آریا بانو - دیجی کالا /کلیه‌‌ اندامی بسیار مهم است. این اندام حیاتی مثل یک فیلتر طبیعی عمل می‌کند و آب و سموم اضافی را از خون خارج کرده و به کنترل فشار خون کمک می‌کند. متأسفانه بسیاری از افراد قدر این اندام حیاتی را نمی‌دانند. بر اساس گزارشات انجمن ملی کلیه، میلیون‌ها نفر از مردم دچار بیماری‌های کلیوی هستند. ابتلا به این نوع بیماری نه تنها بسیار هزینه‌بردار بوده، بلکه با دردی وحشتناک همراه است. بنابراین از همین امروز مراقبت از این اندام حیاتی را شروع کنید. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ تصمیم داریم 19 ماده‌ی غذایی را معرفی کنیم که به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک می‌کنند‌. برای آشنایی با این مواد غذایی تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
1. آب
آب یک نوشیدنی سالم است که هیچ کالری، پروتئین، چربی و کربوهیدراتی ندارد. آبرسانی به بدن و هیدراته نگه داشتن آن فواید زیادی برای سلامتی دارد. با این حال نباید در مصرف آب زیاده‌روی کنید.
توصیه می‌شود خانم‌ها 8 لیوان و آقایان 13 لیوان آب در طول روز بنوشند. بهترین کار این است که با پزشک مشورت کنید تا بر اساس وضعیت کلیه‌ها و فعالیت بدنی روزانه‌تان متوجه شوید باید چند لیوان آب در طول روز بنوشید.
2. کلم
کلم نوعی سبزی است که 22 کالری، 1 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 5 گرم کربوهیدرات دارد. کلم که جزء سبزیجات برگ‌دار محسوب می‌شود، سرشار از ترکیبات فیتوشیمیایی است‌.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این نوع سبزی با رادیکال‌های آزاد مضر در بدن مقابله می‌‌کنند و به همین دلیل خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی‌‌وعروقی را کاهش می‌دهند. کلم منبع غنی ویتامین‌ها و مواد معدنی به شمار می‌رود.
3. فلفل‌دلمه‌ای قرمز
فلفل‌دلمه‌ای 46.2 کالری، 1 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 9 گرم کربوهیدرات دارد‌. این ماده‌ی غذایی برای حفظ سلامت کلیه‌ها عالی است، چون پتاسیم کمی دارد. با اضافه کردن فلفل‌دلمه‌ای قرمز به رژیم غذایی نه تنها به غذاها و سالادهایی که می‌خورید رنگ می‌بخشید، بلکه ویتامین C، ویتامین B6، اسیدفولیک، ویتامین A و فیبر هم دریافت می‌کنید.
فلفل دلمه‌ای قرمز حاوی آنتی‌اکسیدان لیکوپین است که از شما در برابر بعضی انواع سرطان‌ها محافظت می‌کند. می‌توانید این ماده‌ی غذایی را به‌صورت خام بخورید یا آن را به سالاد مرغ، تن ماهی یا غذاها و سالادهای دیگر اضافه کنید تا از فواید آن بهره‌مند شوید.
4‌‌. پیاز
پیاز 64 کالری، 2 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 15 گرم کربوهیدرات دارد. پیاز به کلیه‌ها کمک می‌کند درست عمل کنند. این ماده‌ی غذایی حاوی فلاونوئیدها و کوئرستین است که از جمع شدن ترکیبات چرب در رگ‌های خونی جلوگیری می‌کنند.
کوئرستین یک نوع آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی و سرطان را کاهش دهد. پیاز دوست کلیه‌ها است و پتاسیم کمی دارد. این ماده‌ی غذایی همچنین حاوی «کرومیوم» است که در متابولیسم چربی‌، پروتئین‌ و کربوهیدرات‌ مفید است.
5‌. سیر
میزان کالری موجود در سیر 203، پروتئین آن 9 گرم، چربی آن 1 گرم و کربوهیدرات آن هم 45 گرم است. سیر هم مانند پیاز بوی بدی دارد، اما حاوی خواص درمانی زیادی است. این ماده‌ی غذایی زمانی که به غذا اضافه شود، غذا را چندین برابر خوش‌طعم می‌کند. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که آب سیر فوایدی برای سلامتی بدن از جمله کلیه‌ها دارد.
6‌. گل‌کلم

گل‌کلم منبع غنی ویتامین C، فولات و فیبر محسوب می‌شود.
