آریا بانو - ماه رمضان به پایان رسیده است و فرآیند تغذیه نیز عادی می‌شود. ممکن است برای برخی از روزه‌داران این سوال مطرح باشد که بعد از اتمام ایام روزه‌داری آیا لازم است برای عادی سازی شیوه تغذیه خود نکاتی را رعایت کنند؟ آیا می‌توانند در تمام وعده‌ها غذا صرف کنند یا بازگشت به شرایط عادی باید به مرور و مثلا در عرض یک هفته انجام بگیرد؟
دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه، رژیم درمانی و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این پرسش‌ها می‌گوید: اگر فرد در یک وضعیت طبیعی و عادی روزه گرفته و در تمام این مدت الگوهای کلی و صحیح تغذیه را رعایت کرده باشد، بعد از ماه رمضان هم می‌تواند همانند قبل از ماه مبارک، در فواصل زمانی مناسب و منظم، سه وعده اصلی و سه میان وعده را مصرف کند. به گونه‌ای که احساس سیری مطلوب را داشته باشند و کلیه املاح و ویتامین‌ها را نیز به اندازه کافی دریافت کند.
وی تأکید می‌کند: بازگشت یکباره مصرف غذا در وعده‌های غذایی هیچ اشکالی ندارد. البته به شرطی که افراد مراقب میزان دریافت چربی، نمک و شکر باشند و نباید هیچ یک از این مواد بخصوص شکر را بیش از اندازه مصرف کنند. استفاده از چهار گروه غذایی میوه‌ها و سبزی‌ها، نان و غلات، گوشت، حبوبات و مغزها و شیر و لبنیات حتما باید در برنامه روزانه افراد باشد.
مصرف مایعات را جدی بگیرید
همان‌گونه که می‌دانید60 درصد وزن بدن را آب تشکیل می‌دهد. البته سن و جنس در تعیین میزان آب مورد نیاز بدن تاثیر دارد. آنچنان که میزان آب در بدن افراد مسن کمتر از نوزادان و در زنان کمتر از مردان است.
از آنجا که میزان مصرف آب در ایام روزه‌داری کاهش می‌یابد، یکی از توصیه‌های مورد تأکید دکتر وفا مصرف مایعات در فاصله زمانی مناسب است تا بدن دچار کم آبی نشود.
وی ادامه می‌دهد: آب، مهم‌ترین منبعی است که مصرف آن در فصل گرما، توصیه می‌شود.
رژیمتان را رعایت کنید
افرادی که مبتلا به چاقی و اضافه وزن هستند، بدون شک قبل از ماه رمضان رژیم غذایی متناسب با شرایط این ایام را دریافت کرده‌اند. حال این سوال مطرح است که با تمام شدن ماه رمضان این افراد باید چگونه عمل کنند، آیا مراجعه به پزشک تغذیه الزامی است؟
دکتر وفا می‌گوید: این افراد می‌توانند رژیم غذایی قبل از ماه رمضان خود را دوباره اجرا کنند. برای این افراد نیز منظم غذا خوردن، مصرف صیفی‌جات و میوه بسیار حائز اهمیت است، چرا که روزه‌داران در ماه رمضان اغلب با کمبود مصرف این مواد غذایی مواجه هستند، به همین دلیل با پایان ماه رمضان باید 2 تا 3 وعده سبزی و صیفی‌جات را به اندازه کافی در برنامه غذایی خودشان بگنجانند.

چگونه چاق نشویم؟
برخی روزه‌داری را علاوه بر فیوضات معنوی آن، فرصتی مناسب برای کاهش وزن و آب شدن چربی‌های اضافه می‌دانند. این افراد نگرانی نیز دارند و آن بازگشت وزن و تجمع مجدد چربی‌هاست.
این متخصص تغذیه درباره راه‌های پیشگیری از چاقی بعد از ماه رمضان می‌گوید: چاقی به زبان ساده، بهم خوردن تعادل بین مجموع کالری‌های دریافتی از طریق خوراکی‌ها و آشامیدنی‌هاست. در صورتی که بدن بیش از حد مورد نیاز کالری دریافت کند و میزان فعالیت‌های روزانه نیز کمتر از حجم کالری‌های دریافتی باشد، در این صورت فرد با تراکم کالری و در نتیجه اضافه وزن مواجه می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: این تراکم کالری اغلب با میزان چربی مصرفی مرتبط است. افراد باید مصرف مواد غذایی که منابع اصلی چربی‌های آشکار و پنهان هستند را کنترل کنند و مصرف انواع روغن، کره، مارگارین، شیر پرچرب و گوشت چرخ کرده را در برنامه غذایی روزانه خود کم کنند. همچنین توصیه می‌شود میزان مصرف شربت و نوشیدنی‌های حاوی شکر نیز بشدت کاهش یابد.
به گفته این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران، میزان مصرف چای و قهوه نیز بهتر است به اندازه سه استکان تازه دم و کمرنگ باشد.
رفلاکس معده ربطی به روزه‌داری ندارد
در مواقعی با افرادی مواجه هستیم که با وجود مشکلات گوارشی در ناحیه معده اما به دلیل تعلقات مذهبی، همچنان روزه می‌گیرند و بعد از پایان ماه رمضان با واکنش‌هایی همچون سوزش و رفلاکس معده مواجه می‌شوند و چون گمان می‌کنند این حالات ناشی از روزه‌داری است و بعد از این ایام رفع می‌شود، به پزشک مراجعه نمی‌کنند.
دکتر وفا می‌گوید: برخلاف تصور اشتباه برخی مردم که مشکلات گوارشی همچون رفلاکس معده یا یبوست را ساده تلقی می‌کنند، این مشکلات می‌تواند نشانه‌های اولیه و فوق‌العاده خطرناک انواع بیماری‌های گوارشی باشد. یبوست می‌تواند به سرطان کولون ورکتوم و رفلاکس معده به سرطان مری و معده منجر شود.
چقدر آب مصرف کنیم؟
مصرف روزانه شش تا هشت لیوان آب، یک الگوی ایده‌آل است. میزان مصرف آب توسط هر فرد با توجه به تماس‌های محیطی با آفتاب، تعریق و فعالیت‌های روزانه می‌تواند تغییر کند. مهم‌ترین نکته درباره مصرف آب، میزان خشکی آب دهان است. در صورت بروز کوچک‌ترین خشکی در مخاط دهان و لب، باید یک یا دو جرعه آب بنوشید. این گمان بسیار اشتباه است که بگوییم الان یکی دو تا لیوان آب می‌خورم و دیگر خیالم نسبت به میزان مصرف آب راحت است.