بزرگنمايي:

آریا بانو - نسیم بیداری / یک فرد کنترلگر در ذهن خیلی از ما کسی است که دیگران را از مسیری که در زندگی‌شان می‌روند، سرزنش کرده، خشونت فیزیکی دارد یا به طور مداوم تهدید کرده یا اولتیماتوم می‌دهد. ما این فرد را قلدری تجسم می‌کنیم که به هرکس که می‌رسد او را تحقیر کرده و مدام به همسرش دستور می‌دهد. بااینکه این علامت‌ها به شدت مشکل‌ساز هستند؛ اما نشانه‌های دیگری هم هست که به طور کاملا متفاوتی، خود را نشان می‌دهند. افراد زورگو و کنترل‌کننده برای تسلط یافتن بر همسرشان، از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند. گاهی ‌اوقات این کنترل احساسی آنقدر پیچیده می‌شود که کسی که تحت کنترل قرار گرفته، باور می‌کند که خودش فرد زورگوی جمع است یا خیلی خوش‌شانس است که همسر کنترل‌کننده‌اش او را تحمل کرده و با او مانده است. این رفتار چه منجر به مشکلات و آزارهای احساسی و فیزیکی بیشتر شود یا نشود، وضعیت سالمی در رابطه به حساب نمی‌آید. اگر بیشتر از چند مورد از علامت‌های زیر را در همسرتان مشاهده کردید، حتما این مشکل را جدی بگیرید.
1- جدا کردن شما از دوستان و خانواده‌تان. ممکن است کم‌کم شروع شود؛ اما معمولا این اولین قدم برای کنترل کردن شماست. هدف او از بین بردن شبکه حمایتی شما و درنتیجه قدرتتان است تا احتمال اینکه بتوانید مقابل او بایستید کمتر شود.
بازار
2- انتقاد مزمن. انتقاد هم مثل جدا کردن شما چیزی است که کم‌کم شروع می‌شود. درواقع، ممکن است خودتان را متقاعد کنید که انتقادهای او فقط برای کمک کردن به شماست؛ اما این انتقادها هرچقدر هم کوچک و جزئی باشند، بخشی دائمی از رابطه شما شده و احساس پذیرفته‌شدن، دوست داشته شدن و ارزشمند بودن را برای شما سخت‌تر خواهد کرد.
3- تهدید. خیلی‌ها فکر می‌کنند که تهدید فقط باید فیزیکی باشد تا خطرناک قلمداد شود؛ اما تهدید به ترک کردن، قطع کردن امتیازها یا تهدید به آسیب رساندن به خودش یا شما درست مثل خشونت فیزیکی مشکل‌دار است.
4- شرطی کردن محبت،توجه،جذابیت. «اگه فلان کار را انجام بدی بیشتر دوستت خواهم داشت.» «اگه وزنت را پایین بیاری برای من جذاب‌تر میشی.» و غیره همه این حرف‌ها پیام یکسانی دارند: شما، در این لحظه، به اندازه کافی خوب نیستید. این رفتار بسیاری از افراد سلطه‌گر در روابط کنترل‌کننده است.
5- چرتکه انداختن برای کمک‌هایش. روابط سالم و بادوام کاملا متقابل هستند؛ اما اگر می‌بینید طرف شما به خاطر کوچک‌ترین اقدامی که برای شما کرده است، چرتکه می‌اندازد – چه با کینه به دل گرفتن باشد، چه طلب کردن عملی متقابل از شما و … مسلم است که می‌خواهد جایگاهی بالاتر از شما برای خود حفظ کند.
6- استفاده از عذاب‌وجدان به عنوان یک ابزار. خیلی از افراد سلطه‌گر با ایجاد حس عذاب‌وجدان در فردمقابل خود به خاطر کارهایی که به صورت روزمره انجام می‌دهد، به هدف خود برای کنترل کردن او می‌رسند؛ چون طرفشان کم‌کم همه تلاش خود را می‌کند که آن حس عذاب‌وجدان را پیدا نکند. اغلب فرد تحت سلطه قدرت خود را از دست داده و از نظرات شخصی خود در رابطه می‌گذرد و طبق میل فرد سلطه‌گر رفتار می‌کند.
7- بدهکار کردن شما. افراد سلطه گر در ابتدای رابطه ژست‌هایی به شدت عاشقانه و رمانتیک دارند؛ اما با نزدیک‌تر شدنتان به هم، خیلی از آن ژست‌ها –هدایای گران قیمت، انتظار تعهد زودهنگام، بردن شما به رستوران‌های لوکس و…– فقط برای کنترل کردن شماست. همه این کارها را می‌کند که شما معذب شوید که درمقابل کاری برای او انجام دهید.
8- جاسوسی کردن و بازجویی کردن مداوم. فرد سلطه‌گر احساس می‌کند حق دارد بیشتر از آنچه که می‌داند، بداند. جاسوسی‌هایش را چه مخفیانه انجام دهد چه از شما بخواهد همه چیز را با او درمیان بگذارید، این تجاوز به مرزهای شماست. این فرد هیچ تمایلی برای اعتماد کردن به شما ندارد و درمقابل می‌خواهد مثل پلیس‌ها مدام شما را بازجویی کند.
9- حسادت کردن، تهمت زدن و پارانویا. کسی که به ارتباط شما با دیگران شک دارد و شما را به خاطر روابط سالمی که با دیگران دارید متهم می‌کند، فردی مضطرب، حسود، مبتلا به پارانویا و بی‌اعتمادبه‌نفس است و از این رفتار برای کنترل شما در رابطه هم استفاده می‌کند.
10- احترام نگذاشتن به تنهایی شما. طبیعی است که دو طرف به یک اندازه به این اوقات تنهایی نیاز نداشته باشند، روابط سالم حرف زدن درمورد این نیازها افراد را به مصالحه می‌رساند؛ اما در روابطی که یکی از طرفین سلطه‌گر است، طرفی که به زمانی برای تنها بودن نیاز دارد فردی خودخواه قلمداد می‌شود که طرفش را نادیده گرفته است.