آریا بانو - همگردی / نوروز، بهترین زمان برای سفر و گشت و گذار است؛ اوقات فراغت خانواده ها و بچه ها. قزوین انتخابی عاقلانه و هوشمندانه برای ایام عید محسوب می شود با دیدنی هایی بکر و زیبا. این بار به سراغ قلعه الموت و دریاچه اوان قزوین می رویم تا در کنار تاریخ، طبیعت را تجربه کنیم. با ما در این مقاله خواندنی همراه باشید تا بدانید دریاچه اوان الموت کجاست و از عجایب قلعه الموت آگاهی یابید.
آشنایی مختصر با شهر و دیدنی هایش
شهر قزوین یکی از شهرهای توسعه یافته ایران در باختر هست. این شهر در ارتفاع 1278 متری از سطح دریا واقع شده است. ریشه قزوین متعلق به دوران ساسانیان بوده و به دستور شاپور رونق یافت. قزوین در زمان حکومت صفوی 57 سال پایتخت ایران بود و به همین دلیل، دارای اماکن و موزه های تاریخی بسیاری است. قزوین پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران بوده و از جمله خوشنویسان معروف خط پارسی میتوان به میرعماد قزوینی اشاره کرد. در قزوین آثار کهن و باستانی گوناگونی از جمله کاروانسرای سعدالسلطنه، حمام قجر، آب انبار سردار، پیغمبریه، کاخ چهل ستون، امامزاده حسین، خیابان سپه قرار دارند.

قزوین، به علت دارا بودن 2 هزار و 500 هکتار باغستان کهن در اطراف شهر و وجود بوستان 1400 هکتاری باراجین، در سال 1392 از سوی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد. قزوین شهری فارسی زبان بوده و زبانهای تاتی، گیلکی و آذری نیز رایج ترین زبانهایش هستند. نوشته های باستانی یونان قزوین را با نام راژیا معرفی می کنند و پس از آن، در نوشته های اروپایی این شهر با نام شهر باستانی «آرساس» یا «آرساسیا» شناخته می شد. اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن «اردپا» می خواندند و ساسانیان نام این شهر را «کشوین» نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر «قسوین» ذکر شد.
به هر روی، مورخان و باستان شناسان عصر حاضر، قزوین را عربی شده «کاسپین» می دانند و بر این باورند که کاسپی ها که در سواحل دریای کاسپین می زیستند، به مرور کوچ کردند و قزوین را بنا نهادند و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای «بحرالقزوین» ذکر شد. آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. براساس مقاله قلعه الموت و دریاچه اوان قزوین باید بدانید که در قزوین انواع و اقسام نان پخت شده که شهرت بسیاری دارند.

