چاپ

آریا بانو - خبرگزاری کتاب ایران /کتاب «ویرانی دروازه شرقی»، حاوی اطلاعات منحصربه‌فردی به قلم سرلشکر عراقی وفیق السامرائی از جنگ ایران و عراق، هجوم ارتش بعثی به کویت و پیامدهای آن، همچنین اوضاع عراق در دوران صدام است.
پس از گذشت چهار دهه از وقوع جنگ ایران و عراق و بیان روایت‌های فراوان از سوی طرفین، همچنان ناگفته‌های بسیاری درباره این نبرد هشت‌ساله وجود دارد. در چند دهه گذشته در ایران، گزارش‌های متعددی از سوی افراد و نهادهای مختلف در قالب کتاب و فیلم منتشر شده که هریک از زاویه‌ای به روایت این جنگ پرداخته‌اند. اما در طرف دیگر فرماندهان ارتش عراق نیز از زاویه دید خود جنگ هشت‌ساله را تحلیل و بررسی کرده‌اند. یکی از آثار منتشرشده در این زمینه، کتاب «ویرانی دروازه شرقی» نوشته سرلشکر وفیق السامرائی؛ مسئول اطلاعات ارتش عراق است که اطلاعات منحصربه‌فردی از جنگ ایران و عراق، هجوم ارتش بعثی به کویت و پیامدهای آن، همچنین اوضاع عراق در دوران صدام به‌دست می‌دهد.
این اثر نخستین‌بار در سال 1997 میلادی با عنوان «حطام البوابه الشرقیه» به زبان عربی منتشر شده، بلافاصله به همت مرکز فرهنگی سپاه پاسداران ترجمه و منتشر شد. به دلیل استقبال مخاطبان در سال 1380 تجدیدچاپ شد. پس از هشت سال این کتاب با حروفچینی مجدد و مختصری اصلاح و ویرایش از سوی مرکز اسناد تحقیقات دفاع مقدس منتشر شد و با استقبال گسترده مخاطبان و محققان تاکنون 10 نوبت تجدید چاپ شده است.
کتاب حاضر چاپ دهم کتاب با ترجمه عدنان قارونی و مقدمه‌ای از خسرو معتضد است. وفیق السامرائی در «ویرانی دروازه شرقی»، پس از مقدمه و بیان زندگی‌نامه خود، مباحث را در بخش فصل تدوین و تنظیم کرده است: «جنگ‌های عراق با ایران»، «بعد از جنگ با ایران تا جنگ با کویت»، «اشغال کویت و جنگ عراق و متحدین»، «صدام و امنیت او در عراق» و «حرکت‌های مردمی و مخالفان علیه صدام». تکیه اصلی نویسنده در این کتاب، روی بررسی و تحلیل جنگ عراق با ایران و جنگ عراق با کویت است.
وفیق السامرائی، مهم‌ترین دلیل حکومت عراق برای تهاجم به ایران را در بحث چرایی جنگ، چنین بیان کرده است: «رژیم بغداد چنین احساس می‌کرد که با سرنگونی رژیم دیکتاتوری در ایران، رژیم دیکتاتوری ظالم‌تر و جنایتکار عراق نیز سرنگون خواهد شد یا مناطق جنوبی عراق تحت‌تأثیر رویدادهای ایران قرار خواهد گرفت. رژیم عراق برای غلبه بر این بحران، استراتژی هدایت بحران به داخل ایران را انتخاب کرد.»
وفیق السامرائی
گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است
«با پایان جنگ، صدام پشت تریبون میدان پیروزی بغداد ایستاد و درحالی‌که عبای مشکی رنگ تابستانی و لباس سنتی عربی بر تن داشت، در جشن‌های بزرگی که در حوالی کاخ ریاست‌جمهوری آغاز شده بود و در جمع هزاران نفر از مردمی که به همین مناسبت گردهم آمده بودند، با فریبکاری تمام شرکت کرد؛ گویا هیچ اتفاقی نیفتاده است. گویی که یک میلیون قربانی (کشته و زخمی و معلول) برجای نمانده، گویی که 100 میلیارد دلار بدهی برجای نمانده و گویی که 30 میلیارد دلار ذخایر ارزی که پیش از جنگ در اختیار داشتیم، از بین نرفته است. گویی که 50 میلیارد دلار موادی که به‌صورت‌های مختلف وجود داشت و در طول جنگ به هدر رفت، وجود نداشت و گویی که ده‌ها میلیارد دلار به دنبال متوقف شدن صادرات نفتی ضرر نکرده‌ایم. گویی که کینه‌ورزی‌هایی که بر اثر مرور زمان از بین رفته بود، بار دیگر خود را نمایان نساخته است و انگار که 60 هزار نفر اسیر نشده‌اند و مبانی جامعه متزلزل نشده است. گویی که نه بیوه‌ای در کشور هست و نه یتیمی و نه‌ عقب‌ماندگی عمومی.
اینها واقعیت‌هایی است که صدام از آن‌ها به‌خوبی آگاه است، ولی کسانی که ظرف سال‌های آینده تاریخ را ورق خواهند زد، کسانی نخواهند بود که این مرحله را لمس کرده و تلخی‌های آن‌را چشیده باشند، بلکه مردم دیگری خواهند بود که در برابرشان کاغذهایی وجود خواهد داشت که براساس رهنمودهای صدام و در زمان حیات وی به رشته تحریر درآمده و راجع به یک رهبر پیروزمند و افتخاراتش نگاشته شده است.»
اهداف عراق بعد از جنگ با ایران
«اهداف و سیاست رژیم عراق در دوران بعد از جنگ با ایران، شامل موارد زیر بود:
- افزایش و تحکیم سلطه رژیم در داخل
- کنترل هرچه بیشتر نیروهای مسلح
- اجرای پروژه‌های صنایع نظامی
- رهایی از کارگران خارجی
- اقدامات نمایشی و دروغین در زمینه ایجاد تحول در شکل حکومت
- کاهش هزینه‌ها و لغو یارانه‌هایی که بنا بر شرایط بلندمدت جنگی و به منظور آرام‌سازی احساسات مردم، در قبال تلفات سنگین انسانی، در مورد برخی از کالاها اعمال می‌شد.
- ازسرگیری جنگ توطئه‌آمیز علیه دشمنان عقیده و دشمنان سنتی، به منظور تحمیل نفوذ و سلطه بر منطقه که لازمه آن جلب بی‌طرفی یا جانب‌داری مصر از یک‌سو و جلب رضایت مرحله‌بندی‌شده عربستان سعودی بود.»
کتاب «ویرانی دروازه شرقی» در 671 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 60 هزار تومان از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس راهی بازار نشر کشور شده است.