گل‌کلم که جزء سبزیجات صلیبی به شمار می‌رود، برای حفظ سلامت کلیه‌ها عالی است. گل‌کلم حاوی ترکیباتی است که برای کبد و خنثی کردن ترکیبات سمی موجود در بدن مهم هستند. گل‌کلم را می‌توانید آب‌پز کرده یا آن را به‌صورت خام نوش جان کنید.
7. سیب
سیب میوه‌ای پرطرفدار و شناخته شده است که 65 کالری، 0 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 17 گرم کربوهیدرات دارد. این میوه منبع غنی ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف مثل ویتامین سی، پتاسیم، ویتامین K و همچنین فیبر محسوب می‌شود.
این میوه خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد و به همین دلیل می‌تواند به کاهش کلسترول بد و همچنین پایین آوردن احتمال ابتلا به بیماری قلبی، سرطان و دیابت کمک کند.
از آنجایی که دیابت رابطه‌ی نزدیکی با نارسایی کلیوی دارد، مصرف سیب می‌تواند از شما در برابر مشکلات کلیوی محافظت کند. سیب را می‌توانید به‌صورت خام یا پخته میل کرده یا با آن آب‌سیب درست کنید.
8. کرن‌بری
کرن‌بری حاوی 51 کالری، 0 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 13 گرم کربوهیدرات است. آب کرن‌بری یک داروی خانگی شناخته شده برای عفونت دستگاه ادراری (UTI) محسوب می‌شود. این میوه به دلیل اینکه خواص آنتی‌اکسیدانی دارد، یک آنتی‌بیوتیک طبیعی عالی به شمار می‌رود که از رشد باکتری‌ها در دستگاه گوارش یا کلیه‌ها جلوگیری می‌کند.
یک مطالعه به این نتیجه رسید که کرن‌بری این توانایی را دارد که سنگ کلیه‌ی کلسیم اگزالات را درمان کند. همیشه کرن‌بری تازه بخورید یا آب کرن‌‌بری تازه را بگیرید. در نوشیدن آب کرن‌بری زیاده‌روی نکنید، چون این کار باعث می‌شود کلیه‌ها بیش از حد کار کنند.
9. ماهی‌های چرب
ماهی‌های چرب مثل سالمون و ماکارل 175 کالری، 19 گرم پروتئین، 10 گرم چربی و 0 گرم کربوهیدرات دارند. ماهی یک منبع عالی پروتئین و اسیدهای چرب چند غیراشباع به شمار می‌رود.
اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی‌های چرب در کاهش التهاب، مبارزه با رادیکال‌های آزاد، جلوگیری از بیماری قلبی، کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و حفظ سلامت کلیه‌ها اثرگذار هستند. دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف ماهی که حاوی اسیدهای چرب چند غیراشباع است، می‌تواند سرعت پیشرفت بیماری کلیوی را کاهش دهد.
10. تخم کدوحلوایی

تخم کدوحلوایی حاوی 285 کالری، 12 گرم پروتئین، 12 گرم چربی و 34 گرم کربوهیدرات است. این تخم‌ها سرشار از فیبر غذایی، ویتامین ای، زینک (روی)، پروتئین، مس و آهن هستند. از لحاظ علمی ثابت شده است که تخم کدوحلوایی خطر ابتلا به سنگ مثانه را کاهش می‌دهد.
از آنجایی که این ماده‌ی غذایی فسفر زیادی دارد و ممکن است سطح پتاسیم موجود در بدن را افزایش دهد، اگر دچار مشکلات کلیوی هستید، قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید تا از بی‌خطر بودن آن برای خود اطمینان حاصل کنید.
11. آب لیموترش
آب لیموترش 61 کالری، 1 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 21 گرم کربوهیدرات دارد. آب لیموترش می‌تواند به حفظ سلامت کلیه‌ها و درمان مشکلات کلیوی کمک کند.
ویتامین C و اسید سیتریک موجود در آن هم به حفظ سطح PH بدن کمک می‌کنند، سلامت بدن را بهبود می‌بخشند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند. آب لیموترش را صبح‌ها یا قبل از ناهار بنوشید. حتما آن را با یک فنجان آب رقیق کرده و از شیرین کردن آن خودداری کنید.
