آریا بانو - رشته مکانیک موضوعات مختلفی مانند علوم ریاضی، فیزیک، تحلیل سازهها، الکتریسیته، دانش مواد، سینماتیک، دینامیک، ترمودینامیک و … را شامل میشود. به علاوه، مفاهیمی همچون محاسبات فنی،
آزمایش تمامی ماشینآلات، تأسیسات موجود در دنیا نقشهها، مدلسازی، شبیهسازی، تولید، تدوین روش ساخت، طراحی و تهیه آنها همگی بر اساس تواناییها و مهارتهای مهندسان مکانیک انجام میشوند. به بیان دیگر، مهندسی مکانیک به طراحی و تحلیل سیستمهای دارای حرکت، نیرو و انرژی اختصاص دارد. در واقع، دانشجویان رشته مهندسی مکانیک در تلاش برای دستیابی به طرحی نو در زمینه فنشناسی و صنعت در راستای بهبود زندگی انسانها هستند. در این مطلب به بررسی بازار کار رشته مکانیک و مسائل مرتبط با آن میپردازیم.
بازار کار رشته مکانیک
دانشجویان رشته مکانیک پس از فراغت از تحصیل و در صورت برخورداری از مهارتهای لازم هیچ مشکلی در اشتغال و بازار کار نخواهند داشت؛ چرا که برنامههای توسعه سختافزاری، مهندسی، گرایش به سمت تولید داخلی، فراهم کردن بستری برای بهکارگیری تکنولوژیهای روز در تولید تجهیزات، روی آوردن به مهندسی تجهیزات در داخل کشور و … همگی جزء دلایلی هستند که منجر به بهبود بیش از پیش بازار کار رشته مکانیک شدهاند. به طور کلی، زمینههای کاری رشته مکانیک عبارت هستند از:
طراحی و ساخت تمامی ماشینآلات و قطعات آنها، اعم از ماشینآلات تولیدی تمامی صنایع، لوازم خانگی و تجهیزات
پزشک مهندسی، طراحی و ساخت دستگاهها و تجهیزات مکانیکی مورد نیاز نیروگاههای فسیلی، اتمی، خورشیدی، بادی و آبی مهندسی، طراحی و تولید تجهیزات و سیستمهای مورد نیاز جهت انتقال، تصفیه آب، سیستمهای مکانیکی، کنترلی پالایشگاهها و کارخانههای شیمیایی طراحی، تولید و تجهیز تأسیسات حرارتی، برودتی ساختمانها، اماکن، بالابرها، آسانسورها و سایر سیستمهای حمل و نقل مهندسی، طراحی، ساخت و تجهیز ماشینآلات تغلیظ و بازیافت مواد همچون دستگاههای مورد استفاده در کارخانههای تولید قند، کاغذسازی، سیمان، نساجی، نمک و کنسانتره طراحی و ساخت سیستمهای تهویه مطبوع، گرمایش و سرمایش در ساختمانها مهندسی، طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی ساخت تجهیزات دفاعی مانند تانک، راکت، پلهای متحرک و … ساخت روباتها، بازوهای مکانیکی و سیستمهای تولید مورد استفاده در کارخانهها فعالیت در بانکها، شرکتهای سرمایهگذاری، بیمه، شرکتهای بازرسی و نظارت امور بینالمللی تحت عنوان کارشناس و مشاور فنی
بازار کار رشته مکانیک برای خانم ها
همانطور که میدانید، رشته مهندسی مکانیک معمولاً با روحیات، علایق و سلایق آقایان تناسب بیشتری دارد. با این حال نمیتوان به طور قطع گفت که خانمها به هیچ وجه نمیتوانند در زمینههای کاری مرتبط با این رشته مشغول به فعالیت شوند. به عبارت دیگر، فعالیت در حوزههای کارگاهی برای خانمها که محیط کار آنها معمولاً در حومه شهرهاست تا حدودی دشوار به نظر میرسد. با این حال فعالیتهای دفتری در رابطه با طراحیهای کاربردی و کارهایی مانند تحلیل شکست و فرسودگی دستگاهها، بهبود عملکرد آنها و … از بازار کار خوبی برای خانمها برخوردار هستند.
