بزرگنمايي:

آریا بانو- تشخیص سرطان اغلب با سابقه پزشکی خانوادگی، انتخاب سبک زندگی یا موارد دیگر در محیط مرتبط است. اگرچه نمی توان سابقه خانوادگی یا محیط زندگی را کنترل کرد اما اگر مستعد بیماری های خاصی هستید، عادات سبک زندگی سالم مانند داشتن رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم، کنترل قرارگیری از دود سیگار و ترک آن همگی در کنترل شماست.

عوامل خطری وجود دارند که مهم است نسبت به آن ها مطلع باشید و برای کاهش خطر خود، در برابر سرطان انجامشان دهید.براساس آمار سالیانه 630-852 زن به انواع سرطان مبتلا می شوند و حدود 282-500 نفر از آن ها براثر آن می میرند بنابراین دانستن عوامل خطر و یادگیری برای اصلاح آن ها بسیار کلیدی است.

گاهی اوقات علت سرطان بسیار پیش پا افتاده است اما در اجرای آن سهل انگاری می شود، مانند استفاده از ضدآفتاب برای پیشگیری از سرطان پوست. پزشکان توصیه می کنند با توجه به سابقه خانوادگی و سبک زندگی با پزشک خود در مورد عوامل خطر ساز صحبت کنید. دانستن اینکه چه چیزی در انتظار شماست می تواند برای انجام غربالگری، تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی کمک بزرگی کند.

سرطان هایی که بیشتر زنان بدان دچار می شوند

1. سرطان سینه :

احتمال زنان در ابتلا به سرطان سینه یک نفر در هر 8 نفر می باشد. درحالی که هیچ روش قطعی برای پیشگیری از سرطان سینه وجود ندارد و بسیاری از عوامل از عهده شما خارج می باشند، آگاهی از شایع ترین عوامل خطر که در ذیل آمده است می تواند به شما کمک کند تا با آن هایی که تحت کنترل تان نیستند، مقابله کنید.

جنسیت مونث :

سرطان سینه در زنان حدود 100 برابر بیشتر از مردان است.

سن :

دو نفر از 3 نفر زنی که به سرطان سینه دچار می شوند، بالای 55 سال سن دارند.

سابقه خانوادگی :

اگر مادر، خواهر یا دخترتان مبتلا به سرطان سینه باشند خطر ابتلای شما دو برابر می شود. چنان چه دو نفر از خویشاوندان نزدیک تان مبتلا شده باشند خطر شما سه برابر خواهد شد. همانطور که در بخش های قبلی بهداشت و سلامت نمناک خواندید براساس گفته پزشکان، دستورالعمل های غربالگری براساس سابقه خانوادگی کمی متفاوت است بنابراین با پزشک خود در مورد بهترین راهکار و عملکرد صحبت کنید.

ژن :

تصور می شود بین 5-10 درصد از سرطان های سینه ناشی از جهش های ژنی خاص وراثتی باشد. برکا یک(brca1 ) مربوط به کروموزوم 17 و برکا دو(brca2) مربوط به کروموزوم 13 شایع ترین جهش مرتبط با این بیماری است.

نژاد :

زنان سفید پوست بیشتر از سایر نژاد ها مستعد ابتلا به سرطان سینه هستند. دلیل این اتفاق آن است که تومورهای آن ها ممکن است سریع تر رشد کرده و درمرحله پیشرفته تری ظاهر می شوند.

بافت متراکم سینه :

بافت فیبری و غده ای به دلیل افزایش سن، یائسگی، مصرف دارو های خاص، بارداری و ژنتیک بیشتر از بافت چربی است و می تواند خطر سرطان سینه را تا 2 برابر افزایش دهد و تشخیص سرطان های اولیه در ماموگرافی را دشوار تر کند.

پرتو درمانی قبلی قفسه سینه :

زنانی که قبلا به دلیل سرطان دیگری تحت معالجه قرار گرفته اند بیشتر در معرض خطر سرطان سینه هستند به ویژه اگر در دوره رشد سینه های خود تحت درمان قرار گرفته باشند .

دوره های قاعدگی بیش از میانگین متوسط :

شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی و شروع یائسگی بعد از 55 سالگی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد .

عدم حاملگی یا حاملگی دیررس ( بعد از 30سالگی ):

به طور کلی این دو عامل خطر کلی سرطان سینه را افزایش می دهد. اگرچه بارداری ممکن است خطر ابتلا به زیرگروه های خاص سرطان سینه را افزایش دهد :مانند بیماری منفی سه گانه .

