بزرگنمايي:

آریا بانو - خراسان / کودکان باتوجه به تربیت و سرشت کودکانه‌شان تمایل به انحصارطلبی دارند اما بهترین روش آموزش بخشندگی به آن‌ها چیست؟
تربیت فرزند نیکوکار در این دوره و زمانه، اصول خاص خودش را دارد. زمانی که کودکان شما به صورت داوطلبانه به دیگران کمک می‌کنند، هم از سلامت‌روان بالاتری برخوردار خواهند شد، هم احساس قدرت و توانایی بیشتری دارند و هم ارتباط بهتر و تنگاتنگ‌‌تری با اجتماع برقرار می‌کنند. در ادامه از یک رفتار رایج اما اشتباه والدین در مسیر تربیت فرزند نیکوکار خواهیم گفت و چند توصیه در همین باره خواهیم داشت.
چرا کودکان دوست‌ندارند وسایل‌شان را به دیگران بدهند؟
کودکان باتوجه به تربیت و سرشت کودکانه‌شان تمایل به انحصار طلبی دارند و احساس مالکیت یا تصمیم‌گیری درباره وسایل شخصی‌شان به آنان احساس استقلال و قدرت می‌دهد. به همین دلیل است که نسبت به تصاحب وسایل‌شان حساس هستند و دوست ندارند که آن‌ها را به دیگران بدهند. اما والدین گاهی تصور می‌کنند که چنین رفتاری اشتباه است و با هدف آموزش رفتار صحیح و درست مانند بخشندگی و نیکوکاری، رفتاری‌های کودک‌شان را به چالش می‎کشند و با نام‌گذاری که به رفتار کودک می‌دهند، مانند این‎که «این عمل تو نشان‌دهنده خودخواهی توست و تو باید اجازه دهی دیگران هم از وسایل تو استفاده کنند» و «اگر وسایلت را لازم نداری باید به دیگران بدهی»، حق انتخاب را نسبت به مالکیت اموال از او می‌گیرند. همین مسئله باعث می‌شود کودک تصور کند اگر چنین نکند، رفتار اشتباهی انجام داده و شخصی خودخواه است. سپس مفاهیم نادرستی درباره خود و شخصیت فردی خودش در ذهن کودک تثبیت می‌شود.
یک اشتباه رایج والدین در همین‌باره
بعضی والدین زمانی که مهمانی قصد آمدن به خانه‌شان را دارد یا در مورد ارتباط کودک با دوستان همسن یا خواهر و برادرش، مدام به حالت تحکم و اجبار و ... می‌گویند که وسایلت یا اسباب‌بازی هایت را باید به آن‌ها بدهی. یا شروطی می‌گذارند که اگر این کار را نکنی، دیگر برایت فلان کار را نمی‌کنم و با ترس یا اجبار شخصیت بچه را فرو ریخته و با صفات خودخواه و خودمحور و بی‌ادب، او را وادار می‌کنند تا شبیه آن‌ها و طبق خواست آن‌ها رفتار کند.

5 روش آموزش بخشندگی به کودکان
اما در مقابل رفتار اشتباه مطرح‌شده، رفتار درست چیست و بهترین روش برای آموزش مفاهیم درستی مانند آموزش بخشندگی و نیکوکاری به کودکان چیست؟
1 از خودگذشتگی را در عمل نشان دهیم| به‌عنوان نکته اول، کودکان از رفتار ما الگو می‌گیرند و ما با رفتارمان به کودک رفتار صحیح را آموزش می‌دهیم. پس در قدم اول باید از خودگذشتگی و گذشت از اموال و چیزهایی را که دوست داریم، در عمل و رفتارمان به فرزندمان نشان دهیم. اگر می‌خواهیم نیکوکاری و خیرات کنیم به‌جای وسایل دورریختنی و اضافه‌مان، گاهی هم از وسایل جدید و دوست‌داشتنی‌مان بگذریم.
2 به تهدیدهای‌مان دقت کنیم| گاهی ما برای این‎که فرزندمان را مجبور کنیم صحبت یا خواسته‌ای را که ما دوست داریم قبول کند یا غذایی که دوست ندارد بخورد، می‌گوییم اگر آن را نخوری یا نخواهی به بچه‌های دیگر می‌دهم. با این روش شاید در لحظه اول او را راضی به خواست خودمان کنیم اما در واقع و در ذهن کودک ترس از دست‌دادن اموالش وارد کرده در نتیجه مفهوم خودخواهی و انحصارطلبی را آموزش می‌دهیم.
3 صحبت درباره احساس خوب بعد از کمک به دیگران| درباره احساس زیبایی که افراد پس از هدیه‌دادن به افراد نیازمند پیدا می‌کنند، با او صحبت کنید و چنین مراکزی را به او نشان دهید و سعی کنید درباره چنین رفتارها و دلیل چنین عمل‌هایی با آن‌ها صحبت کنید. همچنین درباره چرایی کار خیر و دلایلی که افراد تصمیم به چنین اعمالی می‌گیرند، با او گپ بزنید و سعی کنید به فرزندتان توضیح دهید که چرا و چطور می‌توان به افراد نیازمند کمک کرد.
4 به استقلال او ضربه نزنید| به فرزندتان بیاموزید که در عین داشتن استقلال می‌تواند به انتخاب خودش کارهای نیکوکارانه‌ای انجام دهد برای مثال برای خواهرکوچکش کتاب بخواند یا به برادرش مهارتی را آموزش دهد.
5 با گروه‌های نیکوکاری آشنایش کنید| تاثیر جمع و گروه را دست کم نگیرید. کودکان گاهی تحت تاثیر گروه یا جمع تصمیمی می‌گیرند که در تنهایی چنین کاری را نخواهند کرد و مسیری را پیش نخواهند گرفت. بنابراین سعی کنید فرزندتان را با گروه‌های نیکوکاری در مسجد یا مدرسه آشنا و او را تشویق کنید تا مسئولیتی را در این گروه‌ها برعهده بگیرد.
نویسنده : سمانه تعلیم‌دهنده | ‌ کارشناس‌ارشد مشاوره‌توان‎بخشی