بزرگنمايي:

آریا بانو - تسنیم / عفاف و حجاب موضوعی است که در دین اسلام بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در میان آیات قرآن کریم مشاهده می‌کنیم که خدای متعال نظر صریح و روشنی درباره حفظ عفت و حجاب ارائه فرموده و برای لباس و پوشش اهدافی را تعریف می‌کند.
1. پوشاندن عورات و زشتی‌های بدن: هدف اول طبق آموزه‌های قرآن کریم، پوشاندن عورات و زشتی‌های بدن انسان است که در آیه 26 سوره مبارکه اعراف به این نکته اشاره شده است: « یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْآتِکُمْ؛ ای فرزندان آدم، محققاً ما لباسی که ستر عورات شما کند فرستادیم. »
2. زینت و حسن حال: هدف دوم، زینت، زیبایی و حسن حال است که در ادامه همان آیه می‌فرماید: « وَرِیشًا وَ لِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِکَ خَیْرٌ؛ جامه‌هایی که به آن تن را بیارایید برای شما فرستادیم و لباس تقوا نیکوترین جامه است. » در تفسیر نوشته شده که کلمه «ریشا» پری بوده که به انتهای تیر می‌بستند و به سرعت سیر تیر کمک می‌کرد.
مفسرین معتقدند که کلمه «ریشا» وسیله‌ای است که انسان از طریق آن به بلندی و پیشرفت می‌رسد و به ترقی معنوی و روحانی می‌رسد که به عنوان یکی از کارکردهای پوشش در نظر گرفته شده است.
3. محفوظ ماندن در برابر گرما و سرما: هدف دیگر حجاب و پوشش طبق آموزه‌های قرآن کریم، حفظ و نگهداری از گرما و سرما است که هم در آیه 26 سوره مبارکه اعراف به این نکته اشاره شده و هم در آیه 81 سوره مبارکه نحل می‌فرماید که پوشش انسان را در گرما و سرما نگهداری می‌کند: « وَ جَعَلَ لَکُمْ سَرابیلَ تَقیکُمُ الْحَرَّ؛ و برای شما لباس‌هایی قرار داد که شما را از گرما (و سرما) نگه می‌دارد. »
4. محافظت بدن از صدمات، بلاها و خطرات: هدف چهارمی که قرآن کریم در خصوص اهمیت حفظ حجاب بیان می‌فرماید، محافظت بدن از صدمات جنگ، بلاها، سختی‌ها و خطرات است که در آیه 81 سوره مبارکه نحل به آن اشاره می‌فرماید که: « وَ سَرابیلَ تَقیکُمْ بَأْسَکُمْ؛ و لباس‌هایی که شما را از آسیب یکدیگر نگه می‌دارد (مانند البسه جنگی، حفاظت هوایی و دریایی) ».
همچنین در آیه 80 سوره مبارکه انبیاء می‌فرماید: « وَ عَلَّمْنَاهُ صَنْعَهَ لَبُوسٍ لَکُمْ لِتُحْصِنَکُمْ مِنْ بَأْسِکُمْ؛ و ما به داود صنعت زره ساختن برای شما آموختیم تا شما را از زخم شمشیر و آزار یکدیگر محفوظ دارد. » این چهار هدفی است که قرآن کریم برای پوشش تعریف می‌کند.
البته قرآن کریم در چهار موضوع در مورد پوشش با کیفیت خاص در مورد فرزندان حضرت آدم علیه السلام اشاره می‌کند.
مقصود از حجاب در قرآن
در سوره مبارکه نور و احزاب به طور کامل به اصل موضوع حجاب و عفاف اشاره شده است. ازجمله در سوره مبارکه نور آیات 2، 3، 4، 5، 23، 25 به موضوع عفاف و حجاب اشاره دارد. همچنین آیات 6 تا 9، آیات 11 تا 18، 19 و 21 سوره مبارکه احزاب احکام حجاب و پوشش را عنوان می‌فرماید. آیات 27 و 28 سوره مبارکه نور به رفتار عفیفانه و آیات 30 و 31 همین سوره حجاب را به عنوان روسری یا چادر معرفی می‌کند.
در آیات 32 دستور فراهم کردن امکان ازدواج افراد را به منظور زمینه‌سازی برای عفیف ماندن آن‌ها صادر کرده، آیه 33 دستور عفاف و حفظ از نامحرم را عنوان می‌فرماید. در همین آیات تحریم وادار کردن کنیزان به خودفروشی را مطرح کرده تا آن‌ها نیز عفیف مانده و جامعه با حیا و آزرم در امان بماند.
عنایت ویژه خدا به افرادی که امکان ازدواج ندارند
نکته قابل توجه این است که خدای متعال به دختران و پسرانی که امکان ازدواج ندارند هم عنایت خاص دارد و آنها را به حفظ عفاف دعوت فرموده و مژده داده که از فضل خود آنها را بی‌نیاز خواهد کرد: « وَلْیسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یجِدُونَ نِکاحًا حَتَّى یغْنِیهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ؛ و کسانى که امکانى براى ازدواج نمى‏یابند، باید پاکدامنى پیشه کنند تا خداوند از فضل خود آنان را بى‏نیاز گرداند. »
در آیه 60 سوره نور نیز جواز رفع حجاب برای زنان مسن عنوان شده و در آیه 59 دستور ممنوعیت کودکان و افراد برای ورود به حریم دیگران را بیان می‌فرماید: « وَ إِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنکمُ الْحُلُمَ فَلْیسْتَأْذِنُوا کمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ؛ و هنگامى که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصى که پیش از آنان بودند اجازه مى‏گرفتند. » در سوره مبارکه احزاب نیز دستورهای عفاف و حجاب به شیوه حیا، معاشرت صحیح و نقش زنان در جامعه به‌دقت و ظرافت بیان شده است.
منابع:
تفسیر المیزان؛ علامه طباطبایی تفسیر تسنیم؛ آیت‌الله العظمی جوادی آملی تفسیر نمونه؛ آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی