چاپ

آریا بانو - آخرین خبر / ‌استاد بزرگ‌، عنوانی برای بازیکنان بسیار قوی در شطرنج است که توسط فدراسیون جهانی شطرنج اعطا می‌شود. به غیر از قهرمان جهان شدن، استاد بزرگ، بالاترین عنوانی است که یک بازیکن شطرنج می‌تواند به آن دست پیدا کند که ‌احسان قائم‌مقامی‌ چهره معروف شطرنج، اولین نفری است که در ایران به این رتبه برتر از نظر فدراسیون جهانی دست پیدا کرده‌ و پس از آن نیز حدود 16 نفر در سراسر کشور عنوان ‌استاد بزرگی‌ را در شطرنج به نام خود کردند که در خراسان رضوی، آن‌هم در بخش مردان، فقط یک نفر این عنوان را پس از سال‌ها تلاش به‌دست آورده است. ‌مسعود مصدق‌پور‌ جوان 23 ساله مشهدی در سال 96 توانست عنوان استاد بزرگی را به‌دست آورد. این چهره شناخته شده در شطرنج کشور تاکنون مقام‌های زیادی در عرصه‌های مختلف آسیایی‌ و جهانی کسب کرده‌ و هنوز به‌‌دنبال موفقیت‌های برتر در سطح جهان است. اما بی‌توجهی و بی‌مهری به شطرنج باعث شده تا افراد فعال در این رشته ورزشی با مشکلات زیادی از جمله مالی رو‌به‌رو باشند. بخصوص این‌که شطرنج‌بازان ملی‌پوش هیچ حقوقی دریافت نمی‌کنند و برای حضور در مسابقات باید به صورت شخصی هزینه کنند که در مقابل، آورده مالی برای آن‌ها ندارد. مصدق‌پور هم گلایه‌های زیادی از وضعیت دست‌اندرکاران شطرنج دارد. وی از فدراسیون گله‌مند است و حتی تا یک سال قبل در زمان مدیریت قبلی هیئت شطرنج استان هم هیچ تمایلی‌ برای بازی به عنوان ورزشکار شهر خودش نداشت و ترجیح می‌داد که برای استان‌های دیگر بازی کند. حتی او خاطره تلخ و عجیبی از یک مراسم تقدیر دارد که فردی دیگر به جای او جایزه‌اش را دریافت کرده‌. در ادامه بخشی از سخنان این ‌استاد بزرگ‌ تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.
تنها استاد بزرگ
مصدق‌پور، تنها فردی است که در خراسان رضوی عنوان استاد بزرگی را در بخش مردان دارد. او در این باره می‌‌گوید: «عنوان ‌استاد بزرگی‌ در شطرنج بالاترین رتبه محسوب می‌شود که رسیدن به این عنوان هم کار خیلی سختی است. یک‌سری امتیاز‌گیری و حضور در رقابت‌های بین‌المللی هست که یک شطرنج‌باز باید آن را به‌دست آورد تا عنوان استاد بزرگی را کسب کند. الان هم در ایران حدود 17‌نفر این عنوان را دارند که از این تعداد حدود‌10 نفر فعال هستند. در خراسان رضوی هم فقط بنده در بخش مردان و میترا حجازی‌پور هم در بخش بانوان این مقام را به‌دست آورده‌ایم. من به‌دنبال این هستم تا جایگاه خودم را از نظر فدراسیون جهانی ارتقا دهم و در سطح جهان شناخته‌تر شوم.» ‌در این روزهای کرونایی که مسابقات بیشتر رشته‌های ورزشی تعطیلی شده‌،‌ شطرنج‌بازان مسابقات زیادی در فضای مجازی و آنلاین برگزار کردند که به حفظ روند آمادگی آن‌ها کمک کرده است.‌ شطرنج‌باز مشهدی هم که در این ایام در برخی از مسابقات شرکت کرده، می‌افزاید: «هنوز مسابقات شطرنج به صورت حضوری برگزار نشده است. اما خوشبختانه رقابت‌هایی به‌صورت آنلاین چه در سطح استان و چه در سطح کشور برگزار شده‌ و شطرنج‌بازان زیادی هم در این رویدادها خود را محک زدند. البته مسابقه آنلاین تفاوت زیادی با حضوری دارد و هیچ‌گاه آن استرس و فشار بازی را ندارد‌، اما بعید می‌دانم تا آخر سال جاری هم مسابقه حضوری داشته باشیم.» وی در پاسخ به این سوال که‌ طولانی‌ترین بازی که تاکنون انجام داده کدام بازی بوده، می‌گوید: «معمولا بازی‌های شطرنج حدود یک ساعت و‌30 دقیقه است. اما من در‌ مسابقات جهانی مقابل بازیکن روسی حدود 5 ساعت بازی کردم که خیلی طولانی هم شده بود.»