گرایشهای مختلف رشته مکانیک
رشته مکانیک در دانشگاهها در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه میشود. هر یک از این مقاطع در رشته مکانیک گرایشهای مختلفی را شامل میشوند. در ادامه به معرفی گرایشهای مختلف رشته مکانیک در مقاطع مختلف تحصیلی میپردازیم.
1. گرایشهای مقطع کارشناسی رشته مکانیک
رشته مکانیک در مقطع کارشناسی در 4 گرایش مختلف ارائه میشود. در ادامه هر یک از این گرایشها را معرفی میکنیم.
ردیف | گرایشهای کارشناسی رشته مکانیک |
1 | طراحی جامدات |
2 | حرارت و سیالات |
3 | ساخت و تولید |
4 | مهندسی دریا |
2. گرایشهای مقطع کارشناسی ارشد رشته مکانیک
دانشجویان فارغالتحصیل مقطع کارشناسی در رشته مکانیک بسته به گرایش انتخابی خود در این مقطع میتوانند برای در تحصیل در مقاطع بالاتر اقدام کنند. هر یک از گرایشهای ارائه شده در مقطع کارشناسی ارشد رشته مکانیک به شرح زیر هستند:
ردیف | گرایشهای کارشناسی ارشد رشته مکانیک |
1 | طراحی کاربردی |
2 | تبدیل انرژی |
3 | ساخت و تولید |
4 | بیومکانیک |
5 | سیستم محرکه خودرو |
6 | سازه بدنه |
7 | سیستمهای تعلیق ترمز و فرمان |
8 | مکاترونیک |
3. گرایشهای مقطع دکترای رشته مکانیک
دانشجویان در صورت تمایل به ادامه تحصیل در مقطع دکترای رشته مکانیک میتوانند هر یک از گرایشهای زیر را برای تحصیل انتخاب کنند:
ردیف | گرایشهای دکترای رشته مکانیک | رشته |
1 | مکانیک جامدات | طراحی کاربردی |
سازه و بدنه |
ماشینهای ریلی |
2 | دینامیک، کنترل و ارتعاشات | طراحی کاربردی – دینامیک و ارتعاشات |
طراحی سیستمهای دینامیکی خودرو |
3 | تبدیل انرژی | تبدیل انرژی |
قوای محرکه |
4 | ساخت و تولید | – |
رشته مکانیک در مقاطع مختلف شامل چه دروسی است؟
1. لیست دروس مقطع کارشناسی رشته مکانیک
به طور کلی، دانشجویان در مقطع کارشناسی رشته مکانیک 146 واحد درسی را میگذرانند. در ادامه لیست دروس اصلی، تخصصی و پایه ارائهشده در این گروه را آوردهایم.
لیست دروس کارشناسی رشته مکانیک
|
دروس پایه | ریاضی 1 ریاضی 2 معادلات دیفرانسیل برنامهنویسی کامپیوتر محاسبات عددی فیزیک 1 فیزیک 2 آزمایشگاه فیزیک 1 آزمایشگاه فیزیک 2 شیمی عمومی |
دروس اصلی | ریاضی مهندسی نقشهکشی صنعتی 1 استاتیک دینامیک مقاومت مصالح 1 علم مواد ترمودینامیک 1 ترمودینامیک 2 آزمایشگاه ترمودینامیک مکانیک سیالات 1 مکانیک سیالات 2 آزمایشگاه مکانیک سیالات طراحی اجزاء 1 طراحی اجزاء 2 مقاومت مصالح 1 مقاومت مصالح 2 آزمایشگاه مقاومت مصالح انتقال حرارت 1 دینامیک ماشین ارتعاشات مکانیکی آزمایشگاه دینامیک ماشین و ارتعاشات کنترل اتوماتیک مبانی مهندسی برق 1 مبانی مهندسی برق 2 آزمایشگاه مبانی مهندسی برق |
دروس تخصصی | زبان تخصصی مکانیک مدیریت و کنترل پروژه نقشهکشی صنعتی 2 |
یک درس از دروس: روشهای تولید و کارگاه سیستمهای هیدرولیک، نیوماتیک و آزمایشگاه رباتیک و آزمایشگاه |
یک درس از دروس: مقدمهای بر اجزای محدود مقدمهای بر سیالات محاسباتی شبیهسازی سیستمهای دینامیکی و کنترل |
2. لیست دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته مکانیک
دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد رشته مکانیک 32 واحد درسی را مطالعه میکنند. دروس عمومی و تخصصی این گروه به تفکیک گرایشهای مختلف به شرح زیر هستند:
