آریا بانو - دچار سوء‌تفاهم نشوید؛ من هم بدون تلفن همراهم اذیت می‌شوم و احساس می‌کنم تمام زندگی‌ام درون همان صفحه گوشی جای گرفته است. اما با یک روز بدون تلفن همراه می‌توانم کنار بیایم! اما برای عده‌ای از مردم، حتی تصور اینکه خبر نداشته باشند تلفن همراهشان را کجا گذاشته‌اند یا آن را همراه خود نداشته باشند، می‌تواند واقعا اضطراب ایجاد کند. اگر این احساس برایتان آشناست که باید در هر لحظه از شبانه‌روز بدانید تلفن همراهتان کجاست و فکر اینکه آن را نداشته باشید، شما را دچار وحشت می‌کند، به احتمال زیاد به «نوموفوبیا» مبتلا هستید. نوموفوبیا کلمه اختصاری برای عبارت «no-mobile-phone phobia» (ترس مرضی نداشتن تلفن همراه) است و در سال 2008 طی مطالعه‌ای بر روی اضطراب کاربران تلفن همراه در اداره پست ابداع شد. محققان دریافتند حدود 53‌درصد از کاربران بریتانیایی، وقتی تلفن همراه خود را گم می‌کنند، شارژ تلفن همراهشان تمام می‌شود یا آنتن ندارند، دچار اضطراب می‌شوند.
از این تحقیق بیش از ده سال می‌گذرد و تا امروز چیزهای زیادی تغییر کرده‌اند و اضطراب دیگری به نام «تمام‌شدن اعتبار» نیز اضافه شده است. اما آیا طی یک دهه اخیر مشکلات بدتر شده‌اند؟ بر اساس مطالعات انجام‌شده در سال 2017، موج اضطراب بین جمعیت جوان جامعه به راه افتاده است و 38‌درصد از نوجوانان، حتی یک روز هم نمی‌توانند بدون گوشی‌های هوشمند خود دوام بیاورند!
«بیودون اوگونیمی»، متخصص هیپنوتیزم، دیدگاه خود را درباره این مشکل چنین بیان می‌کند: «پیشرفت تکنولوژی به این معناست که ما به‌تدریج زندگی روزمره خود را در جیب‌هایمان حمل می‌کنیم. ما، نه‌تنها از تلفن‌های همراه خود برای برقراری ارتباط فوری با مردم جهان استفاده می‌کنیم، بلکه می‌توانیم از این طریق برای دریافت محصولات و خدمات هم هزینه بپردازیم.»
ما به‌عنوان یک جامعه، در مقایسه با گذشته، بیشتر به تلفن‌های همراه خود وابسته شده‌ایم. تلفن‌های همراه می‌توانند زندگی ما را بسیار ساده‌تر کنند و مانعی ندارد اگر از آن‌ها به نفع خودتان استفاده کنید. اما خطر زمانی پیش می‌آید که به گوشی خود وابسته شوید؛ چون ما نباید اسیر تکنولوژی خودمان شویم. شما ممکن است به علت سابقه ابتلا به مشکلات زمینه‌ای روانی از قبیل اضطراب ناشی از جدایی یا ترس‌های مرضی نیز به نوموفوبیا دچار شوید. اگر نگران سلامت روانی خود یا علائم مربوط به آن هستید، از یک متخصص باصلاحیت مشاوره بگیرید.

آیا ما به تلفن‌های همراه خود وابسته‌ایم؟
اگرچه نوموفوبیا در فهرست طبقه‌بندی آماری و تشخیصی ناهنجاری‌های روانی جای نمی‌گیرد، اما به عنوان یک ترس ویژه شناخته می‌شود. نوموفوبیا می‌تواند ترس یا نوعی از اضطراب باشد؛ اما بیشتر با اعتیاد به تلفن همراه مترادف است. در واقع، پیش‌بینی می‌شود که نوموفوبیا در فهرست بزرگ‌ترین اعتیادهای غیردارویی قرن بیست‌و‌یکم جای بگیرد.
قطعا علائم نوموفوبیا مشابه بسیاری از اعتیادهای دیگر است. بیودون می‌گوید: «اگر به طور تصادفی، تلفن همراهتان را در منزل جا بگذارید، وحشت ناشی از آن، نه‌تنها از لحاظ روانی، بلکه در سطح فیزیولوژیک هم روی شما تاثیر می‌گذارد. حتی ممکن است علائمی مانند لرزش بدن، تعریق و تپش قلب را تجربه کنید.»
رفتارهای اعتیادگونه می‌توانند سایر مشکلات روانی را به دنبال داشته باشند که از آن جمله می‌توان به کمبود عزت‌نفس اشاره کرد. اگر ما پیوسته اطمینان خود را از تلفن‌های همراهمان بگیریم (معمولا از طریق سرگرم‌شدن در فضای مجازی)، احساس خودارزشمندی‌مان وابسته به حضور در فضای مجازی خواهد شد.

چگونه رابطه خود را با تلفن همراهتان کنترل کنید؟
بهترین روش این است که با قدم‌های کوچک آغاز کنید. برای خودتان هدفی مشخص کنید؛ مثلا وقتی برای خرید به مغازه می‌روید، گوشی خود را در منزل بگذارید یا در محل کار، آن را روی میز کارتان رها کنید یا در کشو یا کیف قرار دهید. هدف این نیست که کلا قید تلفن همراهتان را بزنید؛ این کار فقط کمک می‌کند از شدت وابستگی‌تان کاسته شود.

راه درمان
برای درمان هر ترس مرضی یا اعتیادی، حمایت حرفه‌ای می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ با این وجود، چون نوموفوبیا یک مفهوم نسبتا تازه است، درمان‌های علمی انگشت‌شماری برای رفع آن وجود دارند. گرچه رفتار‌درمانی شناختی، گزینه مطمئنی به نظر می‌رسد، اما روش دیگری برای درمان ترس‌های مرضی و اعتیاد وجود دارد و آن «هیپنوتیزم» است. بیودون در این باره چنین توضیح می‌دهد: «هیپنوتیزم با تسکین علائم فیزیولوژیکی که با ترس همراه می‌شوند، کمک‌کننده است و با منطقی جلوه‌دادن موقعیت، کمک می‌کند فرد به این درک برسد که لازم نیست برده تکنولوژی باشد و می‌تواند بدون ترس‌های توهمی به زندگی خود ادامه دهد.»
نکته اینجاست که نوموفوبیا درست مانند هر ترس مرضی دیگری، یک ترس غیرمنطقی است. ما پیش از این نیز بدون تلفن همراه زنده بودیم و دلیلی ندارد که نتوانیم بدون آن به زندگی خود ادامه دهیم؛ حتی اگر آن را در منزل جا بگذاریم!