بزرگنمايي:

آریا بانو - تحقیقات انجام شده در خصوص آسیب شناسی روانی حکایت از آن دارد که علت بسیاری از رفتارهای آسیب زای فرزندان درخانه و مدرسه مانند پرخاشگری ، اضطراب، بزهکاری، مصرف سیگار، افت تحصیلی و مواردی از این قبیل ریشه در کمبود یا ضعف «عزت نفس» آنان دارد.
در واقع هر چه فرد از خودباوری و عزت نفس بالا تری برخوردار باشد از موقعیت و کارآمدی بالا تری برخوردار بوده و از آسیب های روانی اجتماعی نیز مصون خواهد ماند. گوته در اهمیت «عزت نفس» می گوید:
اگر ثروتمند نیستی مهم نیست، بسیاری از مردم ثروتمند نیستند.
اگر سالم نیستی، هستند افرادی که با معلولیت و بیماری نیز خوب زندگی می کنند.
اگر زیبا نیستی، هستند افرادی که زیبائی ظاهری ندارند ولی خیلی خوب زندگی می کنند.
اگر تحصیلا ت عالی نداری، با کمی سواد هم می توان زندگی کرد.
اگر قدرت و مقام نداری، مشاغل مهم متعلق به تعداد معدودی از انسان هاست.
«اما اگر عزت نفس نداری، متاسف باش چون هیچ نداری»
فاصله خواستن تا توانستن تنها یک گام است و آن کسب «خودباوری و اعتماد به نفس» در انجام کلیه امور زندگی است.
● معنای «عزت نفس و خودباوری»
عزت نفس یعنی: احساس ارزشمند بودن که از طریق مجموعه افکار، عواطف، احساس ها، تجربه ها به دست می آید به نحوی که فرد خود را توانمند، با کفایت و موفق می داند.
● «عزت نفس و خودباوری» چگونه ایجاد می شود
عزت نفس و خودباوری از کودکی، توسط والدین و اطرافیان شکل می گیرد و ایجاد می شود. مثلا: «اگر کودکی در محیط پر از ترس بزرگ شود یاد می گیرد که بترسد» و یا «اگر در محیط پر از تشویق بزرگ شود می آموزد که اعتماد کند.»
عزت نفس کودکان از نوع، نگرش و رفتاری که دیگران نسبت به او دارند، می تواند شکل بگیرد. رفتارهایی چون طرد، عدم محبت، عدم توجه، غفلت، جدی نگرفتن، توجه به نکات منفی، گوش ندادن، عدم احترام، تحقیر، تمسخر، سرزنش،تهدید،مقایسه، انتظار بیش از حد و بد رفتاری باعث کاهش عزت نفس در کودک می شود. از طرف دیگر رفتارهایی چون پذیرش، احترام، محبت، توجه، جدی گرفتن، احساس تعلق، تشویق، حمایت، تحسین، احساس ایمنی و انتظارات مناسب موجب افزایش عزت نفس در کودک می شوند.
● برای ایجاد «عز ت نفس» در فرزندان بهتر است به آنها کمک کنیم تا بیاموزند که:
1- هیچ انسانی شبیه دیگری نیست: هیچ کدام از انسان ها در طول تاریخ شبیه به هم نبوده و نخواهند بود و به خود بگوید «هیچ کس شبیه من نیست، من آنچه را که هستم دوست دارم و احساس خوبی نسبت به خودم دارم»
2- محدودیت ها و توانمندی های خود را بپذیرد: نقاط ضعف خود را بدون نگرانی و ناراحتی پذیرفته و از آنها احساس گناه و شرمساری نکنند. چون هیچ فردی نمی تواند انسانی کامل و به همه چیز دانا و به همه کاری توانا باشد و با آگاهی و پذیرش نقاط مثبت و ضعف خود احساس رضایت و خشنودی می کند.
راه های افزایش عزت نفس در کودکان:
برای افزایش عزت نفس بایستی «احساس کفایت»، «احساس مسوولیت»، «احساس پذیرش و محبت» و «احساس رضایت از وضع جسمانی خود» را در فرزندان ایجاد کنیم و برای ایجاد هر یک از احساسها موارد زیر توصیه می شود:
برای ایجاد احساس کفایت باید:
انتظارات بیش از حد از آنها نداشته باشیم.
توانایی های آنها را تشویق و تحسین کنیم.
کارها، فعالیت ها و عواطفشان را حمایت کنیم.
کمک کنیم که عملکردشان را بهبود بخشیده و موفقیت را هر چند کوچک تجربه نماید.
تشویق و حمایت نماییم که راه های مختلفی را برای حل مساله تجربه نماید.
منبع:روزنامه مردم سالاری