لیست دروس کارشناسی ارشد رشته مکانیک |
گرایش طراحی کاربردی |
دروس عمومی | ریاضیات پیشرفته مکانیک محیط پیوسته |
تخصصی مکانیک جامدات (حداقل 3 درس از 5 درس) تئوری الاستیسیته روش اجزای محدود 1 مکانیک شکست مکانیک کامپوزیتهای پیشرفته پلاستیسیته | تخصصی دینامیک، کنترل و ارتعاشات (حداقل 3 درس از 5 درس) دینامیک پیشرفته ارتعاشات پیشرفته (سیستمهای ممتد) کنترل خودکار پیشرفته سیستمهای دینامیکی مکانیک ضربه 1 |
تخصصی مکانیک مواد، سازهها و کامپوزیت (حداقل 3 درس از 5 درس) تئوری الاستیسیته مکانیک کامپوزیتهای پیشرفته مکانیک خرابی در مواد کامپوزیت خستگی در کامپوزیتهای پایه پلیمر سازههای اتصال چسبی
|
گرایش تبدیل انرژی
|
دروس عمومی | ریاضیات پیشرفته دینامیک سیالات محاسباتی |
تخصصی اجباری (2 درس از 3 درس زیر) مکانیک سیالات پیشرفته ترمودینامیک پیشرفته انتقال حرارت پیشرفته | تخصصی انتخابی (4 درس از دروس زیر) تئوری لایه مرزی توربولانس اندازهگیری پیشرفته جریان لزج مکانیک محیط پیوسته احتراق ذرات سوخت و احتراق پیشرفته جریانهای چندفازی انتقال حرارت در جریانهای دوفازی موتورهای احتراق داخلی پیشرفته بهینهسازی سیستمهای انرژی مبدلهای حرارتی پیشرفته جریان در محیطی متخلخل طراحی شبکه لولهکشی صنعتی مباحث برگزیده در انرژی مبانی توربین گاز طراحی توربوماشینهای جریان محوری کاربرد انرژی خورشیدی |
گرایش ساخت و تولید |
تخصصی فناوریهای شکلدهی فلزات (ساخت و تولید 2) ریاضیات پیشرفته 1 مکانیک محیط پیوسته شکلدهی فلزات | تخصصی فناوریهای مکاترونیک (ساخت و تولید 1) ریاضیات پیشرفته 1 مکاترونیک 1 کنترل خودکار پیشرفته |
تخصصی فناوریهای ماشینکاری پیشرفته (ساخت و تولید 3) ریاضیات پیشرفته 1 مکاترونیک 1 ابزارشناسی و ماشینکاری پیشرفته |
تخصصی اختیاری (3 درس)
|
تخصصی فناوریهای شکلدهی فلزات (ساخت و تولید 2) سیستمهای تولید صنعتی ابزارشناسی و ماشینکاری پیشرفته ارتعاشات ماشین ابزار طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر | تخصصی فناوریهای مکاترونیک (ساخت و تولید 1) میکروپروسسور طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر ابزارشناسی و ماشینکاری پیشرفته ارتعاشات ماشین ابزار |
تخصصی فناوریهای ماشینکاری پیشرفته (ساخت و تولید 3) طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر ارتعاشات ماشین ابزار فرآیندهای ماشینکاری الکتروفیزیکال طراحی اجزاء و سازه ماشین ابزار |
گرایش مکاترونیک
|
دروس تخصصی | دروس اختیاری |
مدارهای الکتریکی – منطقی و الکترونیکی ریاضیات مهندسی پیشرفته شبکههای عصبی هوش مصنوعی و سیستمهای خبره شناسایی سیستمها مکاترونیک 1 مکاترونیک 2 | کنترل خودکار پیشرفته اتوماسیون صنعتی روش اجزا محدود کنترل محرکههای الکتریکی شناسایی سیستم شبیهسازی کامپیوتر شبیهسازی و مدلسازی در بیومکانیک حساسهها و کالیبراسیون ربات تکنولوژی مواد نوین – مرکب و چند لایهای مدیریت کیفیت و عملیات |
پایاننامه
|
3. لیست دروس مقطع دکترای رشته مکانیک
دانشجویان مقطع دکترای رشته مکانیک در گرایشهای مختلف، 26 واحد درسی را خواهند داشت. در ادامه لیست دروس مربوطه را شرح میدهیم.
