بزرگنمايي:

آریا بانو - محاسبات همشهری نشان می‌دهد‌ خودروی نوبرانه چینی کیلویی یک میلیون و 136هزارتومان برای مشتری ایرانی آب می‌خورد 
چری تیگو8پرو، محصول جدید مدیران خودرو در بازار ایران، با قیمت شگفت‌انگیز یک میلیارد و 750میلیون تومان رونمایی شد. با احتساب نرخ دلار در بازار آزاد تهران و درنظر‌گرفتن قیمت روز این خودرو در چین، مصرف‌کننده ایرانی باید یک‌میلیارد تومان بالاتر از قیمت عرف در بازار جهانی برای راندن این خودرو خرج کند. فعالان بازار خودرو می‌پرسند؛ علت این همه اجحاف به مشتریان ایرانی چیست؟
به گزارش همشهری، تداوم ممنوعیت واردات خودرو، بازار انحصاری و ضعف نظارت بر تولید و عرضه خودرو موجب فروش برخی خودروهای چینی با قیمت‌های نجومی شده است. قیمت اغلب این خودروها در ایران، در مقایسه با قیمت آنها در کشور مبدأ، بیش از 2.2برابر فاصله دارد.
یک نمونه عینی
به‌عنوان نمونه، تیگو8پرو، با موتور 1.6لیتری توربوشارژ که در بازار چین به نام تیگو 8پلاس شناخته می‌شود، در بازار ایران با نرخ یک میلیارد و 750میلیون تومان یعنی معادل 63هزار دلار فروخته می‌شود، اما قیمت این خودرو در چین با موتور 1.5لیتری توربو 19هزار دلار و با موتور 1.6لیتری توربو 25هزار دلار تعیین شده است. حتی اگر قیمت نوع فول این خودرو را 28هزار دلار درنظر بگیریم و در نرخ 27هزارو760تومانی دلار در بازار آزاد تهران ضرب کنیم، قیمت ریالی فروش این خودرو در چین به حداکثر 777میلیون و 280هزار تومان می‌رسد؛ قیمتی که یک میلیارد تومان کمتر از نرخ فروش کنونی این خودرو در بازار ایران است.
رشد کیلویی قیمت از چین تا ایران
محاسبات همشهری نشان می‌دهد قیمت فروش تیگو8پرو در بازار ایران یک میلیارد و 750میلیون تومان تعیین شده است که 125درصد (2.2برابر) بیشتر از قیمت فروش این خودرو در چین است. با درنظر گرفتن وزن تیگو8پرو می‌توان گفت‌ با توجه به قیمت اعلام‌شده مدیران خودرو برای فروش این محصول در بازار ایران، نرخ هر کیلوگرم از تیپ 4j16 این خودرو با وزن 1541کیلوگرم، به یک میلیون و 135هزار و 626تومان و برای تیپ4j20 این خودرو با وزن 1664کیلوگرم به هر کیلوگرم یک میلیون و 51هزار و 683تومان می‌رسد.
قیمت‌سازی‌ در خلأ عرضه
به باور کارشناسان، نبود خودروی رقیب در رده قیمتی چری تیگو8پرو، یکی ازعوامل قیمت‌گذاری نجومی این خودرو در بازار ایران است. این خودرو تنها خودرو در سگمنت قیمتی بالای یک میلیارد تومان با برخی امکانات خاص است که البته به‌دلیل گرانی قطعات آن، خدمات ویژه‌ای برایش درنظر گرفته شده است. 
با وجود این، خودروی جدید مدیران خودرو، از نظر قیمتی نسبت به سایر خودروهای مونتاژی چینی از جهش و فاصله قیمتی بالایی برخوردار شده است. پیش‌تر قیمت کارخانه خودرو تیگو7 را مدیران خودرو یک میلیارد و 60میلیون تومان تعیین کرده بود. قیمت شرکتی خودروی فیدلیتی 7نفره هم در بهمن موتور 747میلیون تومان، فیدلیتی 5نفره 735میلیون تومان و دیگنیتی 795میلیون تومان تعیین شده است. همه این اعداد گواه فاصله 700میلیونی تا یک میلیاردی قیمت تیگو 8 با سایر رقبای چینی‌اش است.
برخی مسئولان ایرانی این شرکت در توجیه قیمت‌گذاری بالای محصولاتشان در ایران چنین ادعا می‌کنند که تعیین قیمت این خودروها در حدود قیمت حاشیه بازار موجب کاهش اقبال دلال‌ها برای خرید اینگونه خودروهای چینی شده است. این در حالی است که خودروهای چینی به‌دلیل نوع نگرش مشتریان ایرانی و کیفیت آن پس از خرید، افت قیمت مشهودی را نسبت به قیمت‌های حاشیه بازار دارند و هرچه کارکرد اینگونه خودروها بیشتر شود، میزان افت قیمت و اقبال مشتریان به خرید اینگونه خودروها کاهش می‌یابد. وضع بازار خودروهای چینی به‌گونه‌ای است که‌ اغلب مونتاژکاران خودروهای چینی، تلاش می‌کنند با عرضه کم و فروش اقساطی به نرخ‌های بالا محصولاتشان جذابیت بازار را حفظ کنند و محصولاتشان را به مشتریان ایرانی عرضه کنند؛ در نتیجه اساسا بحث دلالی در بازار این خودروها موضوعیت ندارد.
