آریا بانو - سرماخوردگی نوزادان از بیماری‌های شایعی است که گربیان‌گیر تمامی نوازادان از بدو تولد تا 12 ماه است. یکی از شایع‌ترین ویروس‌های سرماخوردگی، ویروس رینوویروس است که عامل اصلی سرماخوردگی در نوزاد است. این عفونت اغلب از بینی نوزاد ورود می‌کند.
در این مطلب علت سرماخوردگی در نوزادان و همچنین علائم و روش‌های درمان را در نوزادان زیر 3 ماه و 3 ماه تا 2 سال، بررسی کرده‌ایم؛ با ما باشید.
علت سرماخوردگی نوزاد
ویروس سرماخوردگی معمولا از راه دهان، بینی یا چشم نوزاد وارد بدن او می‌شود. نوزادان زیر 3 ماه اغلب از طریق روش‌های زیر آلوده به ویروس می‌شوند:
هوا: هنگامی که فرد آلوده به ویروس سرماخوردگی، سرفه، عطسه یا گفتگو می‌کند، ویروس به طور مستقیم وارد بدن نوزاد می‌شود و نوزاد را خیلی سریع درگیر بیماری می‌کند.
تماس مستقیم: یکی از سریع‌ترین روش‌های انتقال ویروس، تماس مستقیم فرد مبتلا با فرد سالم است. وقتی فرد سرماخورده نوزاد را بغل می‌کند و یا نوازش می‌کند، می‌تواند ویروس سرماخوردگی را به نوزاد منتقل کند که نوزاد پس از دست زدن به چشم، بینی یا دهان خود، آلوده می‌شود.
سطوح آلوده: برخی از ویروس‌ها قابلیت زنده ماندن بیش از 2 ساعت روی سطح زمین را دارند. بنابراین کودک شما با دست زدن به این سطوح (اسباب بازی‌ها، کف زمین و …) سریعا مبتلا می‌شود.

علائم سرماخوردگی نوزاد زیر سه ماه
گرفتگی بینی به همراه آبریزش بینی عطسه کردن پی در پی تب در نوزادان سرفه شیر نخوردن نوزاد (به علت گرفتی بینی که اغلب در پی این مشکل دچار بی اشتهایی می‌شوند.) خواب دشوار

روش های درمان سرماخوردگی در نوزادان زیر سه ماه
1. استفاده از قطره بینی
برای اینکه عفونت و مخاط داخل بینی را راحت‌تر خارج کنید، بهتر است از قطره بینی سدیم کلراید استفاده کنید. برای این کار سر نوزاد را عقب نگه دارید در هر حفره بینی یک یا دو قطره از دارو را بریزید. این کار باعث می‌شود مخاط بینی نرم شده و سریع‌تر خارج شوند. بعد از آن با کمک پوآر (پمپ پلاستیکی) مخاط را به بیرون هدایت کنید.

2. استفاده از یک بخور سرد در محیط اتاق نوزاد
یک بخور سرد در اتاق کودک قرار دهید تا التهاب بینی کودک کمتر شود. علاوه بر کاهش التهابات، قرار دادن بخور در اتاق نوزاد باعث راحت به خواب رفتن او می‌شود.
3. شیردهی پی در پی
کودکان زیر سه ماه چون نمی‌توانند داروهای شیمیایی و یا مایعات گرم مصرف کنند، یکی از بهترین روش‌ها برای درمان هرچه زودتر، شیر دادن مکرر است. در زمان سرماخوردگی سعی کنید به طور مرتب هر دو ساعت یکبار به کودکتان شیر دهید.
4. استراحت
سرما خوردگی نیاز به دارو ندارد، باید مراقبت کرد و یکی از این مراقبت‌ها استراحت است، زمانی که نوزاد سرما می‌خورد باید استراحت کند تا دچار عفونت گوش میانی نشود.
نکته: در صورت بروز علائمی مثل تب بالای 38 درجه در نوزادان، بدون اینکه به درمان خانگی پایین آوردن تب نوزاد فکر کنید، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

هشدار: معمولا یکی از بدترین تجویزهای خودسرانه مادران، برای درمان سرماخوردگی در کودکان زیر سه ماه ، استفاده از شربت‌ دیفن هیدرامین، شربت سرماخوردگی و یا دکسترومافون است. در این شرایط استفاده از داروهای OTC (مخفف over-the-counter، به معنی فروش دارو بدون نسخه) را کلا فراموش کنید. این داروها ممکن است علائم را کاهش دهند، اما عوارض جانبی شدیدی مثل تشنج و … ایجاد می‌کند که جبران ناپذیر است. باید بدانید که داروهای سرماخوردگی علت سرماخوردگی را درمان نمی‌کند.
علائم سرماخوردگی نوزادان بالای سه ماه تا 2 سال
نوزادان وقتی به سن چهار ماهگی می‌رسند، تقریبا بدن آن‌ها بالغ شده و ممکن است علاوه بر علائمی که در بالا به آن اشاره کردیم، دچار علائمی شدیدتر هم بشوند؛ اما خوشبختانه با توجه به سن و قوی‌تر شدن سیستم ایمنی بدنشان، سرعت درمان سریع‌تر می‌شود.
آبریزش بینی به رنگ سبز یا زرد عطسه‌های پشت سرهم سرفه‌های ابدار و مداوم پوشک نوزاد مطابق معمول مرطوب نیست که نشان از کم آبی بدن است. دمای بدن نوزاد؛ بالاتر از 38 درجه سانتی گراد به نظر می‌رسد گوش درد دارد یا ناراحتی غیرعادی دارد. چشم‌های نوزاد قرمز است و یا ترشحات زرد یا سبز در کنار چشم دیده می‌شود. مشکل در تنفس