12. تمشک
تمشک حاوی 140 کالری، 1 گرم پروتئین، 1 گرم چربی و 15 گرم کربوهیدرات است. این نوع توت الاژیک ‌اسید دارد که رادیکال‌های آزاد را در بدن انسان‌ها خنثی می‌کند. پزشکان مصرف تمشک را به بیماران کلیوی توصیه می‌کنند. رنگ قرمز تمشک نشان می‌دهد که این نوع توت حاوی آنتوسیانین است.
تمشک همچنین منبع خوبی از فیبر غذایی، آهن، مس، منیزیم، ویتامین کا، ویتامین ای، فسفر، ویتامین سی، منگنز و فولات به شمار می‌رود. این توت در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی مفید است.
تمشک به غیر از حفظ سلامت کلیه‌ها به کاهش قند خون، بهبود مقاومت به انسولین، مبارزه با سرطان‌ها، بهبود آرتریت، کاهش وزن، مبارزه با پیری و… کمک می‌کند.
13. سیب‌زمینی شیرین
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، بین نارسایی کلیوی و دیابت ارتباط وجود دارد. دیابت هم با عادت‌های غذایی بد و چاقی مرتبط است. بنابراین اگر دچار چاقی و اضافه وزن هستید، ممکن است کلیه‌هایتان تحت تأثیر قرار بگیرند.
محققان در یک مطالعه به موش‌های مبتلا به اضافه وزن سیب‌زمینی شیرین دادند. نتایج این مطالعه نشان داد که موش‌ها کاهش وزن و کم شدن سطح التهاب را تجربه کردند.
این موضوع می‌تواند از عملکرد نادرست کلیه‌ها جلوگیری کند‌. سیب‌زمینی شیرین هم جزء مواد غذایی است که پتاسیم زیادی دارد. بنابراین قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
14. بلوبری یا زغال‌اخته‌ی آبی
بلوبری حاوی 84 کالری، 1 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 21 گرم کربوهیدرات است. این توت آبی‌رنگ سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های مختلف است که به پاکسازی بدن از سموم کمک می‌کنند. بلوبری مواد مغذی زیادی دارد که می‌توانند التهاب را کاهش دهند.
محققان در یک مطالعه‌ی حیوانی روی حیوانات مبتلا به سندرم متابولیک به این نتیجه رسیدند که بلوبری می‌تواند در جلوگیری از عوامل اثرگذار در نارسایی کلیوی مفید باشد. بنابراین بلوبری را در رژیم غذایی خود جای دهید تا از خواص آن برای حفظ سلامت کلیه‌ها و کاهش وزن برخوردار شوید.
15. توت‌فرنگی

توت‌فرنگی 49 کالری، 1 گرم پروتئین، 0 گرم چربی و 12 گرم کربوهیدرات دارد. ویتامین‌ها و مواد معدنی این نوع توت خوشمزه شامل ویتامین سی، منگنز، فولات (ویتامین ب 9)، پتاسیم، ویتامین کا، ویتامین ای، ویتامین ب 6 و… می‌شوند. توت‌فرنگی خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدسرطانی دارد و برای حفظ سلامت کلیه‌ها و قلب یک گزینه‌ی عالی به شمار می‌رود.
با این وجود نظرات درباره‌ی ارتباط بین توت‌فرنگی و بهبود سلامت کلیه‌ها متناقض است. بنابراین قبل از مصرف این میوه با پزشک مشورت کنید. اگر بخواهیم سایر خواص توت‌فرنگی را نام ببریم، می‌توانیم کاهش آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو، بهبود عملکرد قلب، کاهش التهاب، تنظیم قند خون، جلوگیری از سرطان و… را نام ببریم.
16. گیلاس
گیلاس 51 کالری، 1 گرم پروتئین، 0.3 گرم چربی و 13 گرم کربوهیدرات دارد. این میوه منبع غنی آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات فیتوشیمیایی است که به محافظت از کلیه‌ها و قلب کمک می‌کنند.
مصرف روزانه‌ی گیلاس در کاهش التهاب بدن، به‌ویژه التهاب کلیه‌ها مفید است. بهبود عملکرد ورزشی، کاهش خطر بیماری قلبی، بهبود علائم آرتریت و نقرس و بهبود کیفیت خواب از دیگر خواص گیلاس محسوب می‌شوند.
