بزرگنمايي:

آریا بانو - الهام مروتی درباره رفتار نادرست اغلب زوجین در دوران نامزدی گفت: آن چیزی که پیوند ازدواج را از هم می گسلد، نه ناسازگاری است و نه فقدان عشق، بلکه رفتار تخریب گری است که افراد کمی پس از ازدواج انتخاب می کنند و کافی است که یک بار این رفتار را انجام دهند، ترک آن دیگر اجتناب ناپذیر می شود و پس از گذشت مدت زمانی، رابطه آن ها رو به سردی می رود.
وی افزود: دیدگاه تئوری انتخاب، دلیل آسیب افراد در روابط را این گونه توضیح می دهد: "چون آدم ها می خواهند، همدیگر را کنترل می کنند".
وی ادامه داد: گاهی اوقات ممکن است برخی از مکانیزم های کنترلی، بسیار خشونت بار باشد. مثلاً در دوران برده داری، اربابان به زور شکنجه و شلاق، برده ها را تحت کنترل و اجبار خود در می آوردند، اما کنترل همیشه هم محسوس و خشن نیست.وی افزود: افراد با صدها روش، از اخم و کنایه زدن تا دعوا کردن و حتی کتک کاری، سعی در کنترل یکدیگر دارند.
این روانشناس تربیتی گفت: کنترل گری یعنی ما دوست داریم، دیگران طوری رفتار کنند که ما می خواهیم و آن ها نیز می خواهند ما طوری رفتار کنیم که آن ها می خواهند. این اجبار و کنترل گری متقابل، یک تنش دائمی ایجاد می کند و سبب آسیب زدن به رابطه ها می شود. نکته مهم اینجاست که تلاش برای کنترل دیگران در نهایت بی فایده است یا حداقل، چندان موفقیت آمیز نیست. کسانی که علاقه شدیدی به تحمیل اجباری اراده خود دارند، از نظر رشد اجتماعی در مرحله نوزادی باقی مانده اند.
مروتی در ادامه افزود: حفظ یک رابطه عاطفی موفق، سخت ترین نوع حفظ رابطه است که کنترل گری، مهمترین عامل نابود کننده این رابطه به شمار می آید که باید بدانیم در هر ارتباطی از هر نوع و شکلی، هر فرد صرفا می تواند خود را تغییر دهد و نه هیچ فرد دیگری را.
وی تاکید کرد: فرض اصلی کنترل گری این است که اگر ما با مشکلی مواجه شدیم، خود مسئول چنین احساسی نیستیم، بلکه دیگران و حوادث خارج از کنترل ما هستند که مقصر هستند.
هفت رفتار مخرب کنترل گر
روانشناس تربیتی افزود: در واقع هرگز علت مشکلات ما، نحوه انتخاب اعمال ما شناخته نمی شود. افرادی که از زندگی مشترکشان راضی نیستند، متوسل به کنترل گری می شوند و می گویند: تقصیر من نیست. همسرم عامل تمام بدبختی ها است و من وظیفه خود می دانم هرکاری که می توانم برای تغییر رفتارهای او در قبال خود انجام دهم و برای این کار، افراد به انجام هفت رفتار مخرب کنترل گر روی می آورند که شامل عیب جویی یا انتقاد،سرزنش، شکوه و گلایه، نق زدن و غرغر کردن، تهدید، تنبیه و دادن حق حساب و یا باج برای تحت کنترل درآوردن دیگری است.
مروتی گفت: به این دلیل به این موارد عادات مخرب می گویند، زیرا اگر در طولانی مدت تکرار شود زندگی های مشترک بسیاری را از بین می برد و این افراد هیچ تلاشی برای اصلاح یا تغییر خود نمی کنند، به همین دلیل هیچ وقت مشکلاتشان حل نمی شود.
دلایل سرد شدن روابط عاطفی
مروتی افزود: از دیگر دلایل سرد شدن روابط عاطفی زوجین، نادیده گرفتن نیازهای روانی و ژنتیک افراد است که عبارتند از :
1-نیاز به بقا: رایج ترین نشانه تفاوت در نیاز به بقا، اختلاف بر سر مسائل اقتصادی است.
2-نیاز به عشق و تعلق خاطر: شما نمی توانید طرف مقابل را مجبور کنید به شما عشق بورزد. اگر شما کسی را عاشقانه دوست دارید، دوست داشتن شما الزاما آن فرد را ترغیب نمی کند که شما را دوست داشته باشد.
3-- نیاز به قدرت: ناتوانی یک یا هردو زوج در ارضای نیاز به قدرت، مانع بسیار بزرگی برای رسیدن به یک زندگی زناشویی شاد است. نیاز به قدرت منبع جهانی رفتار کنترل گری است.
4- نیاز به آزادی: ماهیت ازدواج از دست دادن آزادی های شخصی است و این برای مردان سخت تر است. اگر از مردی بخواهیم از قسمتی از آزادی خود صرف نظر کند، همانند این است که از او بخواهیم دردی را تحمل کند که رنج آن بیش از ارزش ازدواج در نزد اوست.
مروتی در ادامه گفت: بنابراین بر اساس تئوری انتخاب، تنها کسی که می تواند بر ما کنترل داشته باشد، خود ما هستیم. تقریبا در تمامی موارد هنگامی که دست از کنترل گری برمی داریم، همسرمان نیز تغییر می کند.
وی خاطرنشان کرد: گاهی دوران نامزدی خیلی طولانی می شود و بعضی ها توقع دارند آن علاقه شدید هفته و ماه های اول دیده شود. واقعیت این است که به هرحال آن شکل انفجاری محبت می گذرد و عواطف و احساسات عمیق تر و ملایم تر می شود، اما بهتر است که طرفین درباره نیازهایشان، نحوه محبت، توجه و شیوه های ابراز علاقه با یکدیگر صحبت کنند. گاهی هیچکدام از طرفین حرفی نمی زنند و این صحبت نکردن باعث فاصله بیشتر و دلسردی می شود.
هفت عادت مهرورزی
مروتی روانشناس تربیتی تاکید کرد: برای تامین نیازهای همسرمان باید هفت عادت مهرورزی را جایگزین رفتارهایمان سازیم که شامل گوش کردن، حمایت، تشویق، احترام، اعتماد، پذیرش و گفتگوی همیشگی بر سر اختلافات است.
وی خاطرنشان کرد: به قول گلاسر، تنها راه حل گرم شدن رابطه عاطفی بین زوجین، گفتگوی مداوم با زبانی مهرورزانه است. یادمان باشد ما تنها، می توانیم رفتارهای خودمان را کنترل کنیم. در این گفتگوها هریک از طرفین می تواند پیشنهاد کند که به نظر او چه کاری به حل مشکلشان کمک می کند. گلاسر این نوع گفتگو را، گفتگوی بدون باخت می نامد که در آن دو طرف برنده محسوب می شوند.
مروتی در پایان گفت: بنابراین برای جلوگیری یا ترمیم رابطه ای که رو به سردی رفته است، در ابتدا شناخت نیازهای طرفین و ترک عادت های مخرب کنترل گر و جایگزینی آن ها با عادت های مهرورزی و پیوند دهنده می باشد.