافئین بد نیست، روزانه سه فنجان قهوه، مشکل خاصی در روند زندگی ایجاد نمی کند اما اگر در تمام مدت روز از کافئین برای حفظ هوشیاری خود استفاده می کنید، مجبور خواهید بود هزینه های متعددی را به صورت خستگی و بی خوابی بپردازید.

کافئین مانع کارکرد درست آدنوزین می شود، ماده ای که با انباشته شدنش، ما خواب آلوده می شویم. نیمه عمر قهوه بالاست. حتی قهوه ای که شش ساعت قبل از خواب خورده می شود، روی کیفیت خواب تاثیر می گذارد. مصرف قهوه را در بعدازظهر هر روز متوقف کنید و اثرات شگفت انگیز آن را ببینید.
9- موبایل و تبلت و لپ تاپ، وسایل خوبی برای همبستری نیستند! ملاتونین هورمونی است که سیکل خواب و بیداری ما را تنظیم می کند. خیره شدن به صفحه موبایل و لپ تاپ و تبلت و خواندن آخرین ایمیل ها و آخرین عکس های اینستاگرام و خبرهای روزانه و ... روی وسطح ملاتونین تاثیر می گذارد.
البته تحقیقات نشان می دهد که حساسیت انسان ها به نور صفحات نمایش ابزارهای دیجیتال از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما ایده بدی نیست که از بردن این وسایل به تختخواب اجتناب کنید.
اگر ترک این عادت خود موجب «بیماری» می شود، لااقل صفحه نمایش این وسایل را با فاصله ای بیش از 30 سانتیمتر نسبت به چشم خود نگه دارید.
منبع:هفته نامه امید جوان/برترین ها