بزرگنمايي:
آریا بانو - خبرگزاری آریا- هشدارهای جمعیتی جدی گرفته نمی شود و تبعات اجرایی نشدن سیاست های کلی جمعیت دامن گیر کل جامعه خواهد شد و به گفته کارشناسان با این روند کشور به خانه سالمندان بزرگی تبدیل خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری آریا، مدتهاست که زنگ خطر به صدا درآمده و در خصوص جمعیت کشور و سالمندی هشدارهایی داده می شود اما گویی جدی گرفته نمی شود.گفته می شود اگر وضعیت رشد جمعیت ایران به همین منوال پیش برود، کشور ما به یک خانه سالمندان بزرگ تبدیل خواهد شد.دکتر محمود مشفق، جمعیت شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی در این باره معتقد است که ایران برای مدتی از سال 1389 به بعد که سیاست های کلی ابلاغی در حوزه جمعیت مطرح شد، یک ثبات و افزایش حداقلی داشته است. یعنی نرخ باروری ما که 1.8 بود به 2.1 رسید، اما از سال 96 به بعد، نرخ باروری رو به کاهش رفت و اکنون تقریبا به همان نقطه قبلی یعنی 1.8 رسیده است.متاسفانه در کشور به ازای هر چهار ازدواج، یک طلاق و در استان های بزرگ مثل تهران و البرز به ازای هر سه ازدواج، یک طلاق اتفاق می افتد. طلاق باعث اضمحلال خانواده می شود و وقتی خانواده اضمحلال پیدا می کند، باروری اتفاق نمی افتد. اینها زنجیره های علت و معلولی هستند که به هم وصل هستند که در نهایت در کاهش رشد جمعیت، بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
او با اشاره به تبعات اجرایی نشدن سیاست های کلی جمعیت، تصریح می کند:اگر این سیاست های ابلاغی اجرا نشود، سالخوردگی جمعیت، کمبود نیروی کار و کاهش توان درونی جمعیت را در آینده شاهد خواهیم بود.خالی شدن مرزها و مناطق پیرامونی کشور که مهم ترین رکن امنیت داخلی کشور هستند و همینطور مهاجرت از روستاها به شهرهای بزرگ می تواند از دیگر آثار کاهش رشد جمعیت باشد که به مشکلات کلان شهرها هم دامن می زند.
کاهش رشد افزایش جمعیت ایرانی ها در سال جاری
بر اساس آمار اعلام شده مجموع ولادتهای ثبت شده در بهار 99 به تعداد 280 هزار و 564 ولادت، با افزایش 6 درصدی به 300 هزار و 59 ولادت در تابستان سال جاری رسیده و آمار ولادتهای ثبت شده در بهار سال گذشته 299 هزار و 389 ولادت و در تابستان سال گذشته 315 هزار و 167 ولادت بوده است که در مجموع تعداد ولادتهای ثبت شده در شش ماهه نخست سال جاری به نسبت شش ماهه نخست سال گذشته پنج درصد کاهش داشته است.سهم تعداد ولادتهای ثبت شده تابستان 99 در شهر 227 هزار و 538 ولادت و سهم روستا 72 هزار و 521 ولادت است.از این میان تعداد ولادت پسران نسبت به دختران بیشتر بوده است.همچنین در تابستان 99 تعداد 117 هزار و 783 ولادت برای پسران و 109 هزار و 755 ولادت برای دختران در شهر به ثبت و در روستاها نیز 37 هزار و 465 ولادت پسر و 35 هزار و 56 ولادت دختر در تابستان 99 به ثبت رسیده است.
لزوم تعیین ردیف بودجه برای"مسئله حیاتی جمعیت"
از طرفی دکتر محمد اسماعیل اکبری مشاور عالی وزیر بهداشت می گوید:بعد از 9 سال،
مجلس محترم تصمیم گرفت سیاستهای کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری را در قالب یک طرح پشتیبانی کند.این طرح از
مجلس نهم و دهم شروع شد، با کمال تأسف باید بگویم که دو
مجلس قبل در رابطه با اجرای سیاستهای کلی جمعیت نمره صفر گرفتند!با اینکه سیاستهای کلی، طبق قانون اساسی کشور، قانون محسوب میشود و اگر کسی راست میگوید و ولایت فقیه را ولایت رسولالله میداند، اجرای آن یک حکم شرعی است.
