بزرگنمايي:

آریا بانو - سیناپرس / شیر و لبنیات جایگاه ویژه ای در رژیم غذایی افراد مختلف دارند و وظیفه دولت تأمین این موارد به شکلی سالم برای سبد غذایی مردم است. اما برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این مواد غذایی ممکن است به سموم شیمیایی آلوده بوده و نیاز به کنترل بیشتری داشته باشند.
 یکی از سه اولویت اصلی نظام سلامت ایران کنترل سرطان است. در جهان نیز هزینه‌های انجام شده به منظور درمان سرطان تنها در فاصله سال‌های 2008 تا 2010 درصد قابل توجهی از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده و رقم آن 19 درصد بیشتر از هزینه درمان بیماری‌های قلبی بوده است.
این درحالی است که می‌توان با تشخیص، مداخله و درمان به موقع، چیزی حدود یک سوم مرگ‌های ناشی از سرطان را کاهش داد. یکی از زمینه‌های مداخله مؤثر به منظور پیشگیری از سرطان کنترل مواد غذایی جهت اندازه گیری و شناسایی مواد شیمیایی سرطان زا و جلوگیری از مصرف این گونه مواد غذایی آلوده است.
به عقیده متخصصان، از مهم‌ترین مواد غذایی که بسیار مغذی و پر استفاده هستند می‌توان شیر و سایر محصولات لبنی را نام برد، چراکه بازه استفاده وسیعی دارند که کودکان، بزرگسالان و سالمندان را شامل می‌شود. بنابر مطالعات انجام شده، مصرف شیر و لبنیات تأثیر مثبتی بر کسب انرژی، کسب مواد غذایی، تنظیم وزن بدن، جلوگیری از بیماری‌های قلبی و نظایر آن دارد و منجر به افزایش طول عمر، افزایش بازده جسمی و فکری، کاهش امراض عمومی، کاهش بیماری‌های استخوانی و همچنین رشد مطلوب کودکان و نوجوانان می‌گردد.
همین گستردگی استفاده باعث شده که گروهی از پژوهشگران کشور از بیمارستان بعثت نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران و انستیتو پاستور ایران تحقیقی را اجرا نمایند که در آن به بررسی وجود بقایای سموم سرطانزای آفت کش در شیرهای پیشنهاد شده به مراکز نظامی پرداخته شود.
در این تحقیق، پژوهشگران بررسی وجود سموم موسوم به ارگانوفسفره شامل حشره کش های دیازینون و مالاتیون را در شیر و لبنیات با جستجو در پایگاه‌های داده ای مختلف مانند پابمد، ساینس دایرکت و گوگل اسکالر انجام داده‌اند.
نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهند که نه تنها در ایران بلکه در سطح جهانی نیز محصولات لبنی مانند شیر به دلیل استفاده احشام از علوفه آغشته به سموم فوق می‌توانند دچار آلودگی بوده و مضرات فراوانی را برای مصرف کنندگان به همراه داشته باشند.
به گفته امیر رضا اسفندیاری، پژوهشگر بیمارستان بعثت نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران و همکارانش در این تحقیق، «با پیشرفت علم و صنعتی شدن جوامع انسانی، استفاده از مواد شیمیایی گوناگون به منظور بهره برداری هرچه بیشتر از زمین‌های کشاورزی جهت تأمین غذای مورد نیاز جمعیت رو به رشد انسانی افزایش یافته است. به گزارش سیناپرس، اما متاسفانه استفاده نادرست و غیر ایمن از این مواد شیمیایی و ندانستن عواقب و اثرات جانبی آن‌ها منجر به بروز مشکلات فراوانی در طول تاریخ گردیده است. یکی از این اثرات سوء مصرف، بروز سرطان ناشی از سموم کشاورزی است».
آن‌ها می‌افزایند: «این سموم با نفوذ در آب و خاک زمین‌های کشاورزی وارد بافت محصولات می‌گردند. چنین محصولاتی یا به طور مستقیم به مصرف انسان رسیده و این سموم وارد چرخه فیزیولوژیک بدن می‌گردند و یا به مصرف دام‌ها به منظور تهیه گوشت و لبنیات حاصل از آن‌ها می‌رسند و بدین ترتیب به شکل غیرمستقیم به بدن انسان راه می‌یابند».
این محققان با توجه به مطالب گفته شده و اهمیت فراوان حفظ سلامت افراد پیشنهاد کرده‌اند شیر و سایر محصولات لبنی معرفی شده به ارگان‌های مختلف، قبل از خریداری، تحت ردیابی و اندازه‌گیری سموم ارگانوفسفره به خصوص سوم دیازینون و مالاتیون قرار گرفته و سیستم نظارتی یکپارچه ای جهت اندازه‌گیری سموم تشکیل گردد تا در نهایت محصولاتی که دارای کمترین میزان سموم بوده‌اند مورد مصرف واقع شوند.
این نتایج علمی را نشریه «ابن سینا» منتشر شده است. این نشریه در قالب فصل نامه توسط اداره بهداشت و درمان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی آجا منتشر می‌گردد.