از هنرهای سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتون دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه دوزی، آینه سازی، قفل سازی، و منبت کاری اشاره نمود. همچنین، در موسیقی نوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری را به دیار ایران زمین هدیه کرده است.
قلعه ای باشکوه و دیدنی
قلعه الموت قزوین مقر حسن صباح یکی از قلاع تاریخی ایران است. پیرامون دژ از هر چهار سو، پرتگاه بوده و تنها راه ورود به آن در انتهای ضلع شمال شرقی است. این دژ به عنوان پایگاه مرکزی فعالیت حسن صباح بنیادگذار حکومت نزاریه اسماعیلیان و دیگر رهبران آنها بشمار می رفت. بدلیل شرایط سخت جغرافیایی، بنا از دسترسی خلفای بغداد و سپاهیانش به دور بود و دستیابی بر آن بسیار سخت. امروزه، بخش بزرگی از برج و باروی این بنای سترگ ویران شده و باقی مانده های این اثر تاریخی در بهمن 1381 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.
براساس مقاله عجایب قلعه الموت باید بدانید که بنا از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده و طولش حدود 120 متر و عرضش در نقاط مختلف بین 10 تا 35 متر متغیر است. دیوار شرقی قلعه بالا یا قلعه بزرگ که از سنگ و گچ ساخته شد، کمتر از سایر قسمت ها آسیب دید. طولش حدود 10 متر و ارتفاع آن بین 4 تا 5 متر است. در طرف جنوب و در داخل صخره، اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بود. در جانب شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع 2 متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده شده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شد. در جانب شمال غربی قلعه بالا نیز دو اتاق در داخل سنگ کوه کنده اند.
در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را کاملا تخلیه کنند، دوباره پرآب می شود. احتمال می دهند که این چاله با حوض جنوبی ارتباط داشته باشد. در پای این اتاق، دیوار شمالی قلعه به طول 12 متر و پهنای 1 متر قرار دارد که از سطح قلعه پایین تر واقع شد و پرتگاه مخوفی دارد. براساس مقاله عجایب قلعه الموت باید بدانید که در جانب جنوب غربی این قسمت قلعه، حوضی به طول 8 متر و عرض 5 متر در سنگ کنده اند که هنوز هم بر اثر بارندگی های زمستان و بهار پر از آب می شود. در کنج جنوب غربی این حوض، درخت تاک کهنسالی جلب توجه می کند. این قسمت از قلعه، به احتمال زیاد همان محلی است که حسن صباح مدت 35 سال در آن اقامت داشت و پیروانش را رهبری نمود.
در جانب شرقی قلعه، پاسداران قلعه و افراد خانواده های آنها ساکن بوده اند. در حال حاضر، آثار کمی از دیوار جنوبی این قسمت باقی مانده اند. در جانب شمال این دیواره، 10 آخور برای چارپایان در داخل سنگ کوه کنده شدند. گذشته از آثار دیوار جنوبی، دیوار غربی این قسمت به ارتفاع 2 متر هم چنان پابرجاست، ولی از دیوار شرقی اثری دیده نمی شود. در این سمت، سه آب انبار کوچک در دل سنگ کنده و چند اتاق نیز در سنگ ساخته شده اند که در حال حاضر ویرانه هستند. بین دو قسمت قلعه یعنی قلعه بالا و پایین میدانگاهی قرار دارد که بر گرداگردش دیواری محوطه قلعه را به دو قسمت تقسیم کرده است. براساس مقاله عجایب قلعه الموت باید بدانید که بنا در شوال 654 هجری قمری به دستور هلاکوخان مغول به آتش کشیده و ویران شد و از آن پس، به عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت.

دریاچه ای دیدنی که اوج زیبایی است
دریاچه اوان الموت 89 امین اثر طبیعی است که سازمان میراث فرهنگی آن را در بهمن 1389 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار داد. براساس مقاله دریاچه اوان الموت کجاست باید بدانید که دریاچه اوان الموت در نیمه شمالی الموت، در دامنه کوه خشچال و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد شهر قزوین قرار دارد. این دریاچه بیش از هفتاد هزار متر مربع مساحت داشته و در ارتفاع هزار و هشتصد و پانزده متری از سطح دریا واقع شده است. طولش در طویل ترین قسمت 325 متر و عرض آن 275 متر هست. تنها از آب چشمه های کوچک زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه شده و بخش ناچیزی از آن هنگام بارندگی تأمین می شود. براساس مقاله دریاچه اوان الموت کجاست باید بدانید که در تابستان محل ماهیگیری، آب تنی و قایقرانی و در زمستان قابل اسکی سواری است.
احتمالا 500 سال پیش بر اثر لغزش بوجود آمد که این لغزش در حال حاضر غیرفعال است. اعتقادی وجود دارد مبنی بر اینکه دریاچه اوان بازمانده دریاچه بزرگی در قدیم است. براساس مقاله دریاچه اوان الموت کجاست باید بدانید که از گیاهان داخلش هم میتوان به نی بن در آب و گیاهان غوطه ور خوشاب و چنگال آبی اشاره کرد که محیط مناسبی را برای پرورش ماهیانی چون اردک ماهی بوجود می آورند. از گونه های جانوری اطراف دریاچه اوان میتوان به کل و بز کوهی اشاره داشت.