مصرف قرص های پیشگیری از بارداری :

به نظر می رسد 10 سال پس از قطع مصرف قرص پیشگیری از بارداری توسط زنان میزان خطر ابتلا به سرطان سینه به حالت طبیعی برمی گردد.

مصرف داروی درمانی دی اتیل استیل بسترول :

مصرف این دارو که یکبار برای پیشگیری از سقط جنین استفاده می شود؛ به طور خفیف خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد.

هورمون درمانی بعد از یائسگی :

دوری از این درمان خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد.

عدم شیردهی :

عدم شیردهی ممکن است کمی خطر سرطان پستان را افزایش دهد.

اضافه وزن ( به ویژه بعد از یائسگی ) :

خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. مراجعه به یک متخصص تغذیه برای اصلاح رژیم غذایی می تواند به کاهش وزن و خطر ابتلا به سرطان کمک کند. علاوه براین، کاهش وزن می تواند میزان استروژن را کاهش دهد.

سرطان سینه با افزایش هورمون استروژن رابطه دارد و این هورمون در افرادی که چاق هستند، بیشتر است.

ورزش نکردن: 

با خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط است بنابراین اگر کم تحرک هستید هدف خود را برای تحرک بیشتر قرار دهید.

مصرف گوشت قرمز: 

با سرطان سینه مرتبط است اما محققان هنوز در این باره مطمئن نیستند که آیا واقعا منجر به بیماری می شود یا خیر. اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستید مصرف گوشت سفید و غذاهای دریایی را در رژیم خود قرار دهید.

2. سرطان ریه و نایژه :

پیش بینی می شود سرطان ریه و نایژه 12 درصد از موارد سرطان در زنان و 25 درصد آمار مرگ و میرجهانی می باشد. احتمال ابتلای زنان به سرطان ریه یک در 17 است . اگر نگاهی به درصد مرگ و میر افراد مبتلا به این نوع سرطان بیاندازید متوجه می شوید که سرطان ریه بسیار کشنده است. اگرچه سرطان سینه در زنان شیوع بیشتری نسبت به سرطان ریه دارد اما علت اصلی مرگ و میر افراد بر اثر این سرطان بیشتر است.

نکته جالب توجه این است که اگر افراد از استعمال سیگار خودداری کنند آمار ابتلا به سرطان ریه در زنان تا 80 درصد و در مردان به 90 درصد کاهش خواهد یافت. به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، افراد سیگاری 15-30 برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری درمعرض خطر سرطان ریه هستند یا میمیرند. سابقه خانوادگی نیز درابتلا به این سرطان نقش مهمی دارد.

از دیگر عواملی که خطر سرطان ریه را افزایش می دهد عبارتند از؛ قرارگیری در معرض :

•  دود سیگار
•  گاز رادون
•  آزبست
•  آرسنیک ( استنشاقی یا در آب آشامیدنی )
•  دود اگزوز دیزل
•  آلودگی هوا

علاوه بر پیروی از یک برنامه ورزشی و رژیم غذایی سالم، پرهیز از استعمال سیگار نیز به کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه کمک می کند. 

3. سرطان روده بزرگ و رکتوم :

سرطان روده بزرگ و رکتوم 8 درصد از کل موارد سرطان و مرگ و میر ناشی از سرطان زنان را تشکیل می دهد. احتمال ابتلا به این سرطان در زنان یک به 24 است . در حالی که سرطان روده بزرگ و رکتوم می تواند در جوانان و نوجوانان رخ دهد اما بیشتر موارد در بزرگسالان 50 ساله یا بالاتر تشخیص داده می شود.

طبق نظریه ی انجمن انکولوژی بالینی، میانگین سنی که زنان به این سرطان مبتلا داده می شوند 72 سال است و برای مردان میانگین سنی 68 سال است.

علاوه بر سن، چندین عامل خطر دیگر نیز وجود دارد که برخی از آن ها قابل کنترل هستند از جمله:

• سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان روده بزرگ یا پولیپ
• ابتلا به یک بیماری التهابی روده از جمله کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون
• کم تحرکی
• استعمال سیگار
• رژیم غذایی حاوی گوشت قرمز یا فرآوری شده یا مصرف کم میوه و سبزیجات
• اضافه وزن یا چاقی
• دیابت نوع 2

تشخیص به موقع برای درمان این نوع از سرطان می تواند نجات دهنده باشد. رشد سلول های غیرطبیعی در روده بزرگ معمولا 10-15 سال طول می کشد به این معنا که انجام آزمایش غربالگری کولونوسکوپی منظم برای پیگیری پولیپ و برداشتن آن ها قبل از بدخیم شدن به شما از پیشگیری عواقب بد این سرطان کمک خواهد کرد.

