آریا بانو - مجله پزشکی دکتر سلام /وسواس فکری، افکاری هستند که در ذهن گیر می کنند و باعث پریشانی فرد می شوند زیرا ماهیت فکر ناراحت کننده است، همچنین به طور مکرر دوباره بروز می کنند که منجر به تشدید نگرانی می شوند. وسواس فکری خشن یا آزار دهنده است و با ماهیت جنسی از جمله خیالات است. وسواس فکری اغلب در مورد رفتارهایی است که آنها را غیرقابل قبول و نفرت انگیز می دانید. این افکار فقط فکر هستند. به نظر می رسد منشا واقعی و معنایی در زندگی فرد ندارند، اما باعث اضطراب می شوند درواقع یعنی پیام های هشداردهنده یا پرچم های قرمز نیستند بلکه فقط فکر هستند.
آنچه به این نوع افکار قدرت می دهد این است افرادی که آنها را تجربه می کنند از اهمیت این نوع افکار نگران می شوند. برخی از افراد این نوع افکار را از دیگران مخفی نگه می دارند زیرا باعث شرمندگی شان می شود. تا زمانی که تشخیص دهید فقط فکر هستند و عملی نمی شوند مضر نیستند. به گزارش هلث لاین، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دلیل رخ دادن وسواس فکری و چگونگی مدیریت آنها ادامه مطلب را بخوانید.
چه شرایطی شامل وسواس فکری است؟
هرفردی می تواند وسواس فکری را تجربه کند. بیش از 6 میلیون نفر در ایالات متحده با آن دست و پنجه نرم می کنند. با این وجود تعداد زیادی این معضل را به پزشک یا درمانگر خود اطلاع نمی دهند. وسواس فکری همیشه نتیجه یک بیماری زمینه ای نیست، همچنین به احتمال زیاد زنگ خطر نیاز به درمان را نیز برای شما به صدا در نمی آورد. با این حال، برای برخی از افراد وسواس فکری نشانه ای از وجود یک مشکل پیرامون بهداشت روان است.
اختلال وسواس فکری عملی
وسواس فکری عملی زمانی رخ می دهد که غیرقابل کنترل شوند. این نوع افکار باعث تکرار رفتارها (اجبارها) می شود به این امید که بتوانید با پایان بخشیدن به آنها از بروزشان در آینده جلوگیری کنید. نمونه هایی از این نوع افکار شامل نگرانی در مورد قفل شدن درها و خاموش شدن اجاق یا ترس از حضور باکتری در سطح است. یک فرد مبتلا به وسواس فکری عملی به طور معمول چندین بار در روز قفل ها را چک می کند یا دست های خود را چندین بار در روز بشوید. در هر دو مورد نتیجه ناسالم کیفیت زندگی آنها را مختل می کند.

اختلال استرس پس از سانحه
افرادی که با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) زندگی می کنند اغلب با وسواس فکری درگیر هستند که ممکن است به یک واقعه آسیب زا مرتبط باشد. این افکار برخی از علائم جسمی اختلال استرس پس از سانحه مانند افزایش ضربان قلب و تعریق را تحریک می کند. در برخی موارد این افکار آنقدر شدید هستند که منجر به بازگشت به گذشته و پریشانی شدید روانی می شود.
اختلالات اشتها
افرادی که دچار اختلال در خوردن شده اند به احتمال زیاد افکار مزاحمی را تجربه می کنند که برای سلامت روان آنها مضر است. این افکار در نهایت به سلامت جسمی آنها آسیب می رسانند. افراد مبتلا به اختلال خوردن به طور مکرر نگران تاثیر جسمی غذا بر بدن خود هستند که این امر به نوبه خود منجر به پریشانی شدید در مورد غذا خوردن می شود، همچنین باعث ایجاد رفتارهای اضافی مانند پاکسازی در تلاش برای جلوگیری از بروز افکار می شود.
