کوکو شانل؛ بانوی افسانه‌های آوانگاردِ مُد

کوکو شانل؛ بانوی افسانه‌های آوانگاردِ مُد زنان جهان

بزرگنمايي:

آریا بانو-

گابریل شانل که بعد‌ها به نام کوکو شانل شهرت یافت، 19 اوت 1883 در سامور فرانسه به دنیا آمد. او در 12 سالگی مادرش را از دست داد و پدرش آنان را به پرورشگاه فرستاد. شانل دوران نوجوانی‌اش را در یک پرورشگاه گذراند و در جوانی به همراه خواهرش آواز‌خوانی می‌کرد.

وقت‌هایی که در پرورشگاه خبری از درس و کار نبود، شانل زمان را در کارگاه‌های خیاطی آنجا به دوختن و بافتن سپری می‌کرد. عشق و علاقه به دوختن در همان ساعات فراغت پرورشگاه در او جان گرفت و همین عشق سال‌ها بعد به زندگی‌اش رنگ دیگر داد. در ١٨ سالگی وی از پرورشگاه خارج شد و به دلیل آشنایی با خیاطی در مزونی در پاریس استخدام شد.

شانل در سال 1910 با کمک مالی مردی که بزرگ‌ترین عشق زندگی‌اش بود، خیاط خانه کوچکی را به راه انداخت و در آن برای مشتریانش کلاه طراحی می‌کرد. شنل پس از افتتاح اولین فروشگاه خود در رو کمبون پاریس، کار فروش کلاه را آغاز نمود.

کلاه از پوشاک ضروری زنانه در نیمه اول قرن بیستم بود اما تا قبل از کوکو شانل این کلاه ها بسیار بزرگ و پر از تزئیینات اضافی بودند. کوکو شانل با خلاقیت خود کلاه هایی ساخت که ساده و سبک و کوچک بودند و بسیار مورد استقبال زنان پاریسی قرار گرفت و به آغاز شهرت وی انجامید.

او خود یک‌بار گفته بود: «من 18 ساله بودم که برای اولین بار وارد دنیای مد شدم. در آن زمان هنوز شاگرد راهبه‌های پرورشگاه بودم و هیچ چیزی به جز لباسی که خودم برای خودم دوخته بودم نداشتم. درست همان چیزی که موفقیت به حساب می‌آمد. همه سرشان را به طرف من بر می‌گرداندند. به خودم گفتم، اگر طرح‌های من این‌طور به مذاق مردم خوش می‌آید، پس می‌توانم آن‌ها را تولید کنم و بفروشم.»

مدتی بعد با یک کارخانه دار صاحب سرمایه به نام پییر ورتیمر آشنا شد که با کمک او توانست اولین فروشگاه خود را در سال 1924 راه اندازی کند.

طرح‌های شانل انقلابی را در سبک لباس پوشیدن زنان ایجاد کرد؛ طرح‌هایی که برخلاف مد مرسوم آن زمان تماما بر سادگی و زنانگی طبیعی تأکید داشتند و به دور از هر تجملی بودند. این ویژگی‌ها تبدیل به اصلی‌ترین مشخصه‌های مارک شانل شدند.

شانل معتقد بود که زنان زمانی قوی هستند که به زنانگی‌شان بها دهند. از همین رو نیز با شلوار چندان میانه‌ای نداشت: «من مخالف شلوار هستم. طبیعتا در مزارع می‌توان شلوار به پا کرد، اما نمی‌فهمم چرا باید مثل یک مرد لباس پوشید و در خیابان‌ها به راه افتاد. شلوار زنان را نازیبا می‌کند. اکنون زمانی است که باید به زنانگی بها داد.»

کوکو شانل اولین کسی بود که لباس های زنانه را با تاثیر از لباس های مردانه طراحی کرد که مهم ترین آن ها کت و دامن بود. او با این کار فشن زنانه را متحول کرد و لباس های آزاردهنده و حجیم زینتی قرن نوزدهم را از پوشاک زنانه حذف کرد.

عطر شماره 5 نخستین عطری است که کوکو شانل در سال 1921 روانه بازار کرد. این عطر به عنوان موفق‌ترین عطر زنانه تمام دوران شناخته می‌شود و شهرتی جاودانی کسب کرده است. عطر شماره 5 شانل تا به امروز همواره در میان ده عطر پرفروش در سراسر جهان جای داشته است.

در سال 1925 شانل دست به یک انقلاب بزرگ در صنعت مد و فشن زد، و به طراحی ژاکت زنانه بدون یقه و دامن کاملا اندازه پرداخت این در حالی بود که لباس های زنانه در آن زمان بسیار گشاد بودند. در دوران جنگ جهانی دوم و اشغال فرانسه توسط نازی ها، وی فروشگاه خود را تعطیل و تمام کارمندانش را اخراج نمود. شهرت مجدد شانل در دهه 70 زندگی وی رخ داد و موفق به دریافت جایزه منتقدان مد و فشن نایل گردید.

در سال 1926 شنل، پیراهن‌های سیاه کوچک (Little Black Dress) را طراحی کرد. این پیراهن‌ها چنان زیبا، نوآورانه و شیک بودند که به محبوبیت فوق العاده‌ای رسید.

کیف دستی زنانه کوچک شانل، بند زنجیری نسبتا قطور و قفل فلزی نمایش دهنده لوگوی شنل، یکی از محبوب‌ترین تولیدات این شرکت است.

کفش‌های پاشنه بلند دو رنگ در سال 1957 توسط شنل طراحی شد. این کفش ‌ها با کوتاه تر کردن پا باعث می شود ساق پا بلند تر به نظر برسد و فرد کشیده تر شود.

شانل تا سال‌های آخر عمر دست از کار نکشید. او در یک روز یکشنبه سال 1971 در آپارتمانش در شهر پاریس چشم از جهان فروبست. در مراسم تشییع پیکر این طراح جاودانه دنیای مد، چهره‌های سرشناسی از جمله ایو سن لوران شرکت داشتند.

شانل در فرانسه یک چهره ملی به شمار می‌آید و این نام در دنیای مد مترادف با جذابیت، زیبایی، زنانگی و سادگی است.

در ژانویه سال 1983 کارل لاگرفلد، طراح مد آلمانی، به عنوان مدیر هنری به خانه مد شانل پیوست. یک سال بعد او به عنوان طراح ارشد مارک شانل معرفی شد که این سمت را تاکنون حفظ کرده است.