بزرگنمايي:

آریا بانو - کتاب کاله/ شیر‌برنج از جمله غذا‌های ساده و در عین حال کامل و مقوی و البته بین‌المللی است. می‌دانستید شیر‌برنج اصلا یک غذای اسطوره‌ای ایرانی است؟ از شیر‌برنج در شاهنامه به «شیر با» نام برده شده است. شیر برنج هم برای صبحانه مناسب است هم برای ناهار و شام و در اغلب کشور‌های دنیا به خصوص روسیه و هند برای تمام وعده‌های غذایی بسیار محبوب و پرطرفدار است. به نظر می‌رسد در ماه‌هایی مثل محرم و ماه رمضان به خصوص برای نذری و ماه رمضان برای وعده‌های سحر و افطار بلد بودن طرز تهیه مجلسی شیربرنج بیشتر از همیشه به کار می‌آید. شیربرنج را چه برای نذری و چه برای سحری و افطاری ماه رمضان سرو کنید در هر صورت هم سیر می‌شوید و هم غذایی کامل و مفید میل کرده‌اید.
مواد لازم برای 20 نفر
برنج نیم دانه: 3 لیوان
شیر پر چرب: 14 لیتر
خامه صبحانه سبک: یک بسته
شکر: 3 قاشق غذاخوری سر پر (اضافه کردن شکر اختیاری است)
خلال پسته: 5 قاشق غذاخوری
خلال بادام: 5 قاشق غذاخوری
نمک: 1 قاشق غذاخوری
گلاب: 1 استکان
هل آسیاب شده: 1 قاشق غذاخوری
این مقدار مواد در دستور پخت شیربرنج برای 20 نفر تدارک دیده شده است. برای تعداد بیشتر بسته به تعداد نفرات مواد را به نسبت دو یا سه برابر یا بیشتر کنید. مثلا برای طرز تهیه شیربرنج برای 100 نفر مقدار این مواد را 5 برابر کنید. یا برای طرز تهیه شیربرنج برای 4 نفر مقدار این مواد را 1/5 کنید.
طرز تهیه
برای درست کردن شیر‌برنج خوشمزه نذری مجلسی ابتدا باید برنج‌ها را خوب بشورید و سپس به مدت یک الی دو ساعت با مقداری نمک خیس کنید. بعد از این مدت آب روی برنج را خالی کنید و دوباره دو لیوان آب اضافه کنید و اجازه دهید برنج روی شعله ملایم گاز خوب بپزد و حسابی له شود و وا برود. اگر برنج هنوز له نشده بود و دانه بود باز هم مقداری آب اضافه کنید. برنج برای شیربرنج باید له شده باشد و وا برود و آب برنج کاملا بخار شود. در نهایت باید یک برنج کاملا له و شفته داشته باشید.
در مرحله بعد شیر پر چرب و یک بسته خامه صبحانه را به برنج اضافه کنید و هم بزنید. شعله گاز را زیاد کنید و زمانی که شیر‌برنج به جوش آمد یک قاشق غذاخوری شکر (اختیاری) و یک قاشق غذاخوری هل اضافه کنید (اگر طعم هل را در غذا نمی‌پسندید آن را حذف کنید). مراقب باشید شیر‌برنج سر نمی‌رود. حالا دوباره شعله گاز را کم کنید تا شیر و برنج خوب با هم بپزند و شیربرنج حسابی جا بیفتد. بعد از اضافه کردن شیر، شیر‌برنج را مرتب باید هم بزنید که ته نگیرد.
زمانی که غلظت شیربرنج به اندازه دلخواه رسید (باید بافتی شبیه شله زرد پیدا کند) در مرحله آخر یک استکان گلاب به آن اضافه کنید. وقتی که شیربرنج کاملا جا افتاد و غلیظ شد (مثل شله زرد) نمک آن را اندازه کنید (اگر شیربرنج شیرین دوست دارید شکر آن را اندازه کنید) هم بزنید و از روی گاز بردارید. شیربرنج را زمانی که هنوز داغ است در ظرف‌های مورد نظر سرو کنید، چون وقتی شیربرنج کمی سرد شود یک لایه از چربی شیر روی آن تشکیل می‌شود و برای سرو کردن ظاهر خوبی ندارد. روی شیربرنج مجلسی را با خلال پسته و بادام، کشمش یا در صورت تمایل با میوه‌هایی مثل موز تزیین کنید.