علت وسواس فکری چیست؟
وسواس فکری به طور تصادفی رخ می دهد و برخی از افکار در مغز سرگردان هستند، سپس به همان سرعت هم از ذهن خارج می شوند و تاثیر ماندگاری ایجاد نمی کنند. افکار روزمره از بین می روند، اما وسواس فکری ماندگاری بیشتری دارند و اغلب عود می کنند. در برخی موارد وسواس فکری نتیجه یک بیماری زمینه ای بهداشت روان مانند OCD یا PTSD است، همچنین می توانند نشانه مشکل دیگری مانند یکی از موارد زیر باشد:
آسیب مغزی
زوال عقل
بیماری پارکینسون
تغییرات در سلامت روان چیزی نیست که به راحتی مورد توجه قرار گیرد. علائم اولیه برخی شرایط شامل موارد زیر است:
تغییر در الگوهای فکری
افکار وسواسی
افکار تصویر مزاحم
این افکار شرم آور نیستند، اما دلیلی برای پیگیری تشخیص و درمان هستند.
آیا درمانی برای وسواس فکری وجود دارد؟
بهترین راه برای مدیریت وسواس فکری کاهش حساسیت به فکر و محتوای آن است. این استراتژی ها ممکن است کمک کنند.
رفتار درمانی شناختی (CBT). این روش راهی برای بحث و گفتگو در مورد افکار ناراحت کننده با یک متخصص بهداشت روان است. روش های تفکر و عکس العمل را یاد خواهید گرفت که به شما در کاهش حساسیت نسبت به این نوع افکار کمک می کند.. در یک موقعیت کنترل شده درمانگر شما را در معرض عوامل وسواس فکری قرار می دهد تا بتوانید پاسخ های سالمی داشته باشید.
دارو. یک متخصص احتمال می رود برای کمک به تعادل مواد شیمیایی در مغز دارو تجویز کند. این در شرایطی مانند OCD و افسردگی امری معمول است. این داروهای تجویز شده شامل داروهای ضدافسردگی و مهارکننده ‌های بازجذب سروتونی هستند.
خود مراقبتی. یک گام خوب در جهت درمان وسواس فکری شناختن چیست: فقط افکار است، همچنین یادگیری مدیریت استرس از طریق مراقبت از خود و توسعه استراتژی های مقابله ای فعال می تواند به کاهش دفعات یا شدت افکار ناخواسته و مزاحم کمک کند.
چگونه وسواس فکری تشخیص داده می شوند؟
نخستین گام برای تشخیص صحبت با یک متخصص است وی علائم و سابقه سلامتی شما را بررسی می کند. فرد متخصص ضمن معاینه کامل بدن در برخی موارد ارزیابی مقدماتی روانشناختی را انجام می دهد. اگر هیچ مسئله جسمی را تشخیص ندهد که بتواند منشا بروز افکار مزاحم شود به احتمال زیاد شما را به یک متخصص بهداشت روان ارجاع می دهد، این افراد آموزش دیده اند تا علائم و نشانه های علل احتمالی افکار مزاحم از جمله OCD و PTSD را تشخیص دهند. از طریق جلسات فردی شما و درمانگر تلاش خواهید کرد تا افکار را هنگام بروز و نحوه پاسخگویی به آنها را کشف کنید. این روند به تشخیص و تصمیم گیری درباره علت احتمالی دیگر بروز آن کمک می کند.
چشم انداز شما درباره وسواس فکری چیست؟
درمان و پیشگیری از وسواس فکری مدتی طول می کشد، اما تسلیم نشوید. برای شرایطی مانند OCD و PTSD، پایبند بودن به برنامه درمانی می تواند به کاهش علائم، همچنین جلوگیری از افکار ناخواسته کمک کند. اگر در نتیجه یک بیماری مزمن مانند زوال عقل یا بیماری پارکینسون وسواس فکری را تجربه می کنید پایبند بودن به برنامه درمانی به کاهش افکار ناخواسته کمک می کند.
در پایان
وسواس فکری قدرتمند است زیرا به ذهن شما می چسبد و ماهیت غیرمعمول آن باعث پریشانی و اضطراب می شود. داشتن وسواس فکری همیشه به معنی این نیست که یک مسئله اساسی یا رفتاری دارید. این مدل از افکار مانند بسیاری دیگر از افکار ممکن است در طول روز بیایند و بروند، اما فقط فکر هستند. وسواس فکری اگر زندگی روزمره شما تداخل ایجاد کند باید با یک متخصص حوزه بهداشت روان صحبت کنید زیرا درمان گرفتن به کاهش حساسیت و داشتن واکنش بهتر نسبت به آنها در صورت بروز کمک می کند.