بزرگنمايي:
آریا بانو - مهر / «مناجات خمس عشر» یکی از محصولات مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی است که در رمضان سال 1401 در قالب یک پروژه متفاوت موسیقایی به آهنگسازی عباس ابوحمزه پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
در همآمیختگی «موسیقی» و «مناجات» مسیری ارزشمند و مشخص در ساحت موسیقی کشورمان است که طی دهههای گذشته به واسطه حضور هنرمندان و ذاکران اهل بیت (ع) در قالبهای مختلفی پیش روی مخاطبان قرار گرفته و توانسته است در گونههای تعریفشدهای جایگاه ویژهای برای خود کسب کند. فرآیندی به شدت قابل اتکا که از دیرباز محل رفت و آمد هنرمندان ارزندهای بوده که هر کدام با توسل به داشتههای تجربی یا علمی خود از موسیقی، ارادت خود را به پیشگاه حضرت پروردگار اعلام کردهاند.
آنچه در سلسه گزارشهای «مناجاتهایی که با
موسیقی شنیدنی شدند» گروه هنر خبرگزاری مهر پیش روی مخاطبان قرار میگیرد، تلاش برای رجعت دوباره به بخشی از آثار مهم موسیقایی در حوزه مناجات خوانی و موارد مشابهی است که در ایام ماه مبارک رمضان به واسطه آثاری در قالب آلبوم، تک آهنگ و یا یک اثر موسیقایی-
مذهبی پیش روی مخاطبان قرار گرفتهاند.
آلبوم «مناجات خمس عشر» از محصولات مرکز
موسیقی حوزه هنری هم یکی دیگر از این پروژه های موسیقایی است که همزمان با ایام ماه مبارک رمضان سال 1401 با آهنگسازی عباس ابوحمزه و ترجمه و دکلمه محمد ابراهیم ضرابیها پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.
«توبهکاران»، «شکوهکنندگان»، «بیمناکان»، «امیدواران»، «شیفتگان»، «سپاسگزاران»، «مطیعان»، «مریدان و مشتاقان»، «محبان»، «توسل جویان»، «نیازمندان»، «عارفان»، «ذاکران و ثناگویان»، «چنگ زنندگان»، «پارسایان» نام قطعاتی هستند که در این آلبوم گنجانده شدهاند.
حمید اعتمادنیا نوازنده تار و سه تار و تنبور، امیر سیاوشپور نوازنده نی، سعید فهیمی نوازنده نی، مجید مظاهری نوازنده کمانچه، عباس ابوحمزه نوازنده پیانو، علی ابوحمزه نوازنده پرکاشن و سازهای ضربی، عباس ابوحمزه اجرای سازهای سمپل، امیر فرشتهپور- مهدی ابوحمزه و مسعود محدث گروه کُر، مسعود کمالی صدابردار و میکس و مسترینگ، سید مصطفی رضایی مدیر تولید و اجرا، انوشیروان مانی طراح این آلبوم هستند.
اسماعیل منصوری لاریجانی نویسنده و مدرس فلسفه و عرفان
اسلامی در یادداشتی پیرامون این اثر موسیقایی نوشته است: دعا زیباترین جلوه پرستش در مقام بندگی است و نیایش نیز نوازش روح و روان آدمی از سوی خدای مهربان است که موجب پالایش جان و تقرب به ساحت جانان میشود؛ به ویژه که این نیایش با
موسیقی نیز همراه شود.
موسیقی عرفانی در ذات خود طیف گستردهای از معانی را دربر دارد. نحوه ارتباط
موسیقی عرفانی با نیایش توحیدی، طریق ارتباط انسان با عمق هستی است. این نوع موسیقی، جنبههای باطنی انسان و هستی را متجلی میسازد و این همان طیفی است که افق معنایی دعا و
موسیقی را قابل تلفیق میکند. از اینجاست که میتوان گفت: نیایش و
موسیقی علاوه بر اقتضای زندگی و عبودیت، نشان
سلامت و منزلت درجات عالیه هر انسانی محسوب میشود.
مجموعهای که در پیش رو دارید شامل پانزده دعای حضرت امام سجاد (ع) است که تحت عنوان دعای «خمس عشر» معروف است، هر کدام از این دعاهای پانزدهگانه بر اساس حالات و درجات گوناگون انسانها بیان شده است. نحوه ارایه ادعیه فوقالذکر در قالب هنر و
موسیقی به هنرمندی استاد عباس ابوحمزه و به همراه ترجمه روان، سلیس و بیان دلنشین دانشور گرانمایه دکتر محمد ابراهیم ضرابیها مسیر این پرواز روحانی را برای همگان فراهم آورده است. بی شک نیاز جامعه امروز، به خصوص گرایش
جوانان به
موسیقی و هنر و معنویت، یکی از عوامل ایجاد این اثر شده است.
عباس ابوحمزه آهنگسازی که بخش عمده ای از فعالیت های موسیقایی خود را معطوف به ساخت ملودی براساس ادعیه و مناجات کرده، مدت ها پیش بود که در یک نشست تخصصی درباره ضرورت ساخت
موسیقی برای دعا توضیح داد: من به واسطه 28 سال تدریس با قشری سروکار داشتم که اغلب
نوجوان بودند و کمتر به سمت مضامین دعا رفتهاند. من برای محتوای
موسیقی دعا را به این دلیل انتخاب کردهام که انسان کامل آن را میگوید و تکیهگاهی محکم تر از این کلام پیدا نشده است. دعا کاملترین کلام است و من ساخت
موسیقی برای دعا را همچون دینی بر گردن خود احساس کردم و فکر کردم باید جهت موسیقیام به سمت معنویت و راه کمال باشد.
وی با اشاره به سختیهای ساخت
موسیقی برای دعاها اظهار کرد: در این کار شما برای کلامی
موسیقی میسازید که به لحاظ محتوایی کامل است و فرد دیگری این کار را انجام نداده بنابراین اولین نفر هستی و مدلی هم برای آن وجود ندارد و به همین دلیل هم کار بسیار سخت است. به اعتقاد من
موسیقی باید در اختیار محتوا و کلام باشد؛ وقتی دست به همچین ساحتی میزنیم میفهمیم که
هنرمند کاشف است و خالق نیست. در مسیر ساخت
موسیقی برای دعاها
هنرمند متوجه میشود که او تنها یک کانال و ایجادکننده ظرفیت است.