توصیه می شود با پزشک خود در مورد وضعیت تان صحبت کنید تا ببینید آیا باید زودتر از 50 سالگی برای کولونوسکوپی اقدام کنید یا خیر. مطالعات متعددی نشان داده است که دریافت کلسیم - از طریق رژیم غذایی یا مکمل با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ ارتباط دارد.

محدود کردن مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده و افزایش مصرف فیبر نیز می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد زیرا با ترکیباتی که دارند به سرعت در روده حرکت نمی کنند. از طرف دیگر فیبر به سرعت دفع مواد از روده بزرگ کمک می کند و خطر شما را کاهش خواهد داد.

4. سرطان رحم :

سرطان رحم 7 درصد از کل موارد سرطان و 4 درصد از مرگ و میر زنان را شامل می شود. احتمال ابتلا به سرطان رحم در زنان یک در 36 است . سرطان رحم ( که تحت عنوان سرطان آندومتر نیز شناخته می شود ) سرطانی در پوشش رحم است و شایع ترین نوع سرطانی است که بر اندام های تولید مثل زنان تاثیر می گذارد که شیوع آن نسبت به سرطان دهانه رحم یا سرطان تخمدان بیشتر است.

امروزه مشخص شده است عامل اصلی ابتلا به این سرطان ویروس " پیلومای انسانی" ( اچ پی وی ) می باشد . تغییرات هورمونی به ویژه مربوط به هورمون استروژن، نقش مهمی در خطر ابتلا به سرطان رحم دارد. سرطان رحم نیز همانند سرطان سینه، می تواند با استروژن مرتبط باشد.

برخی از مواردی که می توانند بر سطح هورمون ها تأثیر بگذارند و خطر سرطان رحم را افزایش می دهند شامل مصرف استروژن پس از یائسگی، قرص های پیشگیری از بارداری، چرخه قاعدگی زیاد ( بیش از یک عمر )، استفاده از تاموکسیفن در سرطان سینه گذشته یا حال، عدم باردار شدن، چاقی، و داشتن برخی تومورهای تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک می شود.

از دیگر عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهند، عبارتند از:

•  رژیم غذایی پر چرب یا پر کالری
•  سن
•  دیابت
•  سابقه خانوادگی سرطان رحم یا روده بزرگ
•  سابقه شخصی سرطان سینه یا تخمدان
•  هیپرپلازی آندومتر ، ضخیم شدن پوشش رحم

استفاده از دستگاه داخل رحمی غیرهورمونی (IUD) برای پیشگیری از بارداری با کاهش خطر ابتلا به سرطان رحم مرتبط است.

5. سرطان تیروئید :

انتظار می رود سرطان تیروئید 5 درصد از کل موارد سرطان و 3 درصد از کل مرگ و میر را تشکیل دهد. احتمال ابتلا به سرطان تیروئید در زنان یک در 57 است . از آن جا که برخی از عوامل خطر سرطان تیروئید خارج از کنترل ما می باشد ممکن است پیشگیری از اکثریت آن ها ممکن نباشد اما مهم است با این عوامل آشنا شوید بنابراین اگر درمعرض خطر ابتلا به این بیماری هستید می توانید آزمایشات لازم را برای تشخیص و درمان به موقع تومور های آن انجام دهید.

عواملی که می تواند خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهد، عبارتند از:

•  جنسیت مونث
•  سن ( اغلب در 40- 50 سالگی تشخیص داده می شود )
•  برخی از جهش های ژنتیکی مانند ژنRET ( آزمایش خونی که اگر سابقه خانوادگی سرطان تیروئید مدولار داشته باشید، می تواند تعیین کند این ژن را دارید یا خیر )
•  سابقه خانوادگی سرطان مدولاری تیروئید یا سایر سرطان های تیروئید ، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی، سندروم کودن و سندروم کارنی نوع یک
•  قرار گرفتن در معرض اشعه ها
•  رژیم غذایی حاوی ید کم

هر تغییر مثبتی را می توانید در سبک زندگی خود ایجاد کنید که بیشتر آن ها شامل تغییرات ساده ای در رژیم غذایی و ورزش می شود. با این کار می توانید سلامت خود را افزایش داده و خطر ابتلا به سرطان را نیز کاهش دهید.