چاپ

آریا بانو - خراسان / حتما دیده‌ یا شنیده‌اید که در روزهای برفی، مقداری نمک روی سطح یخ‌زده کوچه و خیابان می‌پاشند تا یخ بندان کار دست کسی ندهد. تا حالا فکر کردید نمک چطوری ازپس این کار برمی‌آید؟ مگر گرما تولید می‌کند که می‌تواند باعث ذوب شدن یخ بشود؟ برای جواب دادن به این سوال، باید به اطلاعات پایه‌‌مان از علم شیمی مراجعه کنیم. همه ما می‌دانیم که آب در دمای صفر درجه، منجمد می‌شود. در خیابان برفی، روی سطح یخ را یک لایه نازک از آب پوشانده‌است. مولکول‌های یخ و آب با هم درتعامل‌اند یعنی در هر لحظه به‌طور مداوم، آب مقداری از یخ‌های زیر خودش را ذوب و در همان حال، لایه یخ آب‌های زیر خودش را منجمد می‌کند. سرعت تبادل بین آب و یخ ثابت است، یعنی همیشه مقداری آب و یخ باقی می‌ماند. خب دمای هوا هم که بیکار نمی‌نشنید. اگر هوا سردتر شود، آب بیشتر یخ می‌زند و اگر هوا رو به گرمی برود، یخ بیشتر آب می‌شود. پس اگر صبور باشیم، یخ‌ها بالاخره آب می‌شوند ولی یخ بندان جاده و خیابان‌ها خطرناک است و باید هر طوری شده این روند را سرعت ببخشیم. این‌جاست که ترکیب یونی نمک به‌کمک می‌آید، البته نه ازطریق ایجاد گرما!
نمک، نقطه انجماد آب را کاهش می‌دهد؛ به این‌ترتیب در دمای صفر درجه، لایه یخ دیگر نمی‌تواند آب را منجمد کند. اما چطور؟ نمک، یک ماده محلول است و به عناصر تشکیل‌دهنده خود شکسته می‌شود. به این‌ترتیب با حل شدن در آب، از نزدیک شدن مولکول‌های آن به یکدیگر جلوگیری می‌کند و اجازه نمی‌دهد با اتصال به‌هم تشکیل یخ بدهند. غیر از نمک، هر ماده محلول غیرفرار دیگری هم که روی یخ پاشیده‌شود، می‌تواند به همین ترتیب نقطه انجماد آب را پایین بیاورد و به زودتر ذوب شدن یخ کمک کند. خب بگویید ببینم به‌جای نمک از چه ماده دیگری می‌شود استفاده کرد؟