بزرگنمايي:

آریا بانو - حدود دو دهه پیش، مسئولان وقت کشور با توجه به هشدارهایی که درباره خطر زلزله در تهران از سوی کارشناسان داده شده بود، از طریق کمیته مقابله با بلایای طبیعی مسئولیت تهیه «طرح جامع مدیریت بحران شهر تهران» را به شهرداری تهران سپردند.

شهرداری تهران نیز با حمایت همه جانبه از سوی مسئولان و همکاری تمامی سازمان‌ها و نهادهای ذیربط با عقد چهار تفاهم نامه با آژانس همکاری‌های بین المللی ژاپن (جایکا) اقدامات خود را به‌طور جدی آغاز کرد. ابتدا وضعیت خطرپذیری شهر تهران در مقابل زلزله توسط کارشناسان ژاپنی بررسی و مشخص شد. دامنه خطراتی که از این ناحیه تهران و کشور را تهدید می‌کنند به حدی جدی و نگران کننده است که اقدامات ضربتی و سریعی را طلب می‌کند. در ادامه «طرح جامع و نقشه راه مدیریت بحران» و پروژه‌هایی که اجرای آن‌ها برای افزایش تاب آوری تهران در زلزله ضروری است تدوین شده مورد تصویب مراجع ذیربط قرار گرفت.
بر این اساس مقرر شده بود 15 پروژه اولویت دار تا سال 1395 به اجرا در آمده و به ثمر رسیده باشند. سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران یکی از همین اولویت‌ها بود که از سال 1384 در همین فرآیند و برای ایجاد هماهنگی و پیگیری طرح جامع تأسیس شد. از همان سال‌ها اجرای پروژه‌های اولویت دار آغاز شد که تا امروز با فراز و نشیب‌هایی ادامه یافته و برخی از این پروژه‌ها نیز تا حدود زیادی محقق شده‌اند. اقداماتی نظیر احداث پایگاه‌های مدیریت بحران و سازماندهی نیروهای ویژه برای آن، ایجاد گروه‌های داوطلب مردمی (دوام)، تهیه و تکمیل سامانه تخمین خسارت زلزله، ایجاد، تکمیل و راه اندازی سامانه هشدار سریع زلزله، ایجاد و اجرای طرح مدرسه آماده و طرح مدیریت بحران ساختمان، شناسایی و معرفی مراکز امن اضطراری، تهیه نقشه راه‌های اضطراری، ایجاد برخی سایت‌های اسکان اضطراری و پدهای هلیکوپتر، تهیه دستورالعمل بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های ناپایدار و بافت فرسوده، نصب مخازن آب‌رسانی اضطراری، طراحی و اجرای انواع مانورها، ایجاد شورای هماهنگی مدیریت بحران (که متأسفانه با تصویب و ابلاغ قانون جدید مدیریت بحران کشور از شهریور 1398منحل گشته و از سوی مسئولان مربوطه جایگزینی هم برای آن طراحی نشد) و بسیاری از اقدامات دیگر در دستور کار قرار گرفته و پیشرفت خوبی کرده است. هرچند حجم اقدامات لازم و باقی مانده بسیار زیاد و احیانا فرصت‌ها نیز محدود است ولی حجم اقدامات انجام شده نیز درخور توجه و به نوبه خود در کشور بی نظیر است.
سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اینک با کوله باری از تجربه مؤثر، دارای بدنه کارشناسی بسیار معتبر و قابل قبول در بسیاری از حوزه های مدیریت بحران در کشور یکی از سرمایه‌های گرانقدری است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و با حمایت از آن در ساز و کار مدیریت بحران کشور نیز جایگاه درخوری به این سازمان داده شود. این سازمان نه متعلق به فرد یا گروهی خاص و نه درگیر هیچگونه رابطه سیاسی و جناحی بوده است. سازمانی کاملاً مردم محور و نمونه ای از یک سازمان تخصصی سالم و کارآمد که توان فنی خوبی در کشور ایجاد و ارزش افزوده مناسبی را به سیستم مدیریت بحران کشور ارائه کرده است. گاه و بیگاه شنیده می‌شود چه از درون شهرداری و چه از خارج آن، به‌دلیل برخی ملاحظات تشکیلاتی یا رقابتی با بی توجهی به ارزش کشوری این مجموعه، تصمیمات ناپخته‌ای گرفته می‌شود که ثمره آن بی انگیزگی کارکنان و نهایتاً تضعیف عملکرد درخشان این سازمان خواهد شد. ما باید در کشور به دنبال مجموعه‌هایی باشیم که اقدامات اساسی خود را بر اساس علم و آگاهی و با تعهد و دلسوزی خالصانه نسبت به مردم دنبال می‌کنند و نباید با ملاحظات نسنجیده موجبات اضمحلال و تضعیف آن‌ها را فراهم کنیم. خوشبختانه مدیریت شهری در این دوره حمایت جدی خود از این مجموعه را نشان داده و امید می‌رود این حمایت‌ها تا پایان کار نیز تداوم داشته باشد.
توجه به این نکته نیز بسیار مهم است که همکاری با آژانس همکاری‌های بین المللی ژاپن (جایکا) تاکنون نقش و تأثیر به سزایی در سرعت و کیفیت اقدامات انجام شده داشته است. در حال حاضر نیز این آژانس آماده ادامه همکاری در قالب تفاهم نامه پنجم است که پیش نویس آن نیز به امضا رسیده است. امید است مسئولان مدیریت بحران کشور و وزارت خارجه به‌طور جدی به این موضوع توجه کرده و کشور را از ثمرات این همکاری بهره مند کنند.