آریا بانو - شور و شیرین/ آیا از تاریخچه پیتزا خبر دارید؟ آیا میدانید اولین پیتزا از چه زمانی و توسط چه کسی و در کجا پخته شد؟ به شما علاقهمندان پیتزا توصیه میکنیم حتما این مقاله را مطالعه نمایید.
شما شکموها، شده موقع خوردن فکر کنید که این بستنى، آن شکلات، این خورش یا آن شیرینى که یکى یکى به قعر شکم مىفرستید، از کجا آمدهاند و چه سرگذشتى دارند؟
مسلماً بستنى، پفک و آبنبات، از ابتداى خلقت آدم وجود نداشتهاند. شاید برایتان مهم نباشد، اما به نظر ما، یک شکموى آگاه بسیار بهتر از شکموى ناآگاه است!
یکى از غذاهاى پرطرفدار در میان خوشخوراکها (مخصوصاً بچهها)، پیتزاست، همان؛ خمیر گردى که با پنیر و مخلفات پوشیده شده و موقع خوردن، لقمههایش کش مىآید!
جالباست بدانید که این غذاى بسیار خوشمزه، قدمتى نسبتاً طولانى دارد و به زمان اهالى یونانى ساکن در ماگناگریسیاف در جنوب ایتالیا بازمى گردد.
حتى در کتاب «انئید» ویرژیل نیز، اشارهاى به این غذا شدهاست. در قرن سیزدهم میلادى، در کتاب تاریخ روم نوشتهی «مارکوس پورسیوس کاتو»، به خمیر گرد صافى اشاره شده که با
روغن زیتون،
سبزی و عسل، در اجاق پخته مىشده است.
باستانشناسان در حین حفارىهاى خود در شهر پومپى در ایتالیا، به بقایاى مغازههائى برخوردند که نشاندهندهی شباهت این مغازهها با پیتزافروشىهاى امروزى است.
البته پیتزا در آن زمان، به شکل امروزى وجود نداشته و فقط شامل نان تخت و گردى بوده که با آرد عمل مىآمده و همراه با ادویه و
روغن پخته مىشده است.
در آن زمان، گوجه فرنگى در اروپا ناشناخته بوده و
شیر گاومیش هندى- که از آن براى تهیهی پنیر موزارلا (پنیر پیتزا) استفاده مىشود- براى اهالى کامپانیا در ناپل هنوز مفهومى نداشته است. گوجه فرنگى، اولین بار در قرن شانزدهم وارد اروپا شد، اما در ابتدا آن را میوهاى سمى مىدانستند!
تا اینکه در اواخر قرن هجدهم مردم فقیرنشین ناپل، از آن به عنوان مادهی اصلى در نانهاى پیتزاشکل خود استفاده کردند.
این نانهاى پیتزائى، به زودى توجه جهانگردان را به خود جلب کرد و آنها را به مناطق فقیرنشین ناپل کشاند.
پیتزاى نوین را در شکل امروزى آن، نانوائى به نام رافائل اسپوزیتو درست کرد (حقش بود که جایزهی نوبلِ شکموها را میبرد!).
رافائل اسپوزیتو- که در نانوائى در شهر ناپل کار مىکرد- به فکر درست کردن پیتزاى مخصوصى افتاد و آن را به عنوان هدیه، براى پادشاه امبرتو و ملکهمارگریتا برد.
این پیتزا، شکلى بسیار میهن پرستانه (و پاچهخارانه) داشت و مثل پرچم ایتالیا، به رنگهاى سفید، قرمز و سبز درست شده بود.
براى رنگ سبز، از ریحان و براى قرمز، از گوجهفرنگى و برای رنگ سفید از پنیر موزارلا استفاده شدهبود. ملکه، از این پیتزا بسیار استقبال کرد و به احترام او نام این پیتزا را مارگریتا گذاشتند.
این پیتزا، استانداردى را تعیین کرد که تا به امروز در سراسر جهان در پیتزاها وجود دارد.
تا حدود سال 1830م. پیتزاها در دکههاى کنار خیابان به فروش مىرسید و اولین پیتزافروشى واقعى به نام آنتیکاپورت آلبا، اولین بار در ناپل باز شد.
پیتزا، در بین ایتالیائىها بسیار محبوب شد و به زودى به صورت غذاى محلى آنها درآمد. یک مهاجر ایتالیائى به نام جنارولمباردى، مغازهی کوچکى در محلهی ایتالیائىنشین نیویورک بازکرد.
شاگردش آنتوتیو توتونوپرو، شروع به پختن پیتزا و فروش آن در مغازه کرد.
طولى نکشید که پیتزاهاى توتونوپرو بسیار پرطرفدار شد و لمباردى را به فکر باز کردن پیتزافروشى در سال 1905 انداخت.
اما در آن زمان مصرف پیتزا هنوز به مهاجران ایتالیائى محدود مىشد و بین آمریکائىها محبوبیت چندانى نداشت.
بعد از جنگ جهانى دوم، مصرف پیتزا همهگیرتر و بین سربازان آمریکائى در ایتالیا بسیار پرطرفدار شد، به طورى که گاهى پیتزافروشىها نمىتوانستند جوابگوى تقاضاى بى حد و مرز مشتریان آمریکائى خود باشند.
سربازان آمریکائى- که از این غذاى محلى خوششان آمده بود- آن را با خود به خانه بردند.
ایتالیائىها که بعد از جنگ اقتصادشان صدمه دیده بود- با مهاجرت به دیگر کشورهاى اروپائى، پیتزا را در تمام اروپا رواج دادند.
بارشد جمعیت در دههی 1950 بخصوص در آمریکا، کمکم رستورانهاى زنجیرهاى به وجود آمد.
چون پیتزا نسبتاً سریع و آسان تهیه مىشد و حملش آسان بود، رستورانها به این فکر افتادندکه براى جلب مشترى بیشتر، قسمتى از کار خود را به حمل رایگان پیتزاهاى سفارشی به خانهی مشتریانشان اختصاص دهند.
امروزه در بسیارى از کشورهاى توسعهیافته، پیتزا مانند دیگر مواد غذائى به صورت آماده و یخى در فروشگاهها فروخته مىشود.
جالب است بدانید که فناوری پیشرفتهاى صرف ساختن این پیتزاها مىشود تا بتوانند نیازهای علاقهمندان به پیتزا را برآورده سازند.