آریا بانو - خراسان / مشاهده حوادث استرس زا و شنیدن خبرهای ناراحت کننده باعث بروز اختلالی در
کودکان می‌شوند که در صورت درمان نشدن، تاثیرات طولانی مدتی خواهند داشت
فوت تعدادی از هموطنان مان بر اثر کرونا و خبرهای ناراحت کننده درباره مسائل اقتصادی و ... ، مشاهده حوادثی همچون تصادف وسایل نقلیه، آتش گرفتن خانه، عمل های جراحی سخت، بیماری مهلک یکی از عزیزان،
طلاق والدین و ... ممکن است برای سیستم ادراکی کودک استرس‌زا باشد و منجر به بروز تروما یا همان ضربه روانی در وی شود. بروز تروما در دوره کودکی می‌تواند باعث تغییراتی در مغز وی شود، تحقیقات نشان داده‌اند که این تغییرات، حالت های هیجانی و کارکردهای شناختی همچون توانایی پردازش اطلاعات را در کودک مختل میکند. این مشکلات شناختی می‌تواند منجر به ناامیدی، عزت نفس پایین، حل مسئله ضعیف، مشکلات رفتاری، تعارض با دیگران، مدرسه گریزی، ترک تحصیل و مواردی از این قبیل در این
کودکان شود. افرادی که با
کودکان سر و کار دارند به خصوص والدین، معلمان و مشاوران باید از تأثیر حوادث آسیب زا بر
کودکان آگاه باشند تا بتوانند سریع‌تر آن را تشخیص و در زمان مناسب کودک را برای انجام مداخلات مناسب ارجاع دهند. به خاطر داشته باشید کودکی که تجربه حوادث آسیبزا دارد، هرگز بدون مداخلات مناسب و به صورت خود به خودی بهبود نخواهد یافت. با این حال و در ادامه چند نکته در همین باره برای والدین ارائه شده است.
پس از یک
حادثه استرس‌زا به تغییرات اساسی در رفتار یا شخصیت کودک خویش یا واکنش های جدید جسمانی در وی مانند سردرد، شب ادراری،
ناخن جویدن و ... حساس باشید. این علایم می تواند در پاسخ به ترس های وحشتناک و تلاش کودک برای اجتناب از آنها بروز کند.
اگر شما هم در گذشته تجارب یا واکنش های مشابهی درباره چنین حوادثی داشته‌اید، تجارب خودتان را به شکلی سازنده با کودک تان در میان بگذارید(این که شما نجات یافته‌اید، به طور غیرمستقیم، به وی یادآوری میکند که او هم می‌تواند نجات یابد).
این روزها به فرزندتان بیشتر رسیدگی کنید و پایگاه امنی برای او باشید. به او توجه و زمان بیشتری را با او سپری کنید. برای
کودکان کوچک‌تر مراقبت‌های مداومتری را فراهم کنید. برای مثال، به وی بگویید کجا میروید و کی بر می‌گردید. اگر قرار است برای چندین
ساعت بیرون از خانه بمانید، به فرزندتان زنگ بزنید و به او بگویید حالتان خوب است.
اگر توانایی حفظ هیجانات خود را دارید، به فرزندتان اجازه دهید که راجع به آن
حادثه آسیبزا با شما صحبت کند. اغلب
کودکان اگر در معرض یک
حادثه آسیبزا قرار بگیرند، تمایل دارند که جزئیات آن را به خاطر آورند. سعی نکنید، با تلاش برای فراموش کردن حادثه، مشکل را حل کنید.
اگر کودک تان بارها جملاتی می‌گوید مانند این که «دیگر هیچ چیز مرا نمی‌ترساند»؛ خیلی مراقب باشید زیرا ممکن است خود را در معرض افراد یا موقعیت های خطرناک و آسیب زننده قرار دهد. به وی کمک کنید که درک کند بروز خشم، سرکشی، رفتارهای پرخاشگرانه، ترک کردن خانه و قرار دادن خویش در معرض خطرات غیرضروری برای اجتناب از درد آسیب
حادثه ای که تجربه کرده است، راه مناسبی نیست بلکه این رفتارها باعث میشود که بیشتر آسیب ببیند.
به کودک خود کمک کنید تا ارتباط بین هیجانات غیرعادی خویش و تجربه
حادثه آسیبزا را درک کند و راه‌هایی برای تخلیه هیجاناتش مانند نقاشی کشیدن، نوشتن راجع به آن موضوع، صحبت کردن،
ورزش کردن و ... پیدا کند. تمرینات بیشتر را می‌توانید در کتاب کمک به
کودکان در حوادث استرس‌زا (راهنمایی برای والدین و درمانگران کودک) تالیف دکتر آزاده محولاتی و دکتر علی فتحی آشتیانی که توسط انتشارات بعثت منتشر شده است، مشاهده کنید.
نویسنده : دکتر آزاده محولاتی | روان شناس