درمان سرماخوردگی نوزادان چهار ماهه تا دو ساله
در نوزادان بالای سه ماه تا دوسال، وقتی ویروس‌های سرماخوردگی غلبه می‌کنند بدن نوزاد را ضعیف می‌کنند؛ در چنین شرایطی، عفونت‌های ثانویه یا باکتری‌ها به این شرایط اضافه می‌شود و باعث می‌گردد که این بیماری شدت پیدا کند و علائم بالا خودشان را نشان دهند؛ همچنین باعث عوارض‌های می‌شود که مدت زمان بیشتری، نوزاد بیمار را درگیر می‌کند.
اما درمان این بیماری ویروسی در نوزادان بالای سه ماه خیلی راحت‌تر است، زیرا نوزادان در این سن می‌توانند با داروهای مختلف، داروهای گیاهی سرماخوردگی و با استفاده مکرر مایعات گرم زودتر از این بیماری کسل کننده نجات پیدا کنند. این درمان‌ها شامل موارد زیر است:
1. داروهای شیمیایی با تجویز پزشک
با مراجعه به پزشک و تایید او می‌توانید از داروهایی مثل شربت دیفن هیدرامین ، سرماخوردگی و …، برای رفع سرفه، عطسه و آبریزش بینی برای کودکان بالای 4 ماه استفاده کنید. در صورت تب بالای 38 درجه، دکتر این اجازه را به شما می‌دهد که از داروهایی نظیر ایبوبروفن و شیاف برای کنترل تب کودک استفاده کنید.

2. اسپری بینی
استفاده از اسپری بینی باعث می‌شود تمامی مخاط داخل بینی کودک خارج شود و تنفس برای او راحت شود. تنفس راحت‌تر به درمان بیماری کمک خواهد کرد.
3. حمام آب گرم
حمام آب گرم باعث باز شدن مخاط بینی و مجاری تنفسی می‌شود و با آسان‌تر کردن تنفس، کودک اکسیژن بیشتری می‌گیرد.
4. مصرف مایعات و سوپ‌ها
نوزادان بالای 4 ماه وقتی مبتلا به سرماخوردگی می‌شوند، می‌توانند با مصرف غذاهای آبکی مثل انواع سوپ مصرف مایعات کافی، مصرف آبمیوه، انواع شوربای شلغم و لبو و حریره به بهبود این بیماری کمک کنند.
5. مصرف ویتامین C
ویتامین C مدت زمان سرما خوردگی‌های رایج را در نوزادان تا 20 درصد کاهش می‌دهد. پس سعی کنید غذاها و میوه هایی به نوزادانتان بدهید که دارای ویتامین C بیشتری هستند.

6. مصرف زینک
زینک یکی از ویتامین‌های مفیدی است که نقش موثری در درمان سرماخوردگی دارد. شما می‌توانید غذاهایی مثل مرغ، کدوحلوایی، قارچ و اسفناچ و … که سرشار از زینک هستند را به صورت پوره به کودک بیمار بدهید.
7. مصرف ویتامین D
برای پیشگیری و درمان سرما خوردگی و آنفولانزا در کودکان، مصرف ویتامین D برای نوزادان ضروری است.
8. استنشاق بخور گیاهانی مانند بابونه، مرزنجوش و آویشن
استنشاق بخور این گیاهان می‌تواند بر کنترل و بهبود سرماخوردگی در نوزادان موثر باشد. می‌توانید این گیاهان را بجوشانید و چندین قطره در اتاق کودک اسپری کنید و یا داخل دستگاه بخور ریخته و اجازه دهید برای مدت مشخصی دستگاه بخور روشن باشد. این گیاهان باعث ضدعفونی اتاق خواب نوزاد می‌شود.
9. مصرف دمنوش‌هایی مثل آویش، نعناع و …
در صورتی که نوزاد بالای 6 ماه است می‌توانید با مصرف دمنوش‌هایی مانند گل گاوزبان با لیمو عمانی، نعناع، پونه، آویشن، مرزنجوش و بابونه علائم سرماخوردگی او را تا حد زیادی رفع کنید.

10. شمعدانی معطر
طبق تحقیقات انجام شده دم کرده گیاهی شمعدانی معطر و مصرف آن به مدت ده روز تاثیر بسیار زیادی در بهبود سرماخوردگی نوزادان دارد. این گیاه بومی آفریقایی، موثر بر علائم تنفسی و ایمنی کودکان است.
11. مصرف عسل (این درمان مختص به کودکان بالای یک سال است)
عسل می‌تواند سرفه را درمان کند، اما برای نوزاد زیر یک سال نباید از عسل استفاده کنید چون باعث بوتولیسم و مرگ می‌شود. (جدی بگیرید!)
کلام آخر
در این مقاله درباره سرماخوردگی نوزادان و روش‌های درمان آن به طور کلی صحبت کردیم اما مهم‌ترین مسئله‌ای که والدین برای پیشگیری از سرماخوردگی نوزادان باید به آن توجه کنند، مراقبت‌های تغذیه‌ای است. طبق گفته‌ متخصصان کودک، بدن نوزاد نباید دچار فقر پروتئین‌ها شود، اگر بدن دچار کمبود املاحی مثل روی و آهن شود، مستعد سرما خوردگی می‌گردد. در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم در انگیزه، با یکی دیگر از مشکلات رایج مربوط به نوزادان یعنی علت گرفتگی بینی نوزاد آشنا شوید.
همچنین شما می‌توانید علائم سرماخوردگی در نوزدان چهل روز را نیز در انگیزه بخوانید. فراموش نکنید که ما منتظر خواندن نظرات، ایده‌ها و تجربیات شما در پایین همین صفحه هستیم؛ با ما در ارتباط باشید.