بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / «من پسری با انگیزه، پرتلاش و با حیا هستم»، «من دختری هستم که علاقه زیادی به خانواده دارم و به خاطر خانه‌داری‌ام بین دخترهای فامیل، معروف هستم»، «من در تصمیم‌گیری‌هایم، همیشه منطقی عمل می‌کنم تا در آینده پشیمان نشوم» و ... شاید شما هم در جلسات خواستگاری، حداقل یکی از این عبارت‌ها را شنیده باشید و اگر هم هنوز به سن ازدواج نرسیده‌اید در جریان باشید زیرا به زودی خواهید شنید!‌‌ با این حال و همان‌طور که می‌دانید امروز یکی از دغدغه‌های جوانان دم بخت، این است که چگونه در جلسات خواستگاری به حرف‌های طرف مقابل‌شان اعتماد کنند. هر چند بهترین راه حل، تحقیق دقیق درباره طرف مقابل و خانواده‌اش است اما در مراسم خواستگاری، تکنیک‌های کشف پنهان کاری هم می‌توانند به کمک شما بیایند.
ناهماهنگی زبان با بدن
ما انسان‌ها می‌توانیم زبان مان را وادار به دروغگویی کنیم اما بدنمان را نه، چون وقتی دروغ می‌گوییم، بدنمان با گفته‌هایمان هماهنگ نمی‌شود. در واقع بدن ما همیشه راست می‌گوید؛ به طور مثال وقتی فردی بخواهد به دروغ به چیزی پاسخ مثبت بدهد، ممکن است سرش همزمان کمی به عقب برود که این حرکت به معنی «خیر» است. در حقیقت مغز ما طوری طراحی شده است که تمام واکنش‌های طبیعی بدن را با هم هماهنگ می‌کند، به طور مثال، اگر فردی به شما گفت که «از دیدنت خیلی خوشحالم» اما لحظه‌ای اخم‌هایش درهم رفت یا روی بینی‌اش چین افتاد، بدانید راست نمی‌گوید. یادتان باشد به چشم‌تان بیشتر از گوش‌تان اطمینان کنید چون زبان بدن ناخودآگاه، اما کلام خودآگاه است. همچنین این ناهماهنگی را می‌توان میان گفته‌های خود فرد در زمان‌های مختلف مشاهده کرد. حتما شنیده‌اید که می‌گویند دروغگو کم حافظه است؟ فردی که راست نمی‌گوید، مسلما داستانی را از خودش سر هم می‌کند که ممکن است بعضی قسمت‌هایش با هم جور نباشد.
طفره رفتن از پاسخ رک و صریح
وقتی فردی در برابر پرسش‌های حساس شما از پاسخ‌های رک و صریح طفره می‌رود، به حرفش شک کنید. طفره رفتن می‌تواند به شکل جواب دادن سوال با سوالی دیگر باشد؛ به طور مثال در جواب سوال «شما سیگار می‌کشید؟» می‌گوید: «این چه سوالی است؟!» یا در جواب «آیا شما اهل عبادت هستید؟»، می‌گوید: «چه سوال خوبی! بگذار برایت داستانی را تعریف کنم...». فلسفه بافی نوعی طفره رفتن است. شما فقط یک سوال مطرح کردید و او نیم ساعت از این در و آن در می‌گوید. دست خودش نیست، او می‌خواهد موضوع اصلی را بپوشاند و ناخواسته آن قدر پرحرفی می‌کند که موضوع بین حرف‌ها گم شود. جواب‌های دروغ معمولا بسیار طولانی‌تر از حد طبیعی است و در ‌‌نهایت هم نمی‌فهمید بالاخره پاسخ طرف مثبت بود یا منفی؛ به طور مثال وقتی از طرف مقابل تان درباره وابستگی او به والدینش سوال می‌کنید و او از مزایای نداشتن وابستگی می‌گوید، محترمانه حرفش را قطع و دوباره سوال‌تان را مطرح کنید و از او جواب مستقیم بخواهید. برای مثال بگویید: «فکر کنم منظورم را درست بیان نکردم. منظورم این بود که...»
اضطراب شدید و واکنش‌های غیرعادی
اضطراب نشانه‌های زیادی دارد. اگرچه این مسئله در جلسه آشنایی کاملاً طبیعی است اما وقتی علایم اضطراب فقط زمانی بروز می‌کند که شما موضوع حساسی را پیش می‌کشید، خوب چشم و گوش‌تان را باز کنید. یادتان باشد دروغگویی یا پنهان کاری برای هیچ فردی آسان نیست و او هرقدر بخواهد این نشانه‌ها را پنهان کند قادر نیست علایم ناخودآگاه نظیر عرق کردن، سرخ شدن یا پریدن رنگ چهره، خشک کردن عرق بالای ابرو قبل از شروع و حین صحبت و... را از نظر‌ها دور کند. برای فهمیدن این موضوع، می‌توانید بحث و موضوع حساس را به درازا بکشانید و علایم اضطراب و واکنش‌های جانبی دیگر را بررسی کنید. ممکن است یک پرسش خاص فرد را دچار چنان اضطرابی کند که گلویش خشک و مجبور شود مرتب آب دهانش را قورت دهد، زیادی لب‌هایش را زبان بزند یا دستانش را به هم بمالد. واکنش شدید هیجانی هم از جمله نشانه‌های نداشتن صداقت است.
ایجاد مانع بین شما و خودش
نشستن راحت از نشانه‌های صداقت است. بنابراین اگر خواستگار شما طوری نشسته است که احساس می‌کنید می‌خواهد در زمین فرو برود یعنی حالت بدنش کاملا بسته، دست‌ها به بدن چسبیده، پشت خمیده و سر پایین است، احتمالا یا دارد از خجالت آب می‌شود یا دروغ می‌گوید؛ البته خجالت تا حدی طبیعی است، اما بیش از حد معمولش، توجیه ندارد. فرد دروغگو شاید ناخودآگاه موانعی را بین خود و شما بگذارد به طور مثال گوشی، خودکار، کتاب، ظرف میوه یا هر چیز دیگری که دم دستش باشد چرا که این کار به او احساس امنیت بیشتری می‌دهد.
سوال معکوس مطرح کنید
یکی از مهم ترین راهکارها برای تشخیص ادعای راست و دروغ در جلسات خواستگاری، طرح سوالات معکوس است به نوعی که خواسته خود را به صورت معکوس بیان کنید. تکنیک «سوال کردن معکوس» در این مواقع به کمک شما خواهد آمد. مثلاً خانم می‌تواند درباره نحوه خرج کردن از آقا چنین سوال کند: «به نظر شما این چیز بدیه که تمام درآمد خودمون رو جز برای نیازهای ضروری و اولیه خرج نکنیم و اون رو پس انداز کنیم؟ مسافرت نریم، مهمانی ندهیم، خرید نکنیم و ...؟» شما در این روش با شیوه ای غیرمستقیم، خواسته خود را درباره خسیس بودن طرف مقابل و... به نوع دیگری مطرح کرده اید و پاسخی نزدیک‌تر به واقعیت خواهید شنید.
نویسنده : دکتر حسین محرابی | روان شناس