بزرگنمايي:

آریا بانو - باشگاه خبرنگاران / هوبره از پرنده‌های کمیاب در شرق ایران و خراسان جنوبی است که نسل آن به دلیل قاچاق و شکار غیرمجاز در خطر انقراض قرار گرفته است.
هرگاه اسم هوبره به میان می‌آید علاوه بر زیبایی‌هایی که این پرنده دارد، یادآور خاطرات تلخی نیز هست. قاچاق و کشتار فقط برای تفریح و خوشگذرانی شیخ نشین‌های عرب!
پرنده‌ای که به علت زیبایی خاصش به طلای زنده بیابان نیز معروف است، مشتریان و طرفداران زیادی در کشور‌های حاشیه خلیج فارس دارد و این امر باعث شده سودجویان و قاچاقچیان، بدون در نظر گرفتن خطر انقراض این پرنده با ارزش، آن را شکار کنند.
کاهش شدید جمعیت هوبره در دهه‌های اخیر باعث شده تا اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی، این گونه با ارزش را در رده حفاظتی آسیب پذیر قرار دهد.
از پترگان تا خلیج فارس / بیشترین قاچاق هوبره کشور در خراسان جنوبی
قاچاق هوبره یکی از مهمترین عوامل کاهش جمعیت این پرنده زیباست که در دهه اخیر به شدت در خراسان جنوبی رواج پیدا کرده؛ به طوری که این استان مهمترین منطقه قاچاق هوبره در کشور است.
دشت پترگان واقع در شهرستان زیرکوه و هم مرز با کشور افغانستان یکی از مهمترین زیستگاه‌های هوبره در کشور است. زیستگاهی که هوبره‌های بومی و مهاجر را در خود جای داده است.
اکبری مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: خراسان جنوبی تقریبا بالاترین نرخ قاچاق پرنده هوبره را دارد و بیشترین تله گذاری کشور را در شهرستان زیرکوه داریم.
او بیان می‌کند: در شهرستان‌های مرزی استان، به ویژه در شهرستان زیرکوه افراد بومی و محلی از سوی افراد سودجو و اعراب، اغفال به زنده گیری هوبره می‌شوند؛ هر ساله تعدادی از این متخلفان را دستگیر می‌کنیم اما چون حجم کار بالاست، هنوز نرخ زنده گیری و قاچاق هوبره در استان زیاد است.
صادقی رئیس نمایندگی حفاظت محیط زیست شهرستان زیرکوه نیز می‌گوید: در گذشته شاهد دسته‌های 100 تایی و 50 تایی هوبره در این شهرستان بودیم، اما هم اکنون گونه‌های نادری از این پرنده به چشم می‌خورد؛ به حدی که تنها 225 قطعه هوبره در سال 1399 سرشماری شده است؛ اصلی‌ترین خطری هم که هوبره را تهدید می‌کند، شکار غیر مجاز، زنده گیری و قاچاق آن است.
او درباره آمار دقیق جمعیت هوبره نیز عنوان می کند: به دلیل وسعت منطقه، سرشماری هوبره را نمی‌توانیم به صورت دقیق انجام دهیم، چون هوبره قادر به پرواز کردن است و شمارش آن را سخت می‌کند.
پترگان، زخمی از بی رحمی شکارچیان
غیرممکن است که به هوبره نگاه کنید و در همان نگاه اول، یک دل نه که صد دل عاشقش نشوید. اتفاقا اصل ماجرا از همین جا شروع می‌شود. زیبایی خیره کننده او هر جنبده‌ای را سر ذوق می‌آورد.
اگر به معنای واقعی انسان باشید اجازه می‌دهید که تا سال‌های سال هر جانوری از این زیبایی لذت ببرد اما این تنها نیمه پر لیوان است.
اما نیمه خالی لیوان؛ هنوز هستند افرادی که با دیدین این زیبایی در کنترل خوی حیوانی خود دچار مشکل می‌شوند و دست به شکار این الماس خوش تراش می‌زنند.