ملی‌پوش بدون حقوق
حقوق و درآمد شطرنج‌بازان نسبت به دیگر ورزشکاران خیلی پایین‌تر است که همین موضوع باعث می‌شود ‌بیشتر آن‌ها در بزرگسالی قید این ورزش فکری را بزنند. مصدق‌پور که ملی‌پوش هم هست، در این باره عنوان می‌کند: «بنده به عنوان یک ملی‌پوش استاد بزرگ هیچ حقوقی از فدراسیون دریافت نمی‌کنم. یعنی تا الان هیچ درآمد مالی ثابتی نداشتم. معمولا درآمد شطرنج‌بازان از مسابقات جایزه بزرگ است که اگر عملکرد خوبی داشته باشند و به مقام خوبی دست پیدا کنند، جایزه‌ای دریافت می‌کنند که من در طی این مدت بالاترین جایزه‌ای که در یک مسابقه بین‌المللی گرفته‌ام، 60 میلیون تومان بوده است. اما در‌مجموع همانند‌ ورزشکاران سایر رشته‌های ورزشی پولی دریافت نمی‌کنیم.‌» وی ادامه می‌دهد: «علت اصلی آن‌هم به نبودن حامی مالی در شطرنج بر‌می‌گردد‌. چرا‌‌که شطرنج برد تبلیغاتی ندارد و خیلی ضعیف است. حتی به خاطر این‌که شطرنج جذابیت ندارد، تماشاگر هم نداریم و‌ اندک تماشاگرانی هم که در سالن حضور پیدا می‌کنند، به خاطر علاقه شخصی آن‌ها‌ست.» وی همچنین خاطر‌نشان می‌کند: «بحث بعدی این است که مربی در سطح بین‌المللی نداریم که بتوانیم با آن مربی تمرین کنیم. برای همین با مشکلاتی رو‌به‌رو هستیم. اگر بخواهیم با مربی خارجی هم تمرین کنیم، باید ساعتی 50 دلار پرداخت کنیم.»
موضوع عجیب در اداره‌کل
این شطرنج‌باز خراسانی گلایه‌های زیادی هم از بی‌توجهی مسئولان به شطرنج دارد. وی در این‌باره این چنین توضیح می‌دهد: «در چند سال اخیر مدیریت در فدراسیون شطرنج خیلی ضعیف بوده، که این موضوع مشکلات زیادی را برای شطرنج‌بازان به‌وجود آورده‌، به‌طوری که حتی فدراسیون تا مرز تعلیق هم پیش رفت. این در‌حالی است که شطرنج ظرفیت‌های زیادی در عرصه‌های بین‌المللی دارد، اما مسئولان نسبت به این موضوع بی‌توجه هستند. الان هم که فدراسیون با سرپرست اداره می‌شود و بلاتکلیف است.» وی همچنین درباره حمایت‌های مسئولان در خراسان رضوی هم می‌گوید: «تا سال گذشته در زمان مدیریت قبلی هیئت شطرنج هیچ حمایتی نمی‌‌شدیم و حتی من برای شهر مشهد هم بازی نمی‌‌کردم و برای دیگر شهرها بازی می‌کردم. اما یک سال است که با تغییر‌و تحولات صورت گرفته، وضعیت شطرنج استان بهتر شده است. از‌ مسئولان هم تاکنون هیچ حمایتی ندیدیم. فقط سال گذشته پس از 5 سال که مقام آسیایی کسب کرده بودم، طی مراسمی از سوی اداره کل ورزش‌و جوانان تقدیر شدم که اگر اشتباه نکنم حدود 2 میلیون تومان پاداش دادند.» وی اضافه می‌کند: «البته در حاشیه این مراسم متوجه موضوع مهمی شدم که خیلی برای من عجیب و ناراحت‌کننده بود. به من گفتند سال‌های قبل از آن ‌هم نامم در لیست تقدیرشد‌گان قهرمانان بوده اما به من هیچ اطلاعی ندادند و متاسفانه فردی از طرف من امضای دروغین‌ و پاداشم را دریافت کرده که این موضوع را هم به حراست اداره کل ورزش‌و جوانان اطلاع دادم، اما هنوز نتیجه این مسئله برای من مشخص نشده است.»
سخن پایانی
مصدق‌پور در ادامه سخنان خود از اداره کل ورزش و جوانان درخواست می‌کند که در حد توان خودشان به شطرنج توجه بیشتری داشته باشند:‌ «در خراسان رضوی ظرفیت خیلی خوبی داریم و الان هیئت شطرنج هم نسبت به قبل فعالیت بیشتری دارد. فقط امکانات بیشتری نیاز است تا شطرنج‌بازان خود را به سطح بین‌المللی برسانند. یک ورزشکار فقط حمایت می‌خواهد که الان خیلی کم این حمایت صورت می‌گیرد.»