*اگر شیر برنج را ساده دوست دارید همین مراحل دستور پخت شیربرنج را طی کنید و هل، گلاب و خلال‌های پسته و بادام را حذف کنید. شیربرنج ساده را هم با نمک یا شکر می‌توانید خوش طعم کنید. طرز تهیه شیر برنج دزفولی که بسیار مشهور است به همین ترتیب است، بدون هل و گلاب و انواع خلال و فقط با نمک یا شکر در دستور پخت شیربرنج. شیربرنج عربی معمولا شکر دارد و شیرین است و از هل و گلاب در تهیه آن استفاده می‌شود.
*شیربرنج را زمانی که هنوز داغ است در ظرف‌های مورد نظر سرو کنید و اجازه دهید سرد شود یا به همان صورت میل کنید. اگر شیربرنج را بعد از سرد شدن سرو کنید شیربرنج آب می‌اندازد. اگر هم شیربرنج را سرد دوست دارید اجازه دهید در دمای اتاق خنک شود و سپس در یخچال بگذارید تا خنک شود. به این ترتیب شیربرنج آب نمی‌اندازد.
*برای درست کردن شیربرنج خوشمزه مجلسی از شب قبل خلال پسته و بادام را در شکر و گلاب یا فقط گلاب خیس کنید تا حسابی طعم بگیرند. برخی برنج را هم از شب قبل به جای آب در گلاب خیس می‌کنند.
*برای درست کردن شیربرنج خوشمزه و جا افتاده حتما از برنج مرغوب ایرانی استفاده کنید. اگر از برنج نیم دانه استفاده نمی‌کنید برای له شدن برنج به مقدار بیشتری آب نیاز دارید. اگر هم از برنج نیم دانه استفاده می‌کنید از نوع مرغوب استفاده کنید.
*اگر شیر برنج را با شکر می‌پسندید به هیچ وجه در مراحل پخت نمک به آن اضافه نکنید و برعکس اگر شیربرنج را با نمک می‌پسندید اصلا شکر به آن اضافه نکنید.
*در طرز پخت شیر برنج رژیمی خامه را حذف کنید اگر چه اضافه کردن خامه طعم شیربرنج را لذیذتر و بافت آن را کرمی و لطیف می‌کند. شیربرنج را اگر به عنوان غذایی برای دوران سرماخوردگی درست می‌کنید (به خصوص به عنوان غذایی مقوی برای افراد مبتلا به بیماری کرونا) بهتر است بدون خامه و با چربی کمتر باشد.
*اگر طعم دارچین را در شیربرنج می‌پسندید در هنگام پخت یک عدد چوب دارچین به شیربرنج اضافه کنید و بعد از پختن شیربرنج چوب دارچین را از آن خارج کنید.
*شیربرنج یک غذای بسیار مفید برای افزایش وزن کودکان و افرادی است که مشکل کمبود وزن دارند. علاوه بر این شیربرنج توان جسمی و جنسی را افزایش داده، به بهبود وضعیت خواب کمک و پوست را خوش رنگ و باز می‌کند.
*برای درست کردن شیر‌برنج خوشمزه نذری مجلسی می‌توانید از شیرعسلی هم استفاده کنید. به این ترتیب میزان شکر را با توجه به ذائقه کمتر کنید و خامه را هم حذف کنید، چون شیرعسلی هم بافت خامه را دارد و هم شیرین است.
*طرز تهیه شیربرنج شمالی هم به همین ترتیب است و در دستور پخت آن نمک، برنج نیمه، گلاب و شیر استفاده می‌شود.
*شیر برنج ساده را با عسل یا مربا و نان میل کنید. شیر برنج یکی از انواع صبحانه ساده و شیک برای مهمانی و به خصوص در رژیم غذایی کودکان و افراد لاغر هم هست.