17. انگور قرمز
انگور قرمز حاوی 104 کالری، 1.1 گرم پروتئین، 0.2 گرم چربی و 27 گرم کربوهیدرات است. این میوه‌ی خوش‌رنگ سرشار از ترکیبات پلی‌فنولی طبیعی به نام رزوراترول است که از جمله فواید آن‌ها می‌توانیم به بهبود سلامت قلب و محافظت از کلیه‌ها اشاره کنیم.
رزوراترول به بهبود آسیب‌های کلیوی مثل نوروپاتی دیابتی کمک می‌کند. انگور قرمز را در رژیم غذایی خود جای دهید تا سلامتی کلیه‌هایتان حفظ شود.
18. کلم‌پیچ
کلم‌پیچ 33 کالری، 2.9 گرم پروتئین، 0.6 گرم چربی و 6 گرم کربوهیدرات دارد. کلم‌پیچ منبع غنی مواد مغذی مختلف است که از جمله‌های آن‌ها می‌توانیم ویتامین A، ویتامین K، ویتامین C، منگنز، کلسیم، ویتامین B6، منیزیم، پتاسیم و مس را نام ببریم. این نوع سبزی حاوی آنتی‌‌اکسیدان‌های قدرتمندی مثل کوئرستین و کائمفرول است که در جلوگیری از آسیب رادیکال‌های آزاد مفید هستند.
مصرف کلم‌پیچ می‌تواند از شما در برابر دیابت و نوروپاتی دیابتی محافظت کند. اگر در حال حاضر دچار بیماری کلیوی هستید، قبل از مصرف کلم‌پیچ با پزشک مشورت کنید. خواص دیگر کلم‌پیچ شامل کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی، مبارزه با سرطان، محافظت از چشم‌ها و… می‌شود.
19. هندوانه
هندوانه حاوی 46 کالری، 0.9 گرم پروتئین، 0.2 گرم چربی و 11 گرم کربوهیدرات است. ویتامین‌ها و مواد معدنی هندوانه شامل ویتامین سی، ویتامین آ، پتاسیم، منیزیم، ویتامین‌های ب 1، ب 5 و ب 6 می‌شود. این میوه‌ی تابستانی پرطرفدار سرشار از نوعی آنتی‌اکسیدان به نام لیکوپین است که با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و از این طریق از آسیب کلیوی جلوگیری می‌کند.
در مصرف هندوانه زیاده‌روی نکنید، وگرنه ممکن است دچار بعضی عوارض جانبی شوید. اگر به بیماری‌ کلیوی مبتلا هستید، قبل از خوردن هندوانه درباره‌ی بی‌خطر بودن آن برای سلامتی‌اتان با پزشک مشورت کنید.
مبارزه با سرطان، بهبود سلامت قلب، کاهش التهاب، جلوگیری از بیماری تباهی لکه‌ی زرد، تسکین درد عضلانی، تقویت سلامت پوست و مو و… از دیگر خواص هندوانه برای سلامتی بدن هستند.
مواد غذایی مضر برای کلیه‌ها
در بالا خوراکی‌های مفید برای حفظ سلامت کلیه‌ها را معرفی کردیم. در ادامه به مواد غذایی اشاره می‌کنیم که برای کلیه‌ها مضر هستند. اگر می‌خواهید سلامت کلیه‌های خود را بهبود دهید، از مصرف این خوراکی‌ها پرهیز کنید.
1. مواد غذایی غنی از فسفر

مصرف بیش از حد فسفر می‌تواند به کلیه‌ها فشار وارد کند. تحقیقات نشان داده‌اند که بین مصرف زیاد فسفر و افزایش خطر آسیب کلیوی بلندمدت ارتباط وجود دارد.
هرچند شواهد کافی برای تأیید این موضوع وجود ندارد که فسفر منجر به آسیب کلیوی می‌شود. بنابراین به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. مواد غذایی که فسفر زیادی دارند، شامل اقلام زیر می‌شوند.
گوشت
محصولات لبنی
بیشتر غلات
حبوبات
مغزها
ماهی
2. گوشت قرمز
پردازش بعضی از انواع پروتئین‌ها ممکن است برای کلیه‌ها یا به‌طور کلی بدن دشوارتر باشد. از جمله‌ی این پروتئین‌ها می‌توانیم گوشت قرمز را نام ببریم.
تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که گوشت قرمز زیادی مصرف می‌کنند، در مقایسه با افرادی که مقدار کمتری گوشت قرمز می‌خورند، بیشتر در معرض بیماری کلیوی قرار می‌گیرند. با این وجود به مطالعات بیشتری برای بررسی اثرات منفی پروتئین روی کلیه نیاز است.
