آریا بانو - خراسان / امروز قصد داریم درباره منابع شناخت نظام غذایی در دوره قاجاریه صحبت کنیم. کتاب «جامع الصنایع» یا «خوراکهای ایرانی»، نوشته نادرمیرزا که خود از دودمان قاجار بود، از جمله منابعی است که می‌تواند در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد؛ هر چند که بیشتر اطعمه و اشربه مندرج در آن، مربوط به دربار است و غذاهای شاهانه. جالب است بدانید که نادرمیرزا این کتاب را با کمک همسرش و با استفاده از گفت‌وگوهای چندساله با او نوشت؛ یعنی این نادرمیرزا بود که برای نخستین‌بار «کتاب مستطاب آشپزی» اولیه را قلمی‌کرد و احتمالاً بعدها، مرحوم نجف دریابندری و همسرش زنده‌یاد فهیمه راستکار در نگارش کتاب مشهورشان، نیم‌نگاهی به فعالیت نادرمیرزا و همسرش هم داشته‌اند. واقعیت این است که باید کتاب «خوراکهای ایرانی» را نخستین‌کار مشترک
فرهنگی یک آقا و خانم
ایرانی بدانیم.