آریا بانو - صدا و سیما / حیکم فردوسی آن چنان که خود نیز در ابتدای شاهنامه اشاره کرده است، سال‌ها رنج و عذاب را متحمل شد تا زبان پارسی را زنده نگاه دارد. بدون شک اگر شاهنامه نبود، امروز بسیاری از واژه‌های فارسی در مکالمات ما وجود نداشت. اما چطور باید شاهنامه خواند؟ این کتاب از واژه‌های بعضا مشکل گرفته تا وزن اشعار، دشواری‌هایی دارد که خواندن آن را برای عوام کمی مشکل کرده است.
چرا شاهنامه بخوانیم؟
قبل از پرداختن به چگونگی شاهنامه خوانی، این سوال مطرح می‌شود که اصلا چرا باید شاهنامه بخوانیم؟ شاید مهم‌ترین دلیل، لذتی است که خواندن اشعار این میراث ارزشمند در وجود مخاطب ایجاد می‌کند. زبان شاهنامه و دقت فردوسی در انتخاب کلمات باعث می‌شود زبان فارسی شما تقویت شود! باور کنید بسیاری از مشکلات افراد در نوشتن یک نامه ساده، ناشی از محدود بودن دایره لغات است و باور کنید که شعرخوانی و علی الخصوص شاهنامه خوانی، تاثیر باور نکردنی در این مسئله دارد.
انتخاب کلمات، جمله بندی و رساندن درست معنی مهارت‌های زبانی‌ای هستند که با تمرین کردن تقویت می‌شوند و چه تمرینی بهتر از خواندن توصیفات بی نقص فردوسی از ایران باستان و پهلوان هایش. شاهنامه پر است از قصه‌های متنوع که هریک زوایای بسیاری دارند. حکیم توس ما را با خود به سفر‌های بسیاری در دل ایران قدیم می‌برد تا آداب و رسوم مردمان دیارمان را بشناسیم. تصور کنید تنها با خواندن هفت خوان، شما بیش از 7 داستان بی نظیر یاد می‌گیرید که می‌توانید آن‌ها را برای فرزندان خود تعریف کنید.

از شاهنامه خوانی نترسید!
شاهنامه حدودا شصت هزار بیت دارد و این ممکن است شما را از خواندن منصرف کرده یا بترساند. اصلا لازم نیست تمام ابیات و داستان‌ها را یکجا بخوانید. کافی است کتاب را باز کنید و مثلا ماجرای سیاوش را بخوانید. از طرفی، هیچ ترسی بابت اشتباه خواندن ابیات نداشته باشید. به هر حال شما تازه کار هستید و زمان میبرد تا با نحوه صحیح شاهنامه خوانی آشنا شوید.
قصه‌هایی که دوست دارید را بخوانید
همانطور که گفتیم، منظور از شاهنامه خوانی این نیست که تمام اشعار را بخوانید. از داستان‌هایی که دوست دارید شروع کنید. مثلا ماجرای زال و رودابه، رستم و تهمینه، سوگ نامه رستم و سهراب، نبرد‌های رستم با دیو و اژدها، قصه سیاوش و عبورش از آتش و … شاهنامه پر است از داستان‌های جذاب که می‌توانید یکی از آن‌ها را برای شروع انتخاب کرده و بخوانید.

از کجا شروع کنیم؟
بهترین نسخه‌ی شاهنامه نسخه‌ی تصحیح جلال خلقی مطلق است. اما قبل از خرید این کتاب، باید دانش ادبی خود را بسنجید. شاهنامه گران است و ممکن است آن را بخرید، اما از ابیات آن چیزی متوجه نشوید؛ بنابراین اول چند بیت از آن را بخوانید تا میزان درک ادبی خود را بسنجید. اگر در فهم بیت‌ها مشکل داشتید، می‌توانید از نسخه‌های داستانی که به نثر نوشته شده اند استفاده کنید. البته همه ما در مدرسه تا حدی با شاهنامه آشنا شده ایم و تقریبا می‌دانیم که درکمان از شعر‌های این اثر چقدر است.
از نسخه‌های صوتی کمک بگیرید
نسخه‌های صوتی شاهنامه به شما کمک می‌کنند که با طر خوانش درست ابیات و تلفظ کلمات و عبارات این کتاب آشنا شوید. بزرگان بسیاری شاهنامه خوانی کرده اند و فیلم و صدای آن‌ها آرشیو شده است. حتی اساتید بسیاری اقدام به ضبط فایل‌هایی با عنوان آموزش شاهنامه خوانی کرده و در این زمینه کلاس‌های مفیدی برگزار می‌کنند. می‌توانید از این قبیل ابزار‌ها هم کمک بگیرید و به مرور زمان، شاهنامه خوانی را به شکل درست و عالی یاد گرفته و از این آفریده‌ی بی همتای فردوسی بزرگ لذت ببرید.