بزرگنمايي:

آریا بانو - کودکان لوس در مقابل سختى ها حساس مى شوند و درمقابل لذت ها بى تفاوت ، هم چون ساقه نازک یک درخت کوچک در مقابل هر نسیمى مى لرزند و کوچک ترین حادثه سوئى آنان را ناراحت مى کند، تا جائى که یک حادثه کوچک این فرزندان ناز پرورده را به فکر خودکشى مى اندازد!
محبت به کودک
حال که از محبت به فرزند صحبت به میان آمد، سوال این است که چقدر به آنها محبت کنیم؟ آیا محبت کردن به معنای این است که در برابر کارهای بد و ناپسند آنها سکوت کنیم؟ اگر آنها را زیاد ببوسیم و نوازش کنیم ، لوس و بی مسئولیت نمی شوند؟ چه کار کنیم که فرزندانمان مملو از عشق و محبت ما شوند و از طرفی لوس و بی مسئولیت هم نشوند؟
اول اعتدال در محبت
در ابراز محبت و تکریم شخصیت کودک، نباید راه افراط را پیمود.زیرا در آن صورت علاوه بر این که نمى توان نتیجه صحیح تربیتى گرفت ، بلکه شخصیت کودک در اثر زیاده روى والدین در ابراز محبت هاى نابه جا، لطمه جبران ناپذیرى خواهد خورد. چرا که این کودک از خود راضى ، از جامعه توقعات و انتظارات نابه جایى خواهد داشت و در صورت بى اعتنایى دیگران به این خواسته هاى بى مورد،کودک ناز پرورده از زندگى بیزار و مایوس شده و دچار عقده حقارت خواهد شد. آرى :
ناز پرورده تنعم نبرد راه به جاى عاشقى شیوه رندان بلاکش باشد
آموزش مسئولیت پذیری در فرزندان و برخورد با فرزند بی مسئولیت بسیار مهم است زیرا باعث می شود در زندگی آینده شان بی هدف نباشند و برای زندگی در اجتماع و بزرگسالی آماده شوند به عنوان مثال بعضی ها از شدت علاقه به فرزند ، هیچ گونه مسئولیتی به او نمی دهند و با گفتن این که هنوز بچه است ، خودشان تمام کارها را انجام می دهند. پسر سی و دو ساله ای را می شناسم که هنوز بیکار است و هر زمان کاری برای او پیدا می شود، مادرش آن کار را رد می کند و می گوید: وای آخه بچم این همه، تو راه باشه!؟ و یا آخه ساعت کاریش زیاده ، بچم خسته می شه... این در حالی است که پدر پیر و مریض او تا اواخر شب در حال کار کردن است!!!
امام باقر علیه السلام مى فرماید: بدترین پدران آن هایى هستند که در نیکى و محبت کردن به فرزندان خود زیاده روى نمایند. (تاریخ یعقوبى ، ج 2، ص 320)
استاد شهید مرتضى مطهرى رحمه الله ، در مورد آثار زیان بار افراط در محبت کودکان مى نویسد:
رو سو کتابى دارد به نام امیل که در فن تربیت کودک نوشته است . کتاب جالبى است ، امیل نام کودک فرضى و افسانه اى است که وى در کتاب خود او را تحت تربیت قرار مى دهد و به پرورش همه جنبه هاى جسمى و روانى او توجه مى کند. در همه موارد ایده روسو این است که امیل را درحال ممارست با طبیعت و پنجه در پنجه طبیعت و در دامن سختى ها پرورش دهد.
وى معتقد است که بدبخت ترین کودکان ، آن هایى هستند که والدین آن ها، آنان را در ناز و نعمت پرورش مى دهند؛ نمى گذارند سردى و گرمى دنیا را بچشند و پستى و بلندى جهان را لمس کنند، این گونه کودکان در مقابل سختى ها حساس مى شوند و درمقابل لذت ها بى تفاوت ، هم چون ساقه نازک یک درخت کوچک در مقابل هر نسیمى مى لرزند و کوچک ترین حادثه سوئى آنان را ناراحت مى کند، تا جائى که یک حادثه کوچک این فرزندان ناز پرورده را به فکر خودکشى مى اندازد. و از آنطرف هر چه موجبات لذت به آن ها داده شود، به هیجان نمى آیند و نشاط پیدا نمى کنند.این گونه انسان ها هرگز طعم نعمت ها را درک نمى کنند، گرسنگى نچشیده اند تا مزه غذا را فهمند، بهترین غذاها براى ایشان کم ارج تر و کم لذت تر از نان جوینى است یک بچه دهاتى مى خورد.( عدل الهى ، ص 187 و 188).
به همین جهت امام کاظم علیه السلام فرمود: چه خوب است که فرزندان را در کودکى به کارهاى سخت و تحمل مشکلات وادار کرد تا در بزرگى حلیم و بردبار باشند. (وسائل الشیعه ، ج 21، ص 479).