روش‌هایی برای حفظ سلامت کلیه‌ها
به غیر از رژیم غذایی، سبک زندگی هم اثر زیادی روی سلامت کلیه‌ها دارد. در ادامه چند روش مفید برای تقویت سلامت کلیه‌ها آورده شده است.
1. فعالیت بدنی داشته باشید
ورزش کردن منظم فقط برای کوچک کردن سایز کمرتان فایده ندارد. ورزش کردن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی مزمن را کاهش دهد. همچنین می‌تواند فشار خون را کم کند و سلامت قلب را بهبود دهد که هر دو برای جلوگیری از آسیب کلیوی مهم هستند.
لازم نیست روزی 5 تا 6 ساعت ورزش با شدت زیاد کنید تا از خواص آن برای سلامتی بدن بهره‌مند شوید. پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری و حتی رقصیدن برای مدت زمان کوتاه از جمله فعالیت‌هایی هستند که می‌توانند برای سلامتی جسم و ذهن مفید باشند.
2. قند خون خود را کنترل کنید
افراد مبتلا به دیابت ممکن است دچار آسیب کلیوی شوند. زمانی که سلول‌های بدن نتوانند از گلوکز (قند) استفاده کنند، کلیه‌ها مجبور می‌شوند بیشتر کار کنند تا خون را تصفیه کنند‌. این موضوع به مرور زمان می‌تواند جان‌ شما را تهدید کند. اگر بتوانید قند خون خود را کنترل کنید، احتمال ابتلا به این عارضه در شما کاهش پیدا می‌کند.
3‌. حواستان به فشار خون خود باشد
فشار خون بالا می‌تواند منجر به آسیب کلیوی شود. اگر فشار خون بالا همراه با عارضه‌های دیگر مثل دیابت، بیماری قلبی یا کلسترول بالا رخ دهد، بدنتان به طرز منفی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
4. وزن خود را مدیریت کنید
افراد مبتلا به چاقی و اضافه وزن در معرض بسیاری از بیماری‌ها قرار دارند که می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند. این بیماری‌ها شامل دیابت، بیماری قلبی و بیماری کلیوی می‌شوند.
برای اینکه احتمال ابتلا به آسیب کلیوی را کاهش دهید، مصرف سدیم، گوشت فرآوری شده و دیگر مواد غذایی مضر برای کلیه‌ها را در رژیم غذایی خود کاهش دهید و خوراکی‌هایی را مصرف کنید که سدیم کمی دارند.
5. سیگار نکشید
استعمال دخانیات به رگ‌های خونی بدن آسیب می‌رساند. این موضوع سرعت جریان خون به کلیه‌ها را کاهش می‌دهد. استعمال دخانیات همچنین احتمال ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهد. اگر سیگار کشیدن را ترک کنید، خطر ابتلا به این نوع سرطان در شما کاهش پیدا می‌کند.
6. مایعات زیادی بنوشید
یکی دیگر از کارهایی که می‌توانید برای تقویت سلامت کلیه‌های خود بکنید، هیدراته نگه داشتن بدنتان است. مصرف منظم آب برای کلیه‌ها فواید زیادی دارد. آب به دفع سدیم و سموم از کلیه‌ها کمک می‌کند.
هر روز دست‌کم یک و نیم تا دو لیتر آب بنوشید. اینکه بدنتان به چه مقدار آب نیاز دارد، بر اساس سلامت و سبک زندگی‌اتان تعیین می‌شود. عواملی مثل آب‌وهوا، ورزش کردن، جنسیت و سلامت عمومی، همچنین باردار بودن یا شیردهی روی میزان آب لازم بدن اثر می‌گذارند.
کلام پایانی
کلیه‌ها نقش مهمی در فیلتر کردن خون و از بین بردن مواد زائد از ادرار دارند. بسیاری از مواد غذایی ممکن است به حفظ سلامت کلیه‌ها و جلوگیری از آسیب دیدن این اندام کمک کنند.
در این مقاله شما را با مواد غذایی مفید برای کلیه‌ها آشنا کرده و به چند خوراکی مضر برای این اندام اشاره کردیم. در پایان هم روش‌های مفید برای تقویت سلامت کلیه‌ها را معرفی کردیم.
منبع: health line, style craze