آریا بانو

آخرين مطالب

مرگ چنین خواجه نه کاری است خرد مقالات

مرگ چنین خواجه نه کاری است خرد
  بزرگنمايي:

آریا بانو - ایبنا /مدرس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس محمدرضا باطنی را زبان‌­شناس و فرهنگ‌­نگار بی‌­بدیل دانست که نبود او ضایعه‌­ای جان‌گداز برای فرهنگ ایران و جبران‌ناپذیر است.
حسن ذوالفقاری: 
از بزم طرب باده گساران همه رفتند
ما با که نشینیم که یاران همه رفتند
نه کوهکن دلشده ماندست و نه مجنون
از کوی جنون سلسله داران همه رفتند
محمدرضا باطنی (اصفهان1313-تهران 1400) زبان‌شناس و فرهنگ نویس شهیر روزگار ما و پروراننده صدها استاد و پژوهشگر و مؤلف ده‌ها اثر ارزنده نیز پس از عمری تلاش علمی درگذشت. اما یاد و نام او همواره در جوامع فارسی زبان زنده است. خدمات بی‌مثال و ارزنده این استاد بی‌بدیل به زبان فارسی از یاد نمی‌رود. او بود که ما را به دستورنویسی نوین رهنمون ساخت و فرهنگ فارسی انگلیسی جامع و کاملی را پیش روی ما نهاد. ثأثیر و نفوذ کلام او در میان شاگردانش بسیار بود. حمایت و توجه او به زبان فارسی و به‌­خصوص آموزش زبان فارسی بسیار متعهدانه بود.
آثار استاد همچون خود وی تمام مرجع فرهنگ‌­نگاری و دستورنویسی و زبان‌شناسی بودند: «توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی»،«چهار گفتار درباره زبان» «مسائل زبان‌شناسی نوین» «نگاهی تازه به دستور زبان» و «فرهنگ معاصر» (کتاب سال ایران در سال 1994) ،ترجمه «ساخت و کار ذهن»، «مقدمه‌ای بر فلسفه» و «فلسفه هنر نیچه» «زبان و زبان‌شناسی» رابرت‌هال، «زبان‌شناسی جدید» مانفرد بی یرویش، «درآمدی بر فلسفه» از جمله آثار اوست.
گرچه شاگرد استاد نبودم اما تمام کتاب‌هایش را خوانده و از علاقه‌مندانش بودم. در زمانی که در دهه هفتاد در کتاب‌های درسی سرگرم تدوین کتاب‌های دستور و تغییر رویکرد و روش آموزش آنها بودیم، روزی در دفتر فرهنگ معاصر به خدمت ایشان رسیدم. مسائل کتاب‌ها را در میان گذاشتم و از ایشان مدد خواستم. استاد که زخم خورده ابلهان راه یافته به دانشگاه بود و بر اثر نادانی مسؤولان دانشگاهی آن روز دانشگاه تهران خانه‌نشین شده بود، کمی به دستگاه آموزش و پرورش بی‌اعتماد بود. به او گفتیم که جمع ما از ارادتمندان و شاگردان وی هستیم و باید به ما اعتماد کند و کرد. البته قبل از آن با من طی کرده بود که من با کراوات می‌­آیم نگهبانی جلوی من را نگیرد! هنوز گمان و خاطر عاطر و عزیز استاد آزرده آن سال‌ها بود. برایش توضیح دادم که حالا خیلی وضع آموزش و پرورش فرق کرده و از برنامه‌­ها و متون جدید و فضای ایجاد شده گفتم و نمونه­‌ای از کتاب پیش دانشگاهی را برایش بردم. خیلی تعجب کرد و اظهار خشنودی. چند جلسه سخنرانی در سازمان کتاب‌های درسی برایش گذاشتیم که با استقبال گرم دبیران مواجه شد.
یکبار در یکی از این دیدار­ها در نقد نظام کنکور که ذوق کش و آفت دانش است، خاطره مسابقه تست زنی خودش را با فرزندش برایم بیان کرد و گفت بعد از آزمون سوالات دستوری آن سال را همزمان پاسخ دادیم. من هنوز سوال دوم را تمام نکرده بودم که فرزندم به تمام سوالات جواب داد. سوالات چنان غیردستوری و مبهم بود که من مانده بودم اما فرزندم همه را بر اساس حفظیاتش زده بود و ظاهرا پاسخهایش هم درست بود.
او دیدگاه‌های خود را درباره کتاب درسی و آموزش زبان فارسی مطرح کرد و چقدر در تغییر نگرش ما و معلمان مؤثر افتاد. در نهایت پذیرفت که عضو شورای برنامه‌ریزی کتاب‌های دستور باشد. در جلسه‌ای که همه استادان نامی و برجسته بودند، حضور یافت و شرح آن در مجله رشد زبان و ادبیات فارسی آن زمان منعکس شد. اتفاق مبارک آن بود که در آن نشست قرار شد کتاب زبان فارسی مستقل از کتاب ادبیات باشد و دستور ساختاری تدوین شود که براساس یافته‌های ‌زبان‌شناسی اما مبتنی بر سنت‌های زبان فارسی باشد و راه میانه رود که در نهایت زنده یاد دکتر وحیدیان کامیار مسؤول نگارش آن شد. او یادگارهای فراوان برجای گذاشت و یکی نیز این بود تا در دفتر زمانه همچون نامش باقی ماند.
آخرین دیدار با استاد در دفتر آقای سیاوش شاملو (فرزند احمد شاملو) بود برای تعیین خط و مشی و ادامه انتشار کتاب کوچه که ایشان را هم دعوت کرده بودند. در کنار استاد بلوکباشی و دکتر صادقی و چند تن دیگر؛ و دیگر استاد را ندیدم تا خبر درگذشت ایشان را شنیدم. و البته مرگ چنین خواجه نه کاری است خرد. نبود ایشان ضایعه‌­ای جان‌گداز برای فرهنگ ایران و جبران‌ناپذیر است. آنچه التیام می‌­دهد، میراث علمی و تربیت شاگردان مبرز ایشان است که راه و اندیشه اوستاد اوستادان زمانه را ادامه می‌­دهند.

