آریا بانو - اختلال خود زشت پنداری
سندرم خود زشت پنداری یک مشکل روانی است که در آن شخص مبتلا به این سندرم، از چهره و اندامش ایراد می گیرد. سندرم خود زشت پنداری یا اختلال بدشکلی بدن یک بیماری تصوری و روانی است که در آن فرد یک نقص فیزیکی در بدن خود می بیند و خود را زشت می پندارد. این شخص باید به این یقین برسد که مشکل او با عمل جراحی زیبایی برطرف نخواهد شد.

گاهی شده بسیاری از افراد را در خیابان می بینید و برایتان سوالی می شود که فلانی چرا انقدر عمل زیبایی انجام داده است؟
در صورتیکه این موضوع را نباید فراموش کنید که آن فرد دچار سندرم خودزشت پنداری است و در صورت عدم مقابله با آن، گاهی دچار افسردگی های شدید شده و دست به خودکشی می زنند. آن ها اعتقادی به شکل ظاهری طبیعی خود ندارند و هر بار از دیگران و یا دوستان، سوال می کنند: آیا من زشت هستم و یا بینی من بزرگ است؟ صورتم لک دارد؟ لب هایم باریک است؟ تازگیها خیلی چاق شده‌ام؟
آن ها مداوم به کندن جوش های صورت خود و خیره شدن به دیگران می پردازند و با این کار خودشان را با دیگران مقایسه می کنند. سندرم خود زشت پنداری تا حدی شباهت زیادی به بی اشتهایی عصبی دارد. این نوع بیماری هم در بین مردان و هم در بین زنان زیاد دیده می شود. از بین 10 بیماری که به عمل های متعدد روی می آورند، حدود 8 نفر از آن ها بعد از عمل دچار استرس و نگرانی های بعد از آن بوده و حس ناامیدی و افسردگی در آنها نمایانگر می شود. افراد مبتلا به این بیماری انقدر به عیب های کوچک خود می پردازند که گاه باعث اختلال در فعالیت های اجتماعی و کاری و روزمره آن ها می شود.
در این میان، افرادی هستند که وقتی در مقابل آینه می ایستند، خود را بیگانه دانسته و از اندام خود با ناراحتی و حس تنفر یاد می کنند. آن ها آن چه تصور می کنند با شکلشان متفاوت است و یا حس می کنند صورتشان از حد تعادل خارج شده و سمت راست صورت با سمت چپ صورتشان متفاوت است. به همین علت سعی می کنند تا وقتی که کنار دوستانشان راه می روند، سمت راست صورتشان را به نمایش بگذارند. حدود 50 درصد از زنان، عیب های کوچک صورت خود را بزرگ می کنند و با این سندرم مواجه می شوند.
توهم خود زشت پنداری، چه در مردان و چه در زنان دیده می شود و بسیار آزار دهنده است و به همین علت افراد زیادی خودشان را به دست تیغ های جراحی می سپارند.
علت خود زشت پنداری چیست؟
سندرم خودزشت پنداری، ویژگی است که فرد احساس می کند که یکی از اعضای بدن و یا صورت او زشت، نا به هنجار و یا غیر طبیعی است؛ در صورتیکه هر کسی او را ببیند، متوجه این موضوع خواهد شد که او اندامی طبیعی دارد و این توهم اوست که خود را مورد قیاس با دیگران قرار می دهد.
فرد خود زشت پندار با زشت دیدن یکی از عضوهایش، خود را ملزم به عمل های جراحی زیبایی می کند. علت سندرم خود زشت پنداری مشخص نیست. اما شاید یکی از علامت‌های آن، تحقیر در دوران کودکی و یا نوجوانی و یا آزار و سوء استفاده و حتی اعتماد به نفس پایین باشد. اینگونه افراد بیش تر از دیگران با این نوع علائم مواجه می شوند.
عوارض عدم درمان خود زشت پنداری
افراد مبتلا به خود زشت پندار ممکن است که احساس گناه کنند، به خود آسیب برسانند و یا به مواد مخدر روی بیاورند. به همین علت میزان آمار خودکشی در میان مبتلایان به این سندرم بیش تر از بقیه افراد است. بعضی از این نگرانی ها در مورد ظاهر افراد طبیعی است، اما اگر اینگونه نگرانی ها از حد خود فراتر رود، فرد دچار اختلال خود زشت پنداری است. این افراد در دوران زندگی خود دچار اضطراب شدید و اشغال ذهنی دائمی هستند. این نوع نگرانی با دادن اطمینان خاطر، نصیحت و راهنمایی برطرف نمی شود. مبتلایان به خودزشت پنداری، با دیگر بیماری ها ارتباط نزدیکی دارند و به افسردگی شدید هم مبتلا می باشند. و یا حتی بیماری هایی دیگری مانند: اختلال وسواس اجباری، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اضطراب عمومی، اختلال بی اشتهایی، بولیمیا، اختلال در خوردن.
وسواس نوعی دیگر از عوارض این نوع اختلال است. این نوع وسواس می تواند شامل، وسواس فکری، وسواس شانه زدن و آرایش مو که زمان زیادی برای آن می گذارند، باشد. برای درمان سندرم خودزشت پنداری جراحی های زیبایی توصیه نمی شود. چون با وجود جراحی، تمرکز فرد برای جراحی مجدد بعدی معطوف می شود. بطور مثال، با عمل بینی و بعد از آن، مجدد حس نارضایتی بازگشته و فقط شکل موضوع عوض خواهد شد.

علائم خود زشت پنداری چیست؟
آن ها دائما خود را با هنرپیشه ها و افراد مشهور مقایسه می کنند. در بیشتر مواقع یا در جلوی آینه هستند و یا از آینه دوری می کنند. زمان زیادی برای پوشاندن عیب های خود با آرایش کردن می گذارند. با احساس ناراحتی و اضطراب از محیط و شرایط اجتماعی آن گریزان هستند. در رژیم غذایی و ورزش زیاد، افراطی عمل می کنند. در نگاه اول، اطرافیان او را خودشیفته و یا سطحی می بینند. برای آرایش کردن زمان زیادی قائل می شوند و به شدت آرایش می کنند. در سایت ها به دنبال جراحی های پلاستیک مختلفی هستند. به گونه ای لباس می پوشند که نقص هایشان را بپوشانند. بیشتر آن ها نقص را در یکی از عضو های صورت خود می بینند. مانند بینی، دهان، لب، چشم، گونه، چانه، ابرو، دندان و یکی از عضو های بدن بعضی از آن ها ممکن است خود را زیاد چاق، و یا زیاد لاغر و گاهی فاقد جذابیت بدانند.

درمان خود زشت پنداری
موثر ترین راه برای درمان خود زشت پنداری، داروهای ضد اضطراب و روان درمانی است. دکتر دیوید ویل یکی از متخصصان بیماری خودزشت پندار می‌گوید که: بهتر است که درمان اختلال خود زشت پنداری در سن پایین تر انجام شود؛ چون درمان آن در سن بالایی که اضطراب در فرد ریشه افکنده است راحت تر از دورانی است که فرد با آن آشنایی ندارد. بیماری خود زشت پندار، بیماری درمان پذیر است. اما تا زمانیکه بیماری به صورت ریشه ای تشخیص داده نشود، فرد به جراحی های پلاستیک بسیاری روی خواهد آورد.
در پایان باید گفت که تشخیص به موقع این بیماری از درمان آن مهمتر است.