چاپ

آریا بانو - ایسنا / لحظه‌ای را تصور کنید که وارد اتاق کار خود می‌شوید و همکاران‌تان به سرعت به شما توجه می‌کنند، می‌خواهند حرف‌های شما را بشنوند و مشتاق هستند مورد تایید شما قرار بگیرند.
برای افراد کاریزماتیک این یک مدل زندگی است که هرکسی تحت تاثیر آن‌ها قرار می‌گیرد، مردم به شکل آهن‌ربا مجذوب آن‌ها می‌شوند و احساس می‌کنند به طرز عجیبی تمایل دارند که هر طوری شده به آن‌ها کمک کنند.
افراد کاریزماتیک زندگی‌های جذابی دارند، آن‌ها گزینه‌های عاشقانه‌ بیشتری دارند، کسب و کارشان رونق دارد و استرس کم‌تری را تجربه می‌کنند؛ امروزه کاریزما به یک دانش کاربردی تبدیل شده است.
کاری که این کتاب انجام می‌دهد این است که این دانش را با ابزارهای کاربردی و قابل اجرا به همراه نتایج قابل اندازه‌گیری در اختیار شما قرار می‌دهد.
کتاب “افسانه کاریزما” نوشته اولیویا فاکس کابان، راجع به پیرامون هنر جذاب بودن و راهکارهای موثر رفتار کاریزماتیک نوشته شده است؛ آیا تا به حال فکر کرده‌اید که به اندازه‌ استیو جابز محبوب بودن چه حسی دارد؟
کاریزما باعث می‌شود که مردم شما را دوست داشته باشند، به شما اعتماد کنند و بخواهند آن‌ها را رهبری کنید. این نشانه‌ای است که تعیین می‌کند آیا به عنوان یک پیرو یا یک رهبر دیده می‌شوید، آیا ایده‌های شما پذیرفته می‌شود و پروژه‌های شما چگونه به شکل موثری به اجرا در می‌آید. دوست داشته باشید یا نه، کاریزما جهان را به حرکت درمی‌آورد، کاریزماست که باعث می‌شود افراد بخواهند چیزی را که شما از آن‌ها می‌خواهید انجام دهند.
کاریزما البته در کسب و کار لازم است. چه زمانی که برای یک شغل جدید اقدام می‌کنید و چه زمانی که بخواهید در سازمان خودتان ارتقا پیدا کنید به شما کمک خواهد کرد تا به هدف‌تان برسید. چندین مطالعه‌ هم زمان نشان داده است که افراد کاریزماتیک رده‌های سازمانی بالاتری را کسب می‌کنند و افراد بالاتر یا زیر دست‌شان آن‌ها را موثرتر می‌بینند.

آریا بانو

کاریزما سحر و جادو نیست، رفتاری است قابل فراگیری
برخلاف تصور عامه مردم، افراد کاریزماتیک متولد نمی‌شوند تا از بدو تولد فطرتا جذاب باشند اگر کاریزما یک ویژگی ذاتی بود، افراد کاریزماتیک می‌بایست همیشه جذاب و محبوب باشند در حالی که اینگونه نیست.
حتی برای جذاب‌ترین و مشهورترین ستارگان هم کاریزما می‌تواند در یک لحظه وجود داشته باشد و در لحظه‌ دیگری غیرفعال باشد؛ مریلین مونرو می‌توانست کاریزمایش را مثل فشار دادن یک دکمه خاموش کند و کاملا از دیدگان محو شود او برای اینکه بتواند دوباره کاریزمایش را فعال کند تنها ظاهرش را تغییر داد.
همان‌گونه که تحقیقات گسترده در سال‌های اخیر نشان داده‌اند، کاریزما نتیجه‌ رفتارهای غیرکلامی ویژه‌ای است، نه یک ویژگی اختصاصی ذاتی یا خارق‌العاده؛ یکی از دلایلی که بفهمیم چرا سطوح کاریزما نوسان می‌کند این است که وجود آن وابسته به این است که شخص این رفتارها را نشان می‌دهد یا خیر.
آیا تا به حال حس اعتماد کامل و تسلط بر شرایط را تجربه کرده‌اید؟ لحظه‌ای به نظرتان برسد که افراد تحت تاثیر شما قرار گرفته‌اند، حتی همان لحظه‌ای که اشخاص پیرامون‌تان از تعجب در دلشان بگویند وای و غرق حیرت شوند؟ ما الزاما چنین تجربه‌هایی را کاریزما نمی‌پنداریم یا خودمان را کاریزماتیک حساب نمی‌کنیم، زیرا تصور می‌کنیم که افراد کاریزماتیک در هر لحظه از روز جذاب هستند، در حالی که واقعا این طور نیست.
یکی از دلایلی که کاریزما به اشتباه ذاتی تصور می‌شود این است که رفتارهای کاریزماتیک نیز مانند بسیاری از مهارت‌های اجتماعی عموما در سنین کودکی فراگرفته می‌شوند.
در واقع مردم معمولا آگاهانه متوجه نمی‌شوند که دارند آن‌ها را می‌آموزند تنها رفتارهای جدید را امتحان می‌کنند، نتایج را می‌بینند و آن‌ها را بهبود می‌بخشند و در نهایت رفتارها غریزی و ذاتی می‌شوند.
تعداد بیشماری از چهره‎های سرشناس کاریزماتیک سخت تلاش کرده‌اند تا کاریزمای‌ خود را افزایش دهند و آن را گام به گام بهبود بخشند، اما چون ما آن‌ها را در بالاترین سطح کاریزما می‌بینیم، برای ما دشوار است که بپذیریم چنین ستارگانی همیشه این طور اثرگذار نبوده‌اند.
مدیر عامل پیشین شرکت اپل، استیو جابز، که به عنوان یکی از کاریزماتیک‌ترین مدیران ده ساله 2002-2012 به شمار می‌رود، کارش را این گونه آغاز نکرده بود.
در واقع اگر نخستین سخنرانی‌های او را ببینید، خواهید دید که او به وضوح کمرو و خجالتی بود و برخوردش از حالت به شدت هیجانی به صورت تماما کسل کننده‌ای تغییر می‌کرد. جابز به تدریج سطح کاریزمایش را در طول سال‌ها بهبود بخشید و می‌توانید پیشرفت تدریجی او را در محل‌های عمومی مشاهده کنید.