تمام آنچه که تاکنون با شما در میان گذاشتم تنها اتفاقاتی بود که در روی صحنه رخ می‌داد، اما پشت پرده چه خبر است؟
خبری نیست جز بوی پول‌ها و دلار‌های عربی و نفتی! همان دلار‌هایی که دیدنش چنان وسوسه انگیز است که هر دلی را می‌رباید.
بماند که پیشنهاد دریافت این مبالغ سنگین ممکن است سبب شود آدمیزاد دست به هرکاری بزند.
جریمه شکار و کشتن هر قطعه هوبره 30 میلیون تومان است؛ سود بالای دلاری شکار هوبره آن چنان بر جریمه اش می‌ارزد که شکارچیان را وسوسه می‌کند تا دست به قاچاق این پرنده زیبا بزنند.
وقتی هوبره اسباب تفریح شاهزادگان عرب می‌شود
شکار می‌شوند تنها برای خوشگذرانی؛ شیوخ متمول عربی هیچ گونه تفریحی را به راحتی از دست نمی‌دهند. برگزاری مسابقاتی که در آن خبر از هوبره باشد برای شیوخ عربی هم فال است و هم تماشا.
دلمان خون می‌شود وقتی می‌فهمیم گونه‌ای با ابهت که نماد حیات وحش کشورمان محسوب می شود، به وسیله سودجویی قاچاقچیان و خوشگذرانی اعراب مرفه نشین کشور‌های حاشیه خلیج فارس تبدیل شده است. آن‌ها مثل ده‌ها مورد دیگر بر سر نابودی میراث کشورمان شرط بندی می‌کنند و فقط آن گاه خشنود می‌شوند که شاهین هایشان هوبره هایمان را شکار خود کنند.
امیرآبادی کارشناس مسئول نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست خراسان جنوبی به خبرنگار ما می‌گوید: دلالان به دلیل سود سرشار هوبره، افراد را ترغیب به شکار و زنده گیری آن می‌کنند.
او بیان می‌کند: دلالان هوبره، بخشی داخلی و بخشی هم خارج از کشور هستند؛ عمدتاً با توجه به اینکه کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس مقصد قاچاق هوبره است این فرایند به صورت زنجیروار از سطح کشور به سمت جنوب و سپس کشور‌های عربی به هم متصل است.
به گفته امیرآبادی، خریداران اصلی هوبره شیخ نشین‌های حاشیه خلیج فارس هستند که به دلیل علاقه خاصی که به هوبره دارند اقدام به خرید آن می‌کنند و هزینه هنگفتی را هم برای خرید این پرنده نادر و کمیاب می‌پردازند.
پرنده بمب افکن، مصرف خوراکی ندارد؛ پس چرا شکار می‌شود؟
گوشت هوبره در ایران به دلیل بد بو بودن خیلی کم مصرف خوراکی دارد، اما به شدت مورد علاقه شیوخ عرب است.
این پرنده عمدتاً از حشرات، کرمها، خزندگان کوچک مثل مارمولک و بزمجه‌های کوچک که در کویر یافت می‌شود تغذیه می‌کند.
گوشت هوبره به دلیل تغذیه مارمولک و خزندگان بسیار بد بوست و به پرنده بمب افکن معروف است، یعنی زمانی که پرنده شکار اقدام به شکار هوبره می‌کند، هوبره مدفوع خود را پرتاب می‌کند که به خاطر اسیدی بودن آن، به صورت و چشم پرنده شکارچی آسیب می‌زند.
امیرآبادی کارشناس مسئول نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست خراسان جنوبی می‌گوید: هوبره گوشت بدبویی دارد که ارزش غذایی ندارد، دلایل قاچاق در ایران و زنده گیری آن از روی ناآگاهی، سودجویی و تنها به دلیل کسب درآمد است.