سعدى با نقل حکایتى این واقعیت را به نحو زیبایى ترسیم مى کند: پادشاهى با غلامى در کشتى نشسته بود. غلام هرگز دریا ندیده بود و محنت کشتى نیازموده ؛ گریه و زارى آغاز کرده و لرزه بر اندامش افتاد. چندان که ملاطفت کردند آرام نیافت .
ملک را عیش از او منغض شد و چاره ندانستند. حکیمى در آن کشتى بود، گفت اگر فرمائى من او را خاموش کنم ؟ پادشاه گفت : غایت لطف باشد. حکیم فرمود:تا غلام را به دریا انداختند. بارى چند غوطه بخورد. پس ، از مویش گرفتند و سوى کشتى آوردند. غلام به هر دو دست در سکان کشتى آویخت . چون برآمد به گوشه اى نشست و قرار یافت . ملک را تدبیر حکیم پسند آمد.
گفت : در این چه حکمت بود؟ گفت :اى خداوند! غلام از اول ، محنت غرق شدن نچشیده بود و قدر سلامت کشتى را نمى دانست. هم چنین :قدر عافیت کسى داند که به مصیبتى گرفتار آید. (گلستان سعدى ، باب اول ، حکایت 7)
اگر بچه هر چه می خواهد در اختیار داشته باشد، تا آخر عمر از دیگران ، از همسرش، از همکارانش همین توقع را خواهد داشت و طبیعتا آنها هم نمی توانند همه خواسته های او را انجام دهند و ناراحتی آن برای فرزند ما خواهد بود.
توجه داشته باشید که محبت با مسئولیت ندادن به بچه، انجام خواسته های نابه جای او و سکوت در برابر کارهای ناپسند متفاوت است.به قول معروف هر چیز به جای خود نیکوست.
قاطع ‌بودن‌
وقتی‌ صحبت‌ از قاطع ‌بودن‌ به‌ میان‌ می ‌آید، برخی‌ از والدین‌ تصور می‌کنند که‌ جدی‌ و قاطع‌ بودن‌ به‌ این‌ معناست‌ که‌ مثلاً پرخاشگر هم‌ باشیم‌ و یا این‌ که‌ چنانچه‌ فرزندمان‌ از ما پیروی‌ نکرد، با زور و خشونت‌ مواردی‌ را به‌ او تحمیل‌ کنیم و یا به او محبت نکنیم و نگوییم که دوستش داریم.
حال‌ آن‌ که‌ در مقوله‌ های‌ تربیتی، قاطع‌ و جدی‌ بودن‌ به‌ این‌ معناست‌ که‌ از اصولی‌ پیروی‌ کنیم‌ و قوانینی‌ برای‌ فرزندانمان‌ داشته‌ باشیم، به‌ علاوه، اصرار به‌ اجرای‌ آن‌ قوانین‌ در خانواده‌ وجود داشته‌ باشد. ثبات‌ خُلق‌ و ثبات‌ اندیشه‌ و رفتار در والدین‌ ضروری‌ است. چنانچه‌ اصول‌ تربیتی‌ خود را تغییر دهیم‌ و به‌ گفته‌ های‌ خود چندان‌ اعتقادی‌ نداشته‌ باشیم، فرزندان‌ به‌ اصول‌ و قوانین‌ خانواده‌ پایبند نخواهند شد.
تشویق‌ و تنبیه‌ دو روش‌ متفاوت‌ تربیتی‌ هستند و بایستی‌ ویژگی‌هایی‌ داشته‌ باشند تا مۆثر واقع‌ شوند. این‌ دو روش‌ چنانچه‌ به‌ موقع‌ و با اصول‌ درست‌ اعمال‌ گردند، می ‌توانند از لوس‌ شدن‌ کودکان‌ جلوگیری‌ کنند. معمولاً کودکان‌ لوس، والدین‌ تسلیم‌ شونده‌ دارند. آنها در مقابل‌ خواسته‌ های‌ کودک‌ فوراً تسلیم‌ می‌شوند و هر آن‌ چه‌ که‌ او طلب‌ کند، برایش‌ فراهم‌ می‌کنند. در خانواده‌ای‌ که‌ کودک‌ لوس‌ پرورش‌ داده‌ می‌شود، اثری‌ از روش‌های‌ تنبیهی‌ مناسب‌ دیده‌ نمی ‌شود.
زخم زبان و تنبیه بدنی به نگرش بچه ها آسیب میی رساند ؛ اما بعکس محدودیت های معقول و مناسب سن کودک واقعا عزت نفس را در او پدید می آورد . برخورد قاطعانه ، اما محترمانه با فرزندان ، عشق و علاقه را نشان می دهد . شما می توانید با رعایت تعادل حساس بین بیان عشق بدون شرط ، حمایت از مهارت های رشدی کودک و توقع انتظار رفتار پسندیده ، عشق و محدودیت را همزمان برقرار کنید.
منبع:کتاب حقوق متقابل والدین و فرزندان،عبدالکریم پاک نیا
تبیان