آریا بانو

کتاب افسانه کاریزما (The Charisma Myth) ممکن است در نگاه اول، به خاطر عنوانش کمی تجاری به نظر برسد.
اولیویا فاکس کابان (Olivia Fox Cabane) نویسنده‌ فرانسوی-آمریکایی کتاب، چنان‌که در معرفی خود در کتاب آورده است، در دانشگاه‌های مطرح و نیز برای بسیاری از شرکت‌های بزرگ در زمینه‌ کاریزما و ویژگی‌های افراد کاریزماتیک سخنرانی کرده است.
اما اگر کمی کتاب را ورق بزنید، به این نتیجه می‌رسید که حداقل در مقایسه با تأثیرگذاری اولیه کتابی نسبتاً علمی است.
نویسنده کوشیده است توصیه‌ها و حرف‌هایش را با تکیه بر مقالات و مطالعات معتبر، مستند کرده و تا حد امکان، خواننده را به بررسی منابع بیشتر در زمینه‌ پیشنهادهایش، ترغیب کند.
اگر بخواهیم کتاب افسانه کاریزما را با کتاب قوانین کاریزما (که از نظر میزان علمی – تجاری بودن، مشابه هستند) مقایسه کنیم، می‌توانیم بگوییم که هر دو کتاب، به جنبه‌های ذهنی و رفتاری کاریزما پرداخته‌اند؛ اما کتاب قوانین کاریزما در مقایسه با افسانه کاریزما، سهم بیشتری را به جنبه‌های ذهنی داده است.
در واقع فاکس کابان در کتاب خود، گاهی به سمت مهندسی معکوس کاریزما نزدیک شده و کوشیده است مخاطب را به تقلید از رفتار افراد کاریزماتیک، تشویق کند (مثلاً در نخستین صفحه‌ها با این پیشنهاد مواجه می‌شویم که پیش از این‌که پاسخ طرف مقابل را بدهید، همواره دو ثانیه سکوت کنید).
چرا افسانه کاریزما؟
حدس زدن اینکه چرا نویسنده، عنوان افسانه کاریزما را برای کتاب خود انتخاب کرده دشوار نیست.
او معتقد است که نباید فکر کنیم برخی افراد کاریزماتیک به دنیا می‌آیند و برخی دیگر، هرگز نمی‌توانند به این ویژگی دست پیدا کنند.
در واقع او ذاتی بودن کاریزما را یک افسانه (Myth) می‌داند و معتقد است که همه با تلاش و تمرین، حتی اگر نتوانند به بالاترین سطح کاریزما دست پیدا کنند، می‌توانند جایگاه فعلی خود را در این زمینه، بهبود بخشند.
سه ویژگی یک شخصیت کاریزماتیک
تقریباً تمام کتاب افسانه کاریزما بر روی سه ویژگی متمرکز شده است سه ویژگی که نویسنده آن‌ها را ویژگی شخصیت‌های کاریزماتیک می‌داند و البته هر سه مورد را با اشاره به مطالعات و تحقیقات معتبر، مستند کرده است.
از سه مورد حضور، دوستانه بودن و شایستگی، فاکس کابان دو مورد آخر (دوستانه بودن و شایستگی) را از تحقیقات خانم سوزان فیسکه (Susan Fiske) استخراج کرده است.
البته کابان این بحث را هم با نیم‌نگاهی به مطالعات امی کادی مطرح کرده و جالب اینجاست که خود امی کادی در سال 2015 (سه سال پس از انتشار کتاب افسانه کاریزما) کتاب مستقلی را با عنوان Presence منتشر کرده است.

آریا بانو

منظور از حضور چیست؟
فاکس کابان به نکته‌ مهمی در زمینه‌ کاریزما توجه کرده است، افراد کاریزماتیک در جلسه‌ها، گفتگوها و سخنرانی‌ها با تمام جسم و ذهن خود حضور دارند.
او توضیح می‌دهد که وقتی به سخنرانی یک فرد کاریزماتیک توجه می‌کنید، یک نکته‌ مشخص غیرقابل انکار وجود دارد و آن این است که تمام ذهن او در آنجا و در فضای سخنرانی است.
این حسی است که نه فقط از کلمات او، بلکه از زبان بدن و پیام‌های غیرکلامی‌اش هم کاملاً مشخص است.