لیست دروس دکترای رشته مکانیک
|
دروس مشترک | روشهای اجزاء محدود 1 روشهای اجزاء محدود 2 حل تشابه تولید شبکه ریاضیات پیشرفته 1 ریاضیات پیشرفته 2 کنترل غیرخطی شبیهسازی کامپیوتری پروسههای استوکاستیک اکوستیک صدا، اندازهگیری و کنترل کنترل خودکار پیشرفته طراحی پیشرفته موتورها طراحی دیگهای بخار طراحی پیشرفته به کمک کامپیوتر مکانیک محیط پیوسته 1 مکانیک محیط پیوسته 2 بیومکانیک 1 اقتصادی مهندسی روشهای اندازهگیری پیشرفته تحلیل آزمایشهای مهندسی تحقیق در عملیات روشهای محاسبات عددی هیدرودینامیک روغنکاری دینامیک گازهای پیشرفته 1 آیروالاستیسیته پروژه روشهای تحقیق سمینار |
گرایش تبدیل انرژی | دروس اصلی و تخصصی | طراحی توربینهای گازی طراحی توربوماشین آیرودینامیک پیشرفته 1 آیرودینامیک پیشرفته 2 کاربرد انرژی خورشیدی بررسی طرحهای سنتی سرمایش طبیعی در ایران روشهای تقریبی در انتقال حرارت آیرودینامیک بال و بدنه انتقال حرارت در جریانهای دوفازی مکانیک پرواز مباحث جدید در ترمودینامیک توربولانس هیدرو آیرودینامیک دینامیک گازها (پیشرفته) لایه مرزی 1 لایه مرزی 2 منابع انرژی کاربرد آن نیروگاه آبی نیروگاه هستهای ترمودینامیک پیشرفته هیدرولیک پیشرفته طراحی مبدلهای حرارتی پیشرفته کنترل فرآیند کنترل آلودگی محیط زیست تبدیل مستقیم انرژی مباحث برگزیده در تبدیل انرژی سوخت و احتراق پیشرفته موتورهای احتراق داخلی پیشرفته ترمودینامیک و مکانیک سیستمهای جلوبرنده تولید درجه حرارت کم ترمودینامیک آماری انتقال حرارت (تشعشع) انتقال حرارت (هدایت) مکانیک سیالات پیشرفته جریان سیالات غیر نیوتونی روشهای محاسباتی در دینامیک سیالات روشهای محاسباتی در دینامیک سیالات 2 تهویه پیشرفته |
گرایش طراحی جامدات | دروس اصلی و تخصصی | مواد مرکب (کامپوزیتها) رباتیک (سینماتیک و دینامیک) مباحث منتخب در رباتیک مکانیک ضربهای 1 مکانیک ضربهای 2 آنالیز مودال در سیستمهای مکانیکی ارتعاشات صفحات و پوستهها مکانیک شکست الاستیسته پیشرفته تعیین و تخمین پارامترهای سیستمهای دینامیکی استروناتیک مکانیک سماوی تئوری ورقها تئوری پوسته خزش، خستگی و شکست مباحث منتخب در جامدات 1 مباحث منتخب در جامدات 2 مقاومت مصالح پیشرفته طراحی پیشرفته ماشین طراحی پیشرفته ماشین ابزار طراحی بهینه قطعات مکانیکی طراحی مکانیزمهای پیشرفته تغییر شکل فلزات برش فلزات روشهای انرژی ارتعاشات اتفاقی پایداری سیستمهای مکانیکی پلاستیسیته ویسکو الاستیسیته و مکانیک پلیمرهای جامد ترموالاستیسیته تحلیل تجربی تنش طراحی ابزار طراحی ماشینهای سنگین رفتار مکانیکی مواد عملیات حرارتی ارتعاشات پیشرفته ارتعاشات سیستمهای ممتد سیستمهای دینامیکی دینامیک پیشرفته سینماتیک اتصالات میلهای طراحی ابتکاری طراحی بهینه مباحث منتخب در مکانیک کاربردی |