قیمت‌های نجومی چینی‌فروشان، محصول بازار انحصاری
یک کارشناس صنعت خودرو در گفت‌وگو با همشهری با بیان اینکه چری یا هر شرکت دیگری حق دارد تا خودروی خود را به هر قیمتی که می‌خواهد بفروشد، گفت: با این شیوه عرضه خودرو روی سخن ما با سیاستگذاران بازار خودرو است که چرا درهای واردات خودرو را بسته‌اند. باید دید در نامعادله تولید و عرضه خودرو حقوق مصرف‌‌کننده چگونه تامین شده و چه اولویتی دارد. 
فربد زاوه‌ افزود: چگونه است که خودروی چری تیگو8پرو به راحتی در بازار ایران 70هزار دلار قیمت‌گذاری می‌شود؟ در بازار خودروی چین که بازار رقابتی است و تولید‌کنندگان و واردکنندگان خودروی بسیاری وجود دارد، این خودرو حتی با قیمت 25هزار دلار نیز فروخته نمی‌شود. او با بیان شرایط مونتاژ محصولات چینی در ایران، گفت: ارزبری قطعات منفصله خودرو 15درصد بیشتر از سی‌بی‌یو است. در نتیجه مونتاژ اینگونه خودروهای چینی به مفهوم داخلی‌سازی‌ نیست بلکه به‌معنای استفاده از لاستیک، باتری و روکش صندلی داخلی یا انجام جوشکاری و رنگ اتاق در داخل است. زاوه‌ افزود: حتی درصورتی که به‌طور مثال خودروی تیگو 8 به‌صورت سی‌بی‌یو (خودروی‌آماده) و با تعرفه 100درصدی وارد کشور شود، با نرخ کنونی دلار بازار آزاد و حقوق ورودی، قیمت آن به 900میلیون تومان می‌رسد زیرا قیمت این خودرو در امارات حدود 20هزار دلار است. 
این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه در بازار رقابتی هر خودروسازی می‌تواند نرخی را برای محصول خود تعیین کند، گفت: نکته مبهم آن است که چرا با ایجاد انحصار در عرضه، مشتری ایرانی باید مجبور شود تا اینگونه خودروها را با هزینه بالا بخرد و در نهایت هزینه توسعه و پولدار شدن مونتاژکاران ایرانی خودروهای چینی را پرداخت کند.
به نام تولید، به کام مونتاژ
این کارشناس صنعت خودرو افزود: براساس آمارها مجموع تولید یا مونتاژ خودروها در مدیران خودرو حدود 22هزار خودرو است. طبق آمار فقط یک مدل از محصولات این شرکت است که 10هزار دستگاه تیراژ دارد؛ در نتیجه به‌دلیل تیراژ پایین، تولید و مونتاژ اینگونه خودروها گران‌تر تمام می‌شود و صرفه اقتصادی کمتری دارد.
زاوه با بیان اینکه قطعات اینگونه خودروها به‌صورت سی‌کی‌دی (قطعات منفصله) و با تعرفه 26درصدی وارد می‌شود، افزود: برای توجیه ساخت داخل، مثلا اتاق این خودروها جداگانه وارد و در داخل جوشکاری و رنگ می‌‌شود اما مبنای ارز واردات این خودروها، ارز 4هزار و 200تومانی است که با این روند، تعرفه واردات قطعات آن به 6درصد تعرفه می‌رسد. به همین دلیل است که اکنون بازار خودروی ایران برای اینگونه مدعیان تولید، بهترین بازار دنیا محسوب می‌شود. او افزود: این شیوه تولید و عرضه خودرو، محصول انحصار ایجاد‌شده در بازار داخلی است. 
او تأکید کرد: البته قطعا ربطی به ما ندارد که یک بنگاه خودروساز چقدر سود یا زیان می‌کند اما مطمئنا باید حقوق مصرف‌کننده با رقابتی‌شدن بازار تامین شود. زاوه‌ گفت: اینکه مدیران خودرو چنین خودرویی را ‌حدود 2میلیارد تومان قیمت‌گذاری می‌کند، بحث ما نیست، پرسش مهم‌تر آن است که چرا در بازار خودروی ایران اجازه تنوع‌بخشی و حق انتخاب به مشتری داده نمی‌شود. مشاهده می‌کنید شرایط فعلی موجب شده قیمت یک خودرو چینی، حتی از‌ لندکروز ال‌سی در بازار ایران بالاتر باشد.