وی معتقد است که بر اساس ماده 75 قانون اساسی باید محل هزینه و منابع
مالی اجرای هر طرح مشخص باشد؛ دولت باید ماده 75 "طرح جوانی جمعیت" را بهروشنی حل کند و در قانون بودجه سال 1400 یک ردیف بودجه مستقل برای آن معین کند.چهچیزی مهمتر از این که دولت محترم بهفکر بیفتد و در آخر کار خود این مسئله را حل کند و این افتخار به اسم این دولت ثبت شود حتی اگر تا الآن اقدامی انجام نداده باشد، در این صورت جبران مافات میکند؛ دولت برای این امر باید ماده 75 را بهروشنی حل کند؛ در قانون بودجه سال 1400 یک ردیف بودجه باید معین شود و پولهایی که در بخشهای مختلف برای موضوع "جمعیت" در نظر گرفته شده است در آن تجمیع شود و برای قانون و طرحی که در
مجلس بهعنوان جوانی جمعیت و حمایت از
خانواده مصوب شده است در نظر گرفته شود.
باید از تجربه تلخ دنیا درس بگیریم!
محمود مشفق، جمعیت شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی می گوید:ما باید تجربه تلخ دنیا را نگاه کنیم و درس بگیریم.همه کشورها در مسیر گذار جمعیتی، باروری شان کاهش می یابد. مثلا اروپا را از نظر رژیم باروری به دو قسمت تقسیم می کنند. یک دسته، سیستم های اجتماعی
خانواده مدار و دسته دوم، سیستم های اجتماعی
خانواده ستیز. منظور از
خانواده ستیزی به این معنا نیست که سیاست های دولت علیه تشکیل و رشد
خانواده هاست، بلکه به این معنا است که وضعیت اجتماعی و اقتصادی به نفع پایداری
خانواده نیست، اما در کشورهایی که
خانواده مدار هستند، نرخ باروری در آنها حداقل دو دهم بیشتر از کشورهایی است که
خانواده ستیز هستند.در آسیای شرقی می بینیم جوامعی که به تحکیم بنیان
خانواده پرداخته اند و توانسته اند
خانواده را ابقا کنند، وضعیت نرخ باروری بهتری دارند. البته منظور از تحکیم بنیان خانواده، شبکه سازی سرمایه اجتماعی است. مثلا سنگاپور که باروری پایینی داشت، سیاست جالبی را اتخاذ کرد. گفتند ما به زوج های جوان برای تهیه مسکن، کمک
مالی می کنیم، به این شرط که دو یا سه نسل پیش از آنها در کنار هم زندگی کرده باشند. یعنی
پدر و
مادر و پدربزرگ و مادربزرگ در کنار هم زندگی کرده باشند تا بتوانند روابط خانوادگی که در جامعه مدرن در حال فروپاشی است را زنده نگه دارند. در واقع
خانواده ها، شبکه های اجتماعی هستند که همواره حامی همدیگر هستند.
به ازای هر چهار ازدواج، یک
طلاق به گفته وی متاسفانه در کشور به ازای هر چهار ازدواج، یک
طلاق و در استان های بزرگ مثل
تهران و البرز به ازای هر سه ازدواج، یک
طلاق اتفاق می افتد.
طلاق باعث اضمحلال
خانواده می شود و وقتی
خانواده اضمحلال پیدا می کند، باروری اتفاق نمی افتد.اینها زنجیره های علت و معلولی هستند که به هم وصل هستند که در نهایت در رشد جمعیت، بسیار تاثیرگذار خواهد بود.با افزایش طلاق، تعداد زن و مرد مطلقه افزایش پیدا می کند که به جریان عادی سازی
طلاق در کشور
دامن می زند. این مسائل در میزان رشد جمعیت، تاثیر مستقیم خواهد گذاشت.
او در خصوص
تبلیغ برای فرزندآوری معتقد است که هرچه دولت از طریق رسانه هایی که در دست دارد، بیشتر به این آمار و ارقام
دامن بزند و به طور مستقیم به
تبلیغ فرزندآوری اقدام کند، نتیجه کمتری خواهد دید.چرا که مردم تصور می کنند که دولت قرار است ما را
مدیریت کند. بنابراین به جای اینکه ماهیت مستقیم برنامه ها در رسانه ها اعلام شود، بهتر است برنامه هایی تدوین و اجرا شود که به طور غیرمستقیم، سیاست رشد جمعیت را جهت دهد.
به گفته مشفق جمعیت برای همه دولت ها و حکومت ها یک مفهوم حیاتی است.جامعه بدون جمعیت هیچ مفهومی نخواهد داشت.نه تنها تعداد جمعیت بلکه ترکیب، رشد و ساختار آن هم مهم است. اگر وضعیت رشد جمعیت کشور ما به همین منوال پیش برود، کشور ما به یک خانه
سالمندان بزرگ تبدیل خواهد شد.همانطور که در دوره هایی، نیاز به مدارس ابتدایی و مهدهای کودک بیش از هر چیزی در کشور احساس می شد، در آینده به خانه
سالمندان بیشتری نیاز خواهیم داشت.