رساله
|
رشته مکانیک در چه دانشگاه هایی تدریس می شود؟
دانشجویان رشته مکانیک پس از فارغالتحصیلی از مقاطع تحصیلی مختلف امکان ادامه تحصیل در هر یک از دانشگاههای زیر را در سطح کشور خواهند داشت:
دانشگاه علم و صنعت ایران – تهران | دانشگاه صنعتی شریف – تهران | دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی – تهران |
دانشگاه امیر کبیر – تهران | دانشگاه شهید چمران اهواز | دانشگاه صنعتی شاهرود |
دانشگاه فردوسی مشهد | دانشگاه رازی – کرمانشاه | دانشگاه صنعتی اصفهان |
دانشگاه شهید باهنر کرمان | دانشگاه گیلان – رشت | دانشگاه مالک اشتر |
دانشگاه هرمزگان | دانشگاه بندرعباس | دانشگاه مازندران |
دانشگاه شهرکرد | دانشگاه ارومیه | دانشگاه همدان |
دانشگاه بیرجند | دانشگاه تبریز | دانشگاه تهران |
دانشگاه زنجان | دانشگاه سمنان | دانشگاه شیراز |
دانشگاه کاشان | دانشگاه بابلسر | دانشگاه یاسوج |
دانشگاه یزد | دانشگاه اراک | دانشگاه زابل |
دانشگاه خلیج فارس – بوشهر | دانشگاه بینالمللی امام خمینی – قزوین | دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان |
جمعبندی
در این مقاله بازار کار رشته مکانیک، گرایشها و لیست دروس این رشته را مورد بررسی قرار دادیم. به طور کلی، میتوان گفت که با وجود پیشرفتهای صنعتی چند سال اخیر کشور، رشته مهندسی مکانیک بیش از هر زمان دیگری در گردش چرخ صنعتی کشور نقش خواهد داشت. در همین راستا، مهندسان مکانیک نیز فرصتهای شغلی بیشتری داشته و بالطبع به درآمد خوبی هم خواهند رسید.
به طور معمول، حقوق مهندسین مکانیک در بخشهای خصوصی بسیار متغیر است. به عبارت دیگر، هر شرکتی با توجه به اهداف و نوع پروژههای تعریفشده در آن دستمزد متفاوتی را برای کارکنانش در نظر میگیرد. البته دستمزد دریافتی کارکنان نیز ارتباط مستقیمی با سابقه کار، میزان تحصیلات و توانایی آنان دارد.
آمارها نشان میدهند که یک مهندس مکانیک فعال در حوزههای مختلف در جایگاه کارشناس به طور میانگین بین 2 تا 8 میلیون تومان در ماه حقوق دریافت میکند. به علاوه، اگر این افراد کارآفرین بوده و پروژههای مستقل خود را در حوزه تخصصیشان راهاندازی کنند، شرایط متفاوت خواهد بود. به بیان دیگر، مهندسان مکانیک فعال در حوزه
کارآفرینی بسته به میزان فعالیت، تخصص، مهارت، تلاش و پشتکار خود درآمدهای متفاوتی خواهند داشت.
در پایان، برای آشنایی با بازار کار سایر رشتهها میتوانید به مقالاتی مانند بازار کار رشته عمران ، بهداشت عمومی ، رشته
عکاسی و سایر مقالات ارائهشده در این زمینه مراجعه کنید.
http://www.banounews.ir/fa/News/629571/آشنایی-با-بازار-کار-رشته-مکانیک،-گرایش-ها-و-لیست-دروس-آن