لینک کوتاه:
https://www.aryabanoo.ir/Fa/News/586655/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بیش فعالی چیست ؟ علائم ، دلایل و درمان آن کدامند؟

عقدهٔ الکترا چیست و چگونه حل می شود؟

راه های تقویت بهره ی هوشی

قانون باور چیست و آیا می توان آن را تغییر داد؟

سندروم دیوژن چیست و چگونه درمان می شود؟

اختلال حافظه تکرار پنداری

تکنیک ای اف تی چیست و مراحل آن کدامند؟

سندرم استکهلم چیست و چگونه درمان می شود؟

توهم کوتارد چیست و علائم و درمان آن چه چیزی است؟

علائم و روش های درمان سندروم استندال یا سندرم فلورانس

ضد افسردگی های سه حلقه ای

توهم کاپگراس چیست؟

سایکومتریست چگونه کار می کند؟

رفتار تکانشی چیست و چگونه درمان می شود؟

فروپاشی عصبی چیست و چه علائمی دارد؟

اختلال دیس تایمی یا افسرده خویی چیست ؟ علل ، علائم و درمان آن

با بیمار در حال مرگ چگونه باید رفتار کرد؟

درباره اتانازی چه می دانید؟

آزار و اذیت خیابانی چیست و چگونه با آن رفتار کنیم؟

توهم فرگولی چیست؟ علل و درمان آن

فردگرایی چیست و شیوع فردگرایی در میان افراد جامعه

افسردگی غیر معمول یا آتیپیک

سندروم بیت المقدس چیست؟

آشنایی با خصوصیات زنانی که تیپ شخصیت مردانه دارند

آدم های پرتوقع چه ویژگیهایی دارند و چگونه باید با آن‌ها رفتار کرد؟

اختلال افسردگی اساسی چیست؟ دلایل و درمان آن

بیماری وسواس فکری OCD

بی اشتهایی عصبی چیست و چگونه درمان می شود؟

چگونه به شخصی بگویید که بوی بد دهان یا بدن دارند

آگورافوبیا یا ترس از فضای باز چیست؟ علل و درمان

بی‌گوشی‌هراسی (نوموفوبیا)

راههای غلبه بر افسردگی

ادیتیوولتافوبیا چیست و چگونه درمان می شود؟

افراد آب زیر کاه چه کسانی هستند؟

کربوفوبیا چیست؟ علت و درمان آن

نئوفوبیای غذایی چیست و چگونه درمان می شود؟

تراپیست کیست؟ معرفی انواع تراپی

اختلالات خلقی چیست؟ انواع اختلالات خلقی

نشخوار ذهنی چیست؟ درمان نشخوار ذهنی

ویژگی افراد درون گرا چیست؟ راههای درمان درون گرایی

آر تی ام اس (rTMS) یا تحریک مغناطیسی مغز چیست؟

مثلث کارپمن چیست؟ خروج از مثلث کارپمن

هیپنوتراپی چیست؟ موارد استفاده از هیپنوتراپی

کلمات و عبارات نشان دهنده افسردگی

روش صحیح قطع داروهای افسردگی

رشد فردی چیست؟ تاثیرات رشد فردی

قانون لاگوم چیست و چگونه سوئد را به شادترین مردم تبدیل کرده است؟

نقشه مغزی چیست؟ نحوه تهیه نقشه مغزی

آموزش انجام تمرین های مدیتیشن + نکاتی برای تازه کارها

دلایل، مزایا و معایب تغییر شغل