بزرگنمايي:

آریا بانو - شرق /«ردپای عشق در شعر زنان جهان» عنوان مجموعه‌ای از اشعار شاعران زن «از هزاره‌های قبل از میلاد تا امروز» است که با گردآوری و ترجمه فریده حسن‌زاده در نشر زرین اندیشمند منتشر شده است. از فریده حسن‌زاده پیش‌تر شعرهایی هم منتشر شده بود و اشعاری هم به زبان انگلیسی از او به چاپ رسیده است. در این مجموعه شعرهایی از حدود 40 شاعر زن گردآوری شده و ویژگی مشترک شعرهای مجموعه نیز آن‌طورکه در عنوان کتاب هم دیده می‌شود، عاشقانه‌بودن آنهاست. مترجم کتاب پیش از هر شعر شاعرش را به شکل مختصر معرفی کرده و به برخی از ویژگی‌های مهم شاعر اشاره کرده است.
سافو، آثروه ودا، اوتومو نو ساکانوئه، کاسا-نو-آیراتسوم، اونو نو کوماچی، آی یو سوان سی‌اچ، لیدی سوآ نو نی‌شی، آیزومی شیکیبو، شکیشی نایشینو، آکا ماهادوی، کوان تائو شنگ، گاسپارا ستامپا، الیزابت اول، آن دادلی برادستریت، لیدی مری ورت لی مونتاگیو، هوسو هونگ، الیزابت برت برانینگ، آن برونتی، الا ویلر ویلکاکس، ویتوریا آکنور پامپیچ، سارا تیز دیل، می‌سوانسن، نینا کاسین، الیزابت جنینگز، لیندا پاستن، کاملا داس، ادلیا پرادو، مارگارت اتوود، شارون الدز، لوئیز الیزابت گلوک، کرول آن دافی، لریسا شمیل، جین پوپک، سینتیا فولر، می‌می خلوتی، شومن هاردی شاعرانی هستند که شعری از آنها در این مجموعه آمده است. همین‌طور که دیده می‌شود در این مجموعه شعرهایی از شاعران زن با ملیت‌های مختلف گردآوری شده و بسیاری از آنها در اینجا چندان شناخته‌شده نیستند و ازاین‌رو معرفی کوتاهی که در کتاب درباره آنها نوشته‌شده به درک بهتر شعرها کمک می‌کند. کتاب با شعری از سافو آغاز می‌شود؛ شاعری که مربوط به قرن ششم قبل از میلاد است. در بخشی از معرفی او در کتاب آمده: «این شاعره را قرون متمادی به جرم بی‌پروایی در عشق و دلدادگی نادیده گرفتند و پوشیده در غبار غرض‌ورز‌ی‌های مردسالاری به دست فراموشی سپردند؛ با دست‌نوشته‌های پاره، پراکنده، و مدفون در شنزاران، در شب ظلمانی مقبره‌های مصری، او را، این زن را، این شاعر را محروم کردند از اشعارش، از حقیقت تاریخی‌اش. و نویسندگان مدرن معاصر نیز با تبعید او به انزوای افسانه‌ها و اساطیر، آخرین ارتباط او را با بودگان بریدند. پیرامون زندگی او چه در زمان حیاتش و چه بعد از آن شایعات بسیاری ساخته و پرداخته‌اند اما دو‌هزار‌و‌پانصد سال بعد از مرگش، ابیات اندکی که از 9 جلد کتاب اشعارش باقی مانده‌اند، قدرت آفرینندگی او را برملا می‌کنند و او را به عنوان نخستین شاعره مدرن جهان به ما می‌شناسانند». مترجم کتاب در توضیحاتش به این نکته هم اشاره کرده که اگرچه افلاطون، سافو را دهمین الهه هنر دانسته بود و بزرگ‌ترین شاعران رومی نیز از مریدان او بودند، اما با این ‌حال تنها در زمانه ماست که جایگاه و ارزش واقعی او روشن شده است. همان‌طور که گفته شد، در این کتاب شعرهایی از شاعرانی از کشورهای مختلف از گذشته تا امروز انتخاب شده و آخرین شاعری که شعری از او در کتاب دیده می‌شود. شومن هاردی، شاعر و نقاش معاصر کردی‌الاصلی است که متولد سلیمانیه عراق است. چند شعر کوتاه از او در کتاب ترجمه شده که در یکی از آنها با عنوان «فرزندان من» می‌خوانیم: «می‌توانم صدای فرزندانم را بشنوم/ که انگلیسی را روان حرف می‌زنند/ و کردی را دست‌و‌پا‌شکسته./ و هرگاه ملامتشان کنم/ در گوش یکدیگر خواهند گفت: خب حق دارد، کرد است دیگر!/ این‌چنین بیگانه خواهم ماند در خانه خودم؟».
«عاشقانه‌های مردانه از هزاره‌های قبل از میلاد تا امروز»، مجموعه شعر دیگری است که این نیز با انتخاب و ترجمه فریده حسن‌زاده در نشر زرین اندیشمند منتشر شده است. در این کتاب نیز شعرهایی گردآوری‌شده که عشق مضمونی اصلی و تکرارشونده در آنها بوده است. این کتاب مجموعه‌ای مفصل است که هم شعرهایی از شاعران مشهورتر در آن دیده می‌شود و هم شعرهایی از چهره‌های کمتر شناخته‌شده. این مجموعه با «غزل غزل‌های سلیمان» آغاز می‌شود. در این کتاب نیز درباره هر اثر و شاعرش معرفی کوتاهی نوشته شده که به درک بهتر شعرها کمک می‌کند. همان‌طورکه در کتاب هم اشاره شده، «غزل غزل‌ها» در واقع بخشی شاعرانه از تورات استو بنا بر روایت کتاب مقدس عهد قدیم، سروده‌های حضرت سلیمان است که در قرن دهم پیش از میلاد زندگی می‌کرده است. یکی از چهره‌های کلاسیکی که در این مجموعه شعرهایی از او دیده می‌شود، جان میلتن، شاعر قرن هفدهم انگلستان است. در بخشی از توضیحاتی که درباره او آمده، می‌خوانیم: «حضور جان میلتن در این کتاب که به عاشقانه‌های شاعران مرد اختصاص دارد، به خاطر عشق والا و اصیل او به آزادی عقیده و مرام انسانی است. پیش از او بیشتر شاعران انگلیسی به علت وابستگی‌شان به دربار در حد مدیحه‌سرایان باقی می‌ماندند و استقلال فکری و ادبی آنها میسر نمی‌شد. جان میلتن نخستین شاعر جمهوری‌خواه بریتانیا بود که دین و اخلاق حاکم را زیر سؤال برد. وقتی قانون الغای آزادی مطبوعات در سال 1643 به تصویب مجلس رسید، او با نگارش مقاله‌‌ای مخالفت خود را به اطلاع لردها و مجلس عوام رساند و مستقیم آنها را خطاب قرار داد...». در بخشی از شعر «عاشقانه حوا برای آدم» از میلتن که در این مجموعه ترجمه شده می‌خوانیم: «در هم‌صحبتی با تو از یاد می‌برم زمان را،/ گردش فصول و همه زیبایی‌های طبیعت را./ شیرین است نفس صبحگاهی، لحظه سپیده‌دمان،/ نغمه دلکش پرندگان،/ باشکوه است برآمدن خورشید/ و تابیدن نور بر گستره چشم‌نواز زمین،/ روشن‌شدن سبزه، درخت، میوه، و گل/ با شبنم رخشان بر آن،‌ هوای پاکیزه پس از باران، خاک خوش‌بوی بارآور، و غروب دل‌انگیز آفتاب...».