او تصریح می‌کند: در کشور‌های عربی، سنت دیرینه‌ای برای شکار هوبره وجود دارد؛ ساکنان این کشورها، پرندگان شکاری از جمله شاهین را برای شکار هوبره تربیت می‌کنند که با توجه به کمبود فراوان هوبره در کشور‌های حاشیه خلیج فارس، باند‌های بزرگ قاچاق هوبره را ساماندهی و صرفا برای تفریح و خوشگذرانی اقدام به خرید سرمایه‌های ناب کویر ایران می‌کنند.
وقتی مردم محلی برای کسب ثروت، دست به تاراج محیط زیست می‌زنند
با تلاش محیط بانان در هشت سال اخیر بیش از 30 هزار تله زنده گیری هوبره از مناطق مرزی مشترک ایران با افغانستان جمع آوری و چندین باند شکارچیان غیر مجاز هوبره با همکاری نیروی انتظامی متلاشی شده است، اما همچنان زنده گیری هوبره ادامه دارد؛ برخی افراد بومی با وسوسه شدن از جانب شیخ نشین‌های عرب، با تله گذاری اقدام به زنده گیری هوبره می‌کنند.
رئیس نمایندگی محیط زیست شهرستان زیرکوه می‌گوید: قاچاقچیان هوبره برای شکار این پرنده زیبا نیازمند کمک افراد بومی و محلی هستند تا آن‌ها را صید کنند.
صادقی بیان می‌کند: برای حفاظت از هوبره باید به اهالی روستا‌ها و حاشیه نشینان منطقه پترگان آسیب‌های جدی ناشی از خسارت این کار را فرهنگ سازی و با همکاری اهالی و محیط بانان از انقراض هوبره جلوگیری کنیم.
او جلوگیری از شکار غیر مجاز را یکی از مهمترین اقدامات برای افزایش جمعیت هوبره می‌داند که با آموزش جوامع محلی امکان پذیر است؛ ایجاد سایت تکثیر هوبره نیز راهکاری دیگر برای حفظ نسل این پرنده است که تاکنون بخش خصوصی و دولتی در این زمینه اقدام به سرمایه گذاری نکرده اند.
رئیس نمایندگی حفاظت محیط زیست زیرکوه همچنین می‌گوید: به دلیل وسعت زیاد منطقه پترگان و دور بودن از مرکز شهرستان، پاسگا‌ه های محیط بانی منطقه باید تجهیز شود تا محیط بانان با گشت و کنترل بتوانند از شکار هوبره و انقراض آن جلوگیری کنند.
همه با هم برای نجات هوبره
هوبره از پرندگان نادر ایرانی در حال انقراض است که به دلیل زیبایی منحصر به فردش، بیشتر از دیگر پرندگان شکار می‌شود؛ پرنده‌ای که پس از زنده گیری به کشور‌های حاشیه خلیج فارس قاچاق می‌شود تا وسیله تفریح و خوشگذارانی شاهزادگان عرب باشد.
با وجود اینکه محیت زیست برای حفظ این گونه نادر جریمه سنگین 30 میلیون تومانی را در نظر گرفته است، اما سود سرشار شکار این پرنده، قاچاقچیان را همچنان برای فروش آن وسوسه می‌کند.
دشت پترگان شهرستان زیرکوه یکی از بهترین زیستگاه‌های هوبره در کشور است که این روز‌ها به دلیل شکار و قاچاق، نسل آن در حال نابودی است و از جمعیت هزارتایی سال‌های نه چندان دور، تنها 225 قطعه از این پرنده زیبا مانده است.
مقابله با شکارچیان و قاچاق هوبره نیازمند عزمی ملی است و باید به مردم محلی این آگاهی و آموزش را داد تا اجازه ندهند برخی افراد، طبیعت و محیط زیست را برای به دست آوردن ثروت بیشتر تاراج کنند.
کاش حواسمان بیشتر جمع شود که ثروت ملی ما فقط نفت و معدن نیست، حیات وحش زیبای ایران هم ثروت‌های ملی اند که نباید گذاشت دیگران به آن دست درازی کنند.
سرنوشت این مخلوق بی همتا در دستان همه ماست، برای نجات هوبره، ما هم می‌